100 milyon kişinin ölümüne neden oldu: Soğuk algınlığı zannedip bitki çaylarına sarılanlarda karaciğer hasarı yapabilir!

SERPİL DOKUREL- Posta.com.tr| Halk arasında “grip” adıyla bilinen influenza hastalığı, influenza virüsü A tipinin oluşturduğu bir solunum yolu enfeksiyonudur. İlk olarak 2009 yılında insanlarda belirgin bir şekilde ortaya çıkan bu grip türü, domuzlardan insanlara bulaşabilen bir virüs alt tipini temsil eder.Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından pandemi ilan edilen H1N1 virüsü, ilk olarak Meksika'da insanlarda tespit edildi ve hızla diğer ülkelere yayıldı. Bu salgın, 2009-2010 yıllarında dünya genelinde 100 milyon insanın enfekte olmasına ve ölmesine neden oldu.Domuz gribi, hızlı bulaşma yeteneği ve genç popülasyonları etkileme eğilimi nedeniyle dikkat çekti. Bilim dünyası, bu salgını inceleyerek benzer durumların önüne geçmek ve etkili bir mücadele stratejisi geliştirmek adına çaba sarf etti.www.posta.com.t Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülay Kılıç ‘Her halükârda 3-4 gün içinde hastalığın gidişatı seyri belli olacağı için önlemleri alıp istirahat etmek, 4-5 günde düşmeyen ateş, nefes darlığı, uykuya meyil gibi şikayetler olursa özellikle çocuklar ve yaşlılarda hastaneye başvurulması önerilir.’dedi Hastalandıktan sonraki tedavilerde yine sağlıklı yaşam şartlarını yerine getirip, sıvı alımı tüketiminin artırılması gerektini belirten Dr. Gülay Kılıç, özellikle de vakit geçirilen oturma odaları veya yatak odalarında nem oranına dikkat edilmesi, bu kuruluğun, öksürük ve tahrişi artırmasını engellemektedir açıklamasını yaptı.Bunlara dikkat edip verilen “semptomatik tedavi” dediğimiz işte burun tıkanıyorsa burun açıcılar, kas eklem ağrısı için kullanılan ilaçlar, ateş düşürücülerle tedavi yapılır ama bu ilaçların doktorun önerdiği dozdan fazla kullanılmaması önemli çünkü hepsinin de yan etkileri mutlaka olacaktır. Bu hastalık bir hafta 10 gün mutlaka sizi sıkıntıya sokacaktır, istirahat ederek bu süreci geçirmek lazım.Kılıç , Eğer uzuyorsa, düşmüş ateş tekrar artıyorsa, nefes darlığı başlıyorsa, normalde beyaz köpüksü çıkan balgamın rengi değişiyorsa ve özellikle de yaşlılarda uykuya meyil bebeklerde aynı şekilde halsizlik artıyorsa hastaneye başvurmakta yarar var diyerek hastalığın ciddiyetini bir kez daha vurguladı. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülay Kılıç salgın sırasında kullanılan ilaçları ve yapılması gerekenleri şu şekilde özetliyor; Hastalıkların ayrımını yapmak önemli, özellikle de influenza için, hastalığın daha geçirmesini sağlayacağımız, ulaşabildiğimiz bir antiviralimiz var ama onu da ilk dönemlerde kullanırsak faydası olduğunu düşünüyoruz.Maalesef en az pandemi, salgınlar kadar toplumsal global ve de Türkiye için önemli bir sorunumuz var; antibiyotik direnci. Maalesef yüzde 90’ından fazlası viral enfeksiyon, yani antibiyotik gerektirmeyen bu hastalıklardan halkımız ellerindeki antibiyotikleri almaya başlıyorlar. Antibiyotiklerin kendilerinin vücut üzerinde zararı yanında, ileride olabileceğimiz hastalıklarda gerçekten antibiyotiklere ihtiyacımız olduğunda oluşan direnç nedeniyle etkisiz kalıp çok ciddi hastalıklar gelişebilmekte, bazen çaresiz kalabilmekteyiz. Antibiyotik kullanımını mutlaka uzmanına, uygun branşlara gidip gerçekten antibiyotik kullanımını gerektiren bakteriyel bir enfeksiyon tespit edildikten sonra kullanmak gerekir. Bu hem kendimiz hem de toplum sağlığı için uymamız gereken önemli bir kuraldır. İlaç olarak spesifik kullanılan ilaçlar maalesef çok az, hastalığın başında kullanıldığında daha hafif geçirmesini sağlayacak influenza için bir ilacımız var, COVID için olan ilaçlara da yine test pozitifliğinde erişilebilir ama daha ağır hastalıklarda alternatif ilaçların yine ikinci, üçüncü basamak hastanelere başvurulduğunda alınabilir. Ancak bu tip ihtiyaçlar COVID'in başlangıcındaki kadar yüksek değil, geçirilen enfeksiyonlar ve aşılar yine de bize COVID'e karşı bağışıklığımızı, direncimizi artırdı ancak influenza sık değiştiği için salgın yapan bir virüs, onda aşı bizim için hala birinci tercih özellikle de gibi risk gruplarında.KORUNMADA İKİNCİ ÖNEMLİ OLAY ‘AŞI’Korunmada ikinci önemli olay aşı olduğunu belirten Kılıç, ‘ Bu konuda influenza 1940’tan beri işte aşısı olan ve şanslı olduğumuz bir enfeksiyon türü ve özellikle de Kasım ayında aşı olarak hastalığı daha hafif geçirebiliriz. Yine önerdiğimiz risk gruplarının mutlaka olması hatta şu ara bile eğer grip geçirmedilerse ve aşı da olmadıysalar aşı olmalarını öneriyoruz çünkü hakikaten bu hastalıklar artık sürprizlerle geliyor, ne kadar süreceğini bilmediğimiz bir süreç yaşıyoruz. Nisan’a kadar yine de risk gruplarının aşılanmasını öneriyoruz. 65 yaş ve kronik hastalık gibi influenzadaki geniş yelpazemizi COVID-19 için biraz daha düşürüp, çünkü varyasyonlarla aşının etkinliği oldukça düştü ancak bir uzman hekim COVID-19 aşısını önerdiğinde yapılabilir. Ancak her 2 enfeksiyon içinde, burada bizim komplikasyonlar dediğimiz hastalığın uzaması veya ölümcül süreçlere girmesinde zatürre çok önemli bir faktör. Bu nedenle, pnömokoklar arasında yaygın olan ikincil bakteriyel enfeksiyonlardan korunmak isteyen risk gruplarına önerimiz şu: kalp hastalığı, akciğer hastalığı, böbrek hastalığı veya immünsüpresif ilaç kullananların pnömokok aşılarını olmaları gerekiyor. Bu aşıların iki farklı türü bulunmakta ve her ikisi de uzun süreli bir koruma sağlayarak, genellikle 5 yıla kadar etkili olabilmektedir. Aşılama programını öğrenip aşılanmaları gerekmektedir. Devletimiz özellikle risk grupları, 65 yaşı üzerine hem influenza hem diğer aşılarını ücretsiz yapmaktadır, bu şansı kullanmakta yarar var.’ dedi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülay Kılıç hastalık sırasında yapılması gerekenleri açıklıyor; Hastalık sırasında beslenmemize, uykumuza, dinlenmemize, özellikle yeteri kadar sıvı almamıza dikkat etmeliyiz. Gereksiz vitamin veya çok fazla sosyal medyada ürünler veriliyor bunların hiçbirinin bilimsel olarak katkısı gösterilememiştir. Direnci artırıcı ilaçlar, bitki çayları gibi ürünler zaman zaman çok riskli olabilmektedir, karaciğer için diğer yan etkileri nedeniyle ciddi sıkıntılar olabilmektedir. Bildiğimiz bitki çayları da olsa; ıhlamur, nane, limon veya diğer bilinen bitki çayları da olsa makul miktarda, günde 1-2 bardaktan fazla olmamak üzere tüketilebilir. Genellikle tercihimiz su içilmesidir ama az çay ve az kahve içilmelidir. Bu uyarıcıların, kullanılan ilaçlarla birlikte toksik etkileri olabilir, yan etkilerini artırabilir. Bunlara güvenmeden, dinlenip, istirahat etmek ve tabii ki toplum sağlığı açısından en önemlisi kendinizi izole etmek. Çok zor da olsa çocuk hastayken hem çocuğun kendisini ikincil enfeksiyonlara hem de diğer çocukları riske etmemek için evde tutmaya çalışmak en doğrusu, çünkü bu enfeksiyon dönüp dolaşıp yayıldıkça, tekrar tekrar bizlere gelecektir. Herkes vatandaş olarak üzerine düşeni yapıp mutlaka izole olması lazım. Hastalıktan korunma ve de diğer insanları enfekte etmemek için maske, mesafe, el hijyeni, havalandırma en önemli unsurlar. Korunmanın önemli bir ayağı da düzenli uyku, beslenmeye dikkat etmek, dengeli beslenmeye dikkat etmek, yeterli sıvı almak. Açık havada mutlaka vakit geçirmek, 15-20 dakikalık bile olsa yürüyüşler yapmak, meyve, sebze, protein dengesinde gıdaları almak ve tabii ki korunmak. Solum yolu enfeksiyonu dediğimizde nasıl bulaşma yolları ortaksa, korunma da aynı ve biz yine başa döndük mutlaka maske diyoruz. Ancak artık daha akıllı daha maske kullanmayı yönetebiliriz. Bu nasıl olacak? Tabii ki havalanması az olan, 2 metreden yakın teması engelleyemediğimiz, kapalı ve kalabalık yerlerde, toplu taşıma araçlarında hastane veya da çok kalabalık alışveriş merkezleri gibi mesafemizi kontrol edemediğimiz yerlerde maske kullanmak, cerrahi maske ama özellikle de toplu taşım gibi daha riskli yerlerde ise biraz daha koruması yüksek maskeleri kullanmayı öneriyoruz. Maalesef bu salgının bir özelliği var birden fazla virüs ve etken olduğu için hastalıklar çok uzadı. Diyen enfeksiyon hastalıkları uzmanı Kılıç, ‘Yeniden etken virüs mü alınıyor yoksa mevcut hastalık mı uzuyor? Bunlar henüz çalışmalara ihtiyaç var. Çünkü biz pandemi sırasında toplumun önemli bir oranı olarak maske taktığımız için salgın yapan diğer influenza gibi diğer virüslere karşı vücudumuz yabancılaştı ve bu virüsleri aldığımızda koruyucu antikorlarımız düşük olduğu için hastalık oluşturuyoruz. Her virüs hastalık oluştururken çok fazla sayısı arttığından yine bulaşma da daha fazla artıyor ve o toplumda hastadan hastaya geçerek bulaş zinciri devam ediyor.’ Açıklamasını yaptı Ekim ayından beri devam eden ama Aralık ile birlikte aralığın ikinci yarısından itibaren ivme kazanan, artan bu salgının solunum yolu enfeksiyonları salgınını kombo adı veriliyor. Burada muhtemelen 4 virüs ile baş etmeye çalışıyoruz. Bunlar COVID-19, influenza RSV (Respiratuar Sinsityal Virus), rinovirüs bir de “Çin'deki gizemli salgın” diye adını duyduğumuz zatürre yapan mikoplazmanın da adı geçmeye başladı. Ama yine bulaştırıcılık ve hastalandırıcılık özellikleri en fazla olan COVID-19, hemen onun arkasından da influenza yani grip virüsü başı çekmektedir.