Giriş
Elimizdeki tehlike sadece corona virüs değil!
Tüm dünyayı etkisi altına alan corona virüs pandemisi nedeniyle zamanımızın çoğunu, hatta tümünü evde geçirdiğimiz bu süreçte çalışmak, eş dostla iletişim kurmak, yoğun gündemi takip etmek veya gündemden kaçmak için elimizdeki tek imkan; cep telefonları, tabletler ve bilgisayarlar. Hal böyle olunca da zaten günlük işlerden yorulan el ve kollarımıza fazladan yüklenmiş oluyoruz. Ancak bu yüklenmenin faturası ağır olabiliyor. Örneğin el, bilek ve kollarda; ağrı, şişme, hareket ve güç kaybı ile uyuşma benzeri ciddi sorunlara neden olması gibi! Üstelik eskiden teknolojinin kullanımına bağlı sorunlar erişkin yaş grubunda daha sık görülürken, cep telefonu ve tablet kullanımının yaygınlaşması, derslerin bilgisayar ortamına taşınması nedeniyle artık gençleri, hatta çocukları bile tehdit ediyor!
Uykudan uyandırıyorsa, dikkat!
Mobil telefon ve tablet başta olmak üzere akıllı cihazların kullanımına bağlı ağrı el ve kollarda gelişebiliyor, hatta omuzları dahi tutabiliyor. Ağrıya eklemlerde ve kollarda şişmeler, parmaklarda uyuşmalar da eşlik ederek tabloyu daha da büyütebiliyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Arel Gereli, tüm bu sorunların yaşam kalitemizi düşürecek, uyku kalitemizi bozacak ve bizi başkalarına muhtaç hale getirebilecek kadar şiddetli boyutlara ulaşabildiğine dikkat çekerek, “El ve kollarda görülen yakınmalar gün içinde değişen düzeylerde görülebilir, ancak gece oluyorsa ve uykudan uyandırıyorsa ciddi bir soruna işaret eder. Dolayısıyla bu durumda mutlaka hekimle irtibata geçilmeli” diyor.
Ciddi sorunları tetikleyebilir
Eller ve kolların aşırı kullanımı sonucu oluşan problemlerde erken müdahale büyük önem taşıyor. Çünkü tedavide gecikilirse sorun daha da büyüyerek; eklemlerde kireçlenme, tendinit, tetik parmak ve sinir sıkışması gibi tablolara yol açabiliyor. Önceden bu hastalığı olan kişilerde ise şikayetlerin daha da artmasına neden olabiliyor. Eklem kireçlenmeleri ağrı, şişme ve hareket kaybı şeklinde yakınmalarla seyrederken, sinir sıkışmalarında uyuşma ve güç kaybı ön planda oluyor. Özellikle omuz bölgesinde kas yırtıkları da ağrı ve hareket kaybı ile kendini belli ediyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Arel Gereli “Bu şikayetler ilerleyici ve devamlı ise hastalık yerleşiyor anlamına gelir” uyarısında bulunuyor.
En sık bu hatayı yapıyoruz
“En sık yapılan hata, uzun saatler boyu elimizde cep telefonu ve tablet tutarak durmak” diyen Doç. Dr. Arel Gereli sözlerine şöyle devam ediyor: “Devamlı hareketsiz kalmak çok yorucudur. Aklımız iş, oyun, haber ya da sosyal medya ile meşgul iken el, kol ve omuzlarımızın hangi pozisyonda kaç saat durduğuna dikkat etmiyoruz. Uzun süre aynı pozisyonda kalınca da bize o pozisyonu sağlayan eklemler, kaslar, tendonlar ve sinirler aşırı yüklenmeye maruz kalıyor. Aşırı yüklenme dokunun kendini onarmasına imkan vermiyor ve olay hastalığa dönüşüyor. Buna ek olarak bir de evde kaldığımız için artan ev işleri de bardağın taşmasına yol açıyor”
Akıllı cihaz kullanırken 10 kritik kural
“El ve kollarımızı gün içinde başka işlerde de kullandığımızı ve onların da bir kapasitesi olduğunu unutmayın” uyarısında bulunan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Arel Gereli en başta akıllı telefon ve tablet olmak üzere, teknolojik cihazları kullanırken almanız gereken önlemleri şöyle sıralıyor:
- Bilgisayar, cep telefonu, tablet gibi cihazları gereksiz veya uzun süre kullanmaktan kaçının. Sosyal medya, haber takibi ya da oyun için kullanımlarınıza mutlaka bir sınır koyun. Bu noktada kollarda yorgunluk hissi sizin için bir kılavuz olabilir. Kullanım sırasında yorgunluk hissi başlıyorsa, belki de o gün kapasiteniz dolmuştur.
- Eğer evden çalışıyorsanız, el ve kollarınızı 30 dakikadan fazla bükülü vaziyette tutmayın.
- Bilgisayar karşısında çalışırken her saat başı mutlaka 10 dakika ara verin.
- Ara verdiğinizde başka işle uğraşmayın, el ve kollarınızı dinlendirin.
- Bu cihazları uzun süre elinizde tutmaktan kaçının, tercihen bir yere koyun.
- Telefonda yazmak yerine sesli mesaj ya da konuşmayı tercih edin.
- Telefonda yazı yazmanız gerekliyse cihazı bir yere koyduktan sonra iki elinizin işaret parmaklarını kullanarak yazın.
- Klavye ile el ve kollarınız aynı hizada olsun.
- Fareyi kullanırken elinizi kasılı vaziyette tutmayın.
- Dizüstü bilgisayar kullanıyorsanız, ekranı olabildiğince yükseğe koyun. Bağımsız klavye ve fare ile çalışın.
Erken evrede kontrol altına alınabiliyor
El ve kollarımızda görülen tendinit, sinir sıkışması, tetik parmak ve kireçlenmeler erken evrede aktivite kontrolü, ilaç tedavisi veya rehabilitasyon ile kontrol altına alınabiliyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Arel Gereli, bu tedavilere cevap vermeyen veya ileri evreye ulaşmış durumlarda ise cerrahi müdahaleyle kesin sonuç elde edilebildiğini belirtiyor.