Giriş
65 yaş üstü ücretsiz ulaşım kalktı mı? 2023 İstanbul, Ankara ve İzmir'de 65 yaş üstü ücretsiz ulaşım devam ediyor mu?
Aksaray ve Burdur’da 65 yaş üstü ücretsiz ulaşımın kalkmasının ardından 65 yaş üstü vatandaşlar İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa gibi şehirlerde de aynı durumla karşılaşıp karşılaşmayacağını merak ediyor. Türkiye’de 65 yaş üstü vatandaşlar, toplu ulaşımı ücretsiz kullanıyor. Artan mazot fiyatlarının ardından Aksaray ve Burdur’da 65 yaş üstü ücretsiz ulaşım iptal edildi. Peki 65 yaş üstü ücretsiz ulaşım kalktı mı? 2023 İstanbul, Ankara ve İzmir'de 65 yaş üstü ulaşım devam ediyor mu? İşte detaylar…
Türkiye’de uygulanan 65 yaş üstü ücretsiz ulaşım Avrupa’da ve dünyada da uygulanıyor. Lüksemburg ve Malta’da ulaşım herkes için ücretsiz. Almanya, Fransa, İngiltere’de de seyahat kartları ile ücretsiz ulaşım yapılıyor. Hatta Almanya’da 60 yaş üstü bireyler tiyatro ve müzelere de indirimli girebiliyor. Türkiye’de de uygulanan 65 yaş üstü ücretsiz ulaşım kararı artan mazot fiyatları sonrası bazı illerde sekteye uğradı. Burdur ve Aksaray’da 65 yaş üstü ücretsiz ulaşım iptal edildi.
65 YAŞ ÜSTÜ ÜCRETSİZ ULAŞIM KALKTI MI?
Son dönemde, akaryakıt fiyatlarındaki artışın etkisiyle birlikte, birçok ilde toplu taşımanın 65 yaş üzeri vatandaşlar için ücretsiz olması gerektiği yönündeki tartışmalar gündeme geldi. Bu çerçevede, Burdur ilinde 65 yaş üzeri vatandaşlar için ücretsiz toplu taşıma hakkının kaldırılma kararı alınmış ve bu karar 1 Ağustos tarihinden itibaren yürürlüğe girmişti. Ancak diğer iller, örneğin İstanbul, Bursa ve İzmir gibi büyük şehirlerden henüz benzer bir karar açıklanmadı. Şu an itibarıyla 65 yaş üstü vatandaşlar için ulaşım hakkı ücretsiz olarak devam ediyor.
AKSARAY'DA 65 YAŞ ÜSTÜ ÜCRETSİZ ULAŞIM KALKTI!
Aksaray Minibüsçüler ve Otobüsçüler Odası Başkanı Veysel Öztürk, 15 Ekim 2023 tarihinden itibaren 65 yaş üstü vatandaşların minibüslerde ücretsiz taşınmasının sona ereceğini duyurdu.
Elde edilen bilgilere göre, Başkan Öztürk, Türkiye Şoförler ve Otobüsçüler Federasyonu ile Türkiye Tüm Özel Halk Otobüsler Derneği'nin katılımıyla yapılan bir toplantı sonrasında, 65 yaş ve üstü vatandaşların ücretsiz taşıma hakkına getirilecek düzenleme kararının 15 Ekim tarihinden itibaren yürürlüğe gireceğini açıkladı.
Başkan Öztürk, alınan bu kararla birlikte otobüslerde ücretsiz taşınan 65 yaş ve üstü vatandaşların artık bu avantajı kullanamayacağını ifade ederek, "15 Ekim 2023 tarihinden itibaren, 65 yaş ve üstü vatandaşlar için ücretsiz taşıma hizmetini sonlandırıyoruz. Bu uygulama, şehit yakınları, gaziler, polisler, engelliler ve basın mensupları dışında kalan 65 yaş ve üstü vatandaşları kapsamayacak" şeklinde konuştu.
Başkan Öztürk, bu kararın gerekçesini, 65 yaş ve üstü vatandaşlara sağlanan bin 700 TL maddi destek miktarının yetersizliği olarak açıkladı.
Bu kararın Türkiye genelinde uygulanıp uygulanmayacağı henüz kesinlik kazanmadı.
LÜKSEMBURG VE MALTA’DA ULAŞIM HERKES İÇİN ÜCRETSİZ
Türkiye'de olduğu gibi dünyanın birçok ülkesinde de 65 yaş üstü kişilere ücretsiz ulaşım hakkı veriliyor. Özellikle büyük şehirlerde görülen uygulamalar genellikle 60 yaş ve üzeri vatandaşları kapsıyor. Bu tür bir uygulama, İngiltere'nin başkenti Londra gibi yerlerde de bulunuyor. Londra'da 60 yaşına geldiğinizde kişiselleştirilmiş bir Oyster Card (seyahat kartı) ile otobüs, metro ve diğer ulaşım araçlarında ücretsiz seyahat edebiliyorsunuz. Ücretsiz ulaşım hakkı, İngiltere'nin diğer şehirlerinde de emeklilik yaşına bağlı olarak benzer şekilde uygulanıyor. Aynı şekilde, Galler'de de 60 yaş üstü vatandaşlara ücretsiz seyahat imkanı sağlanıyor.
ALMANYA'DA EHLİYETİNDEN VAZGEÇENE TOPLU TAŞIMA ÜCRETSİZ
Fransa'da yaşayan, 65 yaşında bir Parisliyseniz ve aylık geliriniz 2 bin 200 Euro'nun altındaysa, ücretsiz Navigo Kart (seyahat kartı) ile metro, otobüs ve trenlerde seyahat edebilme imkanınız bulunuyor. Bu tür ücretsiz ve indirimli seyahat uygulamaları, Fransa'nın diğer kentlerinde de mevcut.
Almanya'nın bazı eyaletlerinde, ehliyetlerini gönüllü ve kalıcı olarak iade eden 65 yaş üstü vatandaşlar ücretsiz ulaşım araçlarını kullanma hakkına sahip. Almanya'nın birçok kentinde ise 60 yaş üstü bireyler ulaşım araçlarını indirimli bir şekilde kullanıyor. Bu indirim sadece ulaşım araçlarıyla sınırlı değil, aynı zamanda tiyatro ve müzelere girişlerde de geçerli. Almanya, 2022 yılında aylık abonman ücretlerini tüm ülke genelinde geçerli olacak şekilde belirli bir süre için aylık 9 Euro'ya düşürerek dikkat çekti. Bu uygulamadan 60 yaş üstü kişilerin yanı sıra herkes yararlanabiliyor.
Almanya'nın aylık 9 Euro'luk bilet uygulamasının başarısının ardından, 2023 yılı içinde benzer bir uygulama daha hayata geçirilmiş ve yıl sonuna kadar 16 eyalette herkes için aylık bilet ücreti 49 Euro olarak sabitlendi.
Batı Avrupa ülkelerinin bazılarında ise hiç kimse seyahat ücreti ödememiyor. Lüksemburg, 2020 yılında tüm toplu taşıma araçlarında ücretleri kaldıran ilk Avrupa ülkesi oldu. Malta, toplu taşıma sistemini tüm sakinleri için ücretsiz hale getiren Avrupa'daki ikinci ülke olurken, Hollanda'da öğrenciler toplu taşımayı ücretsiz kullanabiliyor.
Asya ülkelerinde de benzer uygulamalar yaygın. Hindistan'ın Yeni Delhi hükümeti 2019 yılında sadece kadınlar için ücretsiz seyahat uygulamasını başlattı.
4736 SAYILI KANUN NE DİYOR?
Bahsi geçen 4736 sayılı kanun kapsamındaki hükümler, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından yürütülüyor. Bu kanuna göre, Türk vatandaşı olan altmış beş yaş ve üzeri bireyler, demiryolları ve denizyollarının şehir içi hatları ile belediyelere, belediyelerin kurduğu şirketlere, birliklere, müessese ve işletmelere ya da belediyelerin yetki verdiği özel kişilere veya şirketlere ait şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak faydalanma hakkına sahip. Bu bağlamda, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yönetmeliği değiştirirse, uygulama da değişebilir.