Alzheimer'ı tetikliyor! Türkiye'de vaka sayısı giderek artıyor... İşte önleyici çözümler...

Bugün 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü. Dünya genelinde her 3 saniyede 1 kişi bunama hastalığına yakalanırken bunların 3’te 2’sinde Alzheimer görülüyor. Türkiye’de yaşlı nüfus ile birlikte Alzheimer vakaları da giderek artıyor. Koronavirüs salgınının yarattığı sosyal izolasyon ve yalnızlık da Alzheimer vakalarını tetikledi. Bir demans (bunama) türü olan Alzheimer, ‘nöron’ adı verilen beyin hücrelerinin ve aralarındaki iletişimin bozulması ile ortaya çıkıyor. Daha çok yaşlılarda görülen ve çoğunlukla beynin hafıza ile ilgili bölümlerinin bozulmasına neden olan Alzheimer, geri dönüşü olmayan ilerleyici bir hastalık olarak biliniyor. Dünyada her 3 saniyede 1 kişi demansa yakalanıyor ve bunların üçte ikisi Alzheimer oluyor. Sakarya Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yeşim Güzey Aras, ‘21 Eylül Dünya Alzheimer Günü’ nedeniyle açıklamalarda bulundu ve cevabı merak edilen soruları yanıtladı. Türkiye’nin toplam nüfusunun yüzde 8.7’sini oluşturan 65 yaş üstü nüfusun hızla arttığına dikkat çeken Doç. Dr. Aras, “Bu nedenle demans hastalarının sayısında hızlı bir yükseliş gözlemleniyor. Türkiye’de 600 bin Alzheimer hastası var” dedi. Dünya genelinde 47 milyon Alzheimer hastası olduğunu belirten Aras, 2050’de bu sayının 135.5 milyona yükseleceğini söyledi. Aras, fiziksel aktivitenin azalması, çevre ve hava kirliliği ile sağlıksız beslenmenin Alzheimer vakalarını artırdığına dikkat çekti. Ayrıca koronavirüs salgını nedeniyle son 1.5 yılda sosyal izolasyonun yarattığı yalnızlığın da vakaları yükselttiğini söyledi. Yakın dönemde olan olayları unutma. k Gün içerisinde aynı soruları tekrar tekrar sorma. Gözlüğünü, cüzdanını, parasını vb. nereye koyduğunu hatırlamama. İlerleyen safhalarda huy değişikliği, sessizleşme, içe kapanma, sosyalleşmede azalma, daha az talepkar olma. Bazı hastalarda sinirlilik, saldırganlık, yakınlarına ya da kendisine zarar verme. Başlarda tanımadığı, ilerleyen safhalarda tanıdığı ortamlarda kaybolma. Kendi evini tanıyamama, odaların yerlerini karıştıma. Günleri, ayları, yılları hatırlayamama Mevcut bilgilere göre hastalığı engelleyebilecek, durdurabilecek veya iyileştirecek tedavi yok. Antidemans ilaçları sinir hücreleri arasındakisinyaliletişimini iyileştirmektedir. Çoğu durumlarda hastalığın ilerlemesini geciktirebilir ve belirtilerini azaltabilirler. Hasta ile gözüne bakarak ve adını söyleyerek konuşun. Konuşma tonunuza, sesinizin yüksekliğine ve vücut dilinize dikkat edin. Bir seferde tek bir şey sorun veya söyleyin. Talimatları tekrarlayın ve cevap vermesi için zaman tanıyın, sözünü kesmeyin. Mümkün olduğunca karşılıklı bir konuşma sürdürmeye çalışın. Bu, hastanın kendisini iyi hissetmesini sağlar. Sıcak ve sevgi dolu bir yaklaşım sergilemeniz, sizinle konuşurken elini tutmanız, onun iletişim kurmasını kolaylaştırır. Sanki o orada yokmuş gibi onun hakkında konuşmayın veya konuşurken bebekmiş gibi davranmayın. Anlaşılması zor olsa da kaygılarını dinleyin ve bazı kararları kendisinin vermesini sağlayın Zihinsel olarak zorlayıcı ve ilginç aktivitelerle meşgul olmak. Kademe kademe yeni bilgiler öğrenmek yeni uğraşılarla meşgul olmak (sudoku, yeni bir dil, satranç vb.).Yeterli uyumak. Stresi azaltmak. Fiziksel aktivite yapmak. Sosyal ilişkiler içinde olmak