Senkaku adaları nerede? Senkaku adaları sorunu nedir?

Doğu Çin Denizi’nde tartışmalı adalar, kıta sahanlığı ve hava savunma bölgeleri, Çin, Japonya ve Güney Kore’yi karşı karşıya getiriyor. Japonya, Çin ve Güney Kore ile egemenlik tartışmalarına konu olan iki ada grubunun ilköğretim kitaplarında "Japon toprağı" olarak anılmasını öngören değişikliği onayladı. Bu haberin ardından internette Senkaku adaları aratılıyor. Peki, Senkaku adaları Senkaku adaları nerede? Senkaku adaları sorunu nedir? İşte ihtilaflı kıta sahanlığı iddialarının odağındaki Senkaku adaları ile ilgili detaylar…

Japonya’nın ihtilaflı adaları ders kitaplarına alması internette gündem oldu. Eğitim Bakanlığı, bölge ülkeleriyle egemenlik ihtilaflarına konu olan Güney Çin Denizi ve Doğu Çin Denizi’ndeki iki ada grubunun "Japon topraklarının parçası" olarak anılmasını öngören müfredat değişikliğine onay verdi.

"JAPON TOPRAĞI" OLARAK DERS KİTAPLARINA GİRECEK

Japon haber ajansı Kyodo’da yer alan habere göre Eğitim Bakanlığı, Güney Çin Denizi’nde Çin ve Güney Kore ile egemenlik ihtilafı bulunan "Takeşima" olarak adlandırdığı adalar ile Doğu Çin Denizi’nde Çin ve Tayvan ile egemenlik ihtilafları yaşadığı ve "Senkaku" şeklinde adlandırdığı adaların "Japon topraklarının parçası" olarak anılmasını öngören değişikliği onayladı. Ülkede 2017 yılında kabul edilen müfredat değişikliği uyarınca ders kitaplarında tarama yapan bakanlık uzmanları, değişikliklerin 2020 akademik yılından itibaren geçerli olacağını belirtti.

Kararı protesto eden Güney Kore, Japonya’nın Seul Büyükelçisini Dışişleri Bakanlığına çağırarak açıklama talep etti. Seul yönetiminin kontrolünde bulunan, Güney Korelilerin "Dokdo", Japonların ise "Takeşima" olarak adlandırdıkları adalar, uzun zamandır iki ülke arasında egemenlik tartışmalarına konu oluyor. Japonya, Güney Kore’nin kontrolü altındaki ada grubunda 11 yıldır hak iddia ediyor.

SENKAKU ADALARI SORUNU NEDİR?

Doğu Çin Denizi’nde tartışmalı adalar, kıta sahanlığı ve hava savunma bölgeleri, Çin, Japonya ve Güney Kore’yi karşı karşıya getiriyor.

Doğal kaynaklar, enerji rezervi ve çok sayıda adanın bulunduğu Doğu Çin Denizi’ndeki sorun, bölge ülkelerinin ihtilaflı kıta sahanlığı iddialarından kaynaklanıyor.

Birleşmiş Milletler'in (BM) 1982 tarihli Deniz Hukuku Sözleşmesi’nin 76. maddesine göre, her devlet en az 200 deniz mili mesafeye münhasır ekonomik bölge kıta sahanlığına sahip olabiliyor.

Toplam genişliği 360 deniz mili olan Doğu Çin Denizi’nde ülkelerin ilgili maddeye göre öne sürdüğü farklı iddialar, bölgedeki tartışmayı körükleyen unsurlar arasında yer alıyor. Doğu Çin Denizi'nde, Kuril, Dokdo /Takeshima ve Senkaku/Diaoyü adaları, bölge ülkeleri arasında egemenlik tartışmalarına neden oluyor.

Japonya, Rusya kontrolündeki Kuril adaları ve Güney Kore kontrolündeki Dokdo/Takeshima adalarında hak iddia ederken Çin de Japonya kontrolündeki Diaoyü/Senkaku adalarında hak iddiasında bulunuyor.

Doğu Çin Denizi’nde Japonya'nın "Senkaku", Çin'in de "Diaoyü" olarak adlandırdığı 5 ada ve 3 kayalıktan oluşan takımadalar, iki ülke arasında uzun süredir gerilim sebebi.

ÇİN İLE BÖLGE ÜLKELERİ ARASINDA GERİLİM VE ADIZ

Japonya ve Çin arasındaki gerilim, 2010'da Çin’e ait bir balıkçı teknesinin tartışmalı adalara yaklaşması sonrası başladı. Tekne, Japon savaş gemileri tarafından uyarıldı ve balıkçı teknesinin bunu dikkate almaması sonucu, çatışma çıktı. Olay sonucunda iki ülke ilişkilerinde gerginlik tırmandı.

Tokyo yönetiminin takımadaları "kamulaştırdığını” açıklamasının ardından Çinli ve Japon yetkililerin yaptığı karşılıklı sert açıklamalar, uluslararası kamuoyunda büyük yankı uyandırdı.

Pekin yönetimi, 2013'te Doğu Çin Denizi’nin üçte ikisini içine alan bölge üzerinde Hava Savunma ve Tanımlama Bölgesi (ADIZ) ilan etti. Japonya da bölgede, 2016'nın mart ayında radar gözlem istasyonu kurdu.

ÇİN VE JAPONYA ASKERİ TATBİKATLARLA SIK SIK KARŞI KARŞIYA GELİYOR

Çin ve Japonya, Doğu Çin Denizi'nde düzenledikleri askeri tatbikatlarda sık sık karşı karşıya geliyor. Çin Halk Kurtuluş Ordusuna (ÇHKO) ait deniz ve hava unsurlarının aralık ayında Batı Pasifik’te tatbikata gidişi sırasında Japon savaş uçakları, Çin jetlerine kilitlendi. Çin hava unsurlarını yakından izleyen Japonya, Çin’in söz konusu olayı çarpıttığını iddia ederek Pekin yönetimini protesto etti.

Japonya 2016’da, Çin ile arasında egemenlik tartışmalarına konu olan Doğu Çin Denizi adalarını koruyan sahil güvenlik gücünün kapasitesini artıracağını açıkladı. Japonya, bu kapsamda 5 yeni istihbarat gemisi ve 3 yeni arama kurtarma gemisi ilave edileceğini belirtti.

Doğu Çin Denizi'nde Japonya'nın Senkaku, Çin'in Diaoyü, Tayvan'ın ise Tiaoyutai diye adlandırdığı takımadalar, üç ülke arasında uzun yıllardır egemenlik tartışmalarına konu oluyor.

(AA)