Giriş
Artuklu Sarayı’nın kabul salonu 9 bin yıl sonra arkeologları ağırlıyor
Diyarbakır'ın Sur ilçesinde 9 bin yıllık Amida Höyük’teki Artuklu Sarayı’nda arkeolojik kazı çalışmaları yeniden başladı. Kazı Başkanı ve Dicle Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız, sarayın kabul salonunun gün yüzüne çıkarılacağını belirterek, "Kabul salonunun Roma ve Artuklu dönemlerine ait döşeme katmanlarını ortaya çıkartmaya çalışıyoruz. Bugüne kadar yüzde 90’lık kısmı tamamlandı. Amida Höyük’te yaptığımız kazılar neticesinde burada günümüzden 9 bin yıl önce bir yaşam olduğu netleşti. Yani M.Ö. 7 binlerdeyiz. Bu tarih daha da geriye gidecek" dedi.
Diyarbakır’ın kalbi olarak nitelendirilen ve Sur ilçesinde bulunan 9 bin yıllık Amida Höyük’teki Artuklu Sarayı arkeolojik kazı çalışmaları yeniden başladı. Urartular, Persler, Romalılar, Emeviler, Abbasiler, Mervaniler ve Selçuklular’ın da aralarında bulunduğu birçok medeniyete ev sahipliği yapan kentte, 1962’de ilk arkeolojik kazı yapılan yer olma özelliğini de taşıyan Artuklu Sarayı’nda bugüne kadar birçok yapı ortaya çıkarıldı.
Yeniden başlanan kazılarda sarayın kabul salonunun gün yüzüne çıkarılması hedefleniyor. Kazı Başkanı ve Dicle Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız, bulunulan bölgede 9 bin yıl önce yaşam olduğunun netleştiğini ifade ederek, yapılacak kazı çalışmalarıyla bu tarihin daha da eskiye gideceğini söyledi.
‘ŞİMDİYE KADAR 5 MEKAN ORTAYA ÇIKARILDI’
Yıldız, kazı çalışmalarının hava sıcaklığı nedeniyle yorucu geçtiğini ifade ederek, şöyle konuştu:
“Çalışma yaptığımız yer, sarayın kabul salonu olarak adlandırdığımız mekandır. Salonun Roma, Artuklu ve daha önceki dönemlere ait döşeme katmanları ortaya çıkartılmaya çalışılıyor. Havalar aşırı sıcak olduğundan kazı yapmak biraz yorucu oluyor. İnşallah eylül ayından itibaren işçilerimiz ve gönüllülerimizle kazı çalışmalarımıza devam edeceğiz.
Diyarbakır Artuklu Sarayı Kazısı kentte yapılan ilk arkeolojik kazıdır. 1961-62 yılında Prof. Dr. Oktay Aslanapa tarafından burada bir kazı yapılmıştı. 2018 yılından itibaren benim başkanlığında kazı devam ediyor. 5 yıldır yapılan kazılarda şimdiye kadar sarayın divanhanesi tamamıyla ortaya çıkartıldı. Sarayın şu anda bulunduğumuz mekanı olan ‘kabul salonu’ ortaya çıkartıldı.
Salonun yüzde 90’ı ortaya çıkartılmış durumda. Yüzde 10’luk kısmı da bu sezon İnşallah tamamıyla ortaya çıkartılmış olacak. Onun dışında saraya ait birkaç mekan daha ortaya çıkartıldı.
Şimdiye kadar 5 mekan ortaya çıkartıldı. Kazı çalışmaları devam ederken özellikle sarayın su sistemi, ısıtma sistemleri gün yüzüne çıkmaya devam ediyor. Bu yılki çalışmalarda da sarayın divanhanesinde bulunan selsebil ve havuza giden su sistemi ortaya çıkartıldı.
Pişmiş toprak dediğimiz pöhrenklerle su saraya alınmış, oradan divanhaneye, divanhanenin içindeki havuza suyun dağıtımı sağlanmış. Amida Höyük’te yaptığımız kazılar neticesinde burada günümüzden 9 bin yıl önce bir yaşam olduğu netleşti. Yani M.Ö. 7 binlerdeyiz. Bu tarih daha da geriye gidecek. Savaşlar olduğundan yıkımlar yaşanıyor. Helenistik ve Roma dönemine kadar ağırlıklı olarak kerpiç kullanıldığından burayı alan devlet bir öncekine ait yıkıntıları düzeltmiş, onun üzerine yenisini yapmış, dolayısıyla höyük yükselmiş."