Giriş
Aşı 7 kanser tipine karşı 25 yıl koruyor! Her yıl 1300 kadın HPV'ye bağlı sebeplerden hayatını kaybediyor
Gündemin önde gelen başlıklarından HPV (Human Papilloma Virüsü), cinsel yolla bulaşan en yaygın hastalıklardan biridir. Dokunma dahil her türlü cinsel aktivite yoluyla bulaşabilen HPV'nin 100'den fazla farklı türü bulunuyor. Hastalığın bulaş yolları, HPV aşısının gerekli olup olmadığı detayları da son zamanların en çok tartışılan konularından biri. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Başak Baksu, günden güne yayılan bu hastalığın detaylarını ve çözüm yollarını tek tek tek anlattı.
Azra Şahin - Posta.com.tr HPV virüsü ciltten cilde temas ile bulaşan hastalık etkeni bir virüstür. Virüs sıklıkla eller, parmaklar, ağız ve genital bölgede bulunur ve bulaşması için mutlaka cinsel birleşme olması gerekmez.
Enfekte bölgeye cilt teması yeterlidir. Oral-genital ve el-genital yayılım şekli olan hastalığa oldukça sık rastlanır.
'ÇOĞU KİŞİ YAŞAMLARI BOYUNCA HPV İLE ENFEKTE OLUYOR'
Çoğu kişinin yaşamları boyunca HPV ile enfekte olabileceklerini ifade eden uzman doktor Başak Baksu, genellikle virüsün hiçbir probleme neden olmadığını ve vücudun savunma sisteminin doğal yollarla tedavi olmadan, virüsü vücuttan uzaklaştıracağını söylüyor.
SİĞİLLER EL, AYAK VE SES TELLERİNDE DE ORTAYA ÇIKABİLİR
HPV'nin en yaygın belirtilerinden biri genital bölgede veya anüs çevresinde oluşan siğillerdir. Genital siğiller oldukça bulaşıcıdır. Kadında, dış genital bölge, rahim ağzı ve anüsde; erkeklerde ise penis, skrotum ve anüste gözlenir.
Siğiller ayrıca, el ve ayak başta olmak üzere başka cilt bölgelerinde ve ses tellerinde de gelişebilir.
Ayrıca HPV nedeniyle ortaya çıkan siğiller, doğumda anneden bebeğe geçebilir. Yenidoğan bebeğin solunum yollarında ve ses tellerinde çıkan siğillerin sebebi bu virüstür.
Yüksek riskli HPV tiplerinin, rahim ağzı, vajen, vulva, anüs, penis, ağız ve yutak kanseri gibi tehlikeli kanser türlerine evrilebileceğine dikkat çeken uzman isim HPV, HIV ve AIDS virüsleri arasındaki farkları şöyle açıklıyor:
"HPV ve HIV, iki farklı virüstür. AIDS ise HIV virüsünün neden olduğu hastalığın adıdır. HPV, siğil ve bazı bölgelerin kanser nedenidir. HIV ise vücudun savunma sistemini çökerterek şiddetli enfeksiyon ve kansere yol açar. HPV, ciltten cilde temas ile bulaşır. HIV, vücut salgıları ve kan yolu ile bulaşır. Her iki virüsün de en sık bulaşma yolu cinsel temas ile ortaya çıkar."
HPV AŞISI TÜM HPV TÜRLERİNDEN KORUR MU?
HPV aşısı tüm türler için koruma sağlamıyor. HPV virüsünün 200’den fazla tipi var. HPV enfeksiyonunu önlemenin en iyi yollarının başında aşılar geliyor ve bu aşılar en sık genital siğilleri ve yüksek riskli kanser etkeni olan tipleri hedef alıyor.
Dörtlü olan aşı en sık siğil tiplerinden ikisine ve en sık kanser tiplerinden ikisine karşı koruyor. Dokuzlu aşı ise en sık siğil tipilerinden ikisi ve en sık kanser tiplerinden yedisine karşı koruyor.
Aşılar, HPV DNA’sı, canlı virüs veya virüs partikülü içermezler. Bunlar, enfeksiyöz olmayan, rekombinant (çoğunlukla farklı biyolojik türlerden elde edilen) aşılardır.
HPV aşısına bağlı hafif-orta şiddette görülen yan etkiler olabilir ancak bunların hiçbiri kişiye zarar vermez.
AŞI 25 YIL KORUYUCULUK SAĞLIYOR
HPV aşısı koldan, kas içerisine enjekte edilerek yapılıyor. Eczane ve hastanelerden temin edilebilen bu aşılar, 25 yıl boyunca koruyuculuk sağlıyor.
HER YIL 1300 ÖLÜME KARŞI AŞI 'OLMAZSA OLMAZ'
Türkiye’de HPV pozitiflik oranları gün geçtikçe yükselmeye devam ediyor. Ülkemizde her yıl 3 bine yakın kadına rahim ağzı kanseri teşhisi konuluyor.
Yılda yaklaşık 300 bin kadın ise bu kanser sebebiyle hayatını kaybediyor. Tablo böylesine ciddi seyrederken aşı olmak hayati önem taşıyor.
HPV VİRÜSÜNDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?
Enfeksiyon hakkında bilgi sahibi olmak, risk faktörlerini bilmek ve yok etmek, sağlıklı beslenmek, kötü alışkanlıklardan uzak durmak, düzenli uyku, stresten uzak durmak ve düzenli spor gibi sağlıklı bir yaşam rutini oluşturmak, korunmanın en etkili yöntemleridir.
Bunun dışında kondom kullanmak da cinsel temasla bulaşan hastalıklardan korunmak için önerilir. Ancak tam anlamıyla bir korumadan bahsedilemeyeceği için diğer etkenlerle birlikte dikkate alınmalıdır.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Baksu, HPV için risk faktörlerini şöyle sıralıyor:
- Cilt bütünlüğünün bozulması: Yara, çizik, delinme ile
- Direkt temas: Bir kişinin görülen siğiline temas
- Cinsel partner sayısı: Partner sayısı arttıkça HPV bulaşma riski artar. Sizin olmasa da partnerinizin çok sayıda cinsel partneri olması da risktir.
- Korunmasız ilişki: Bariyer yöntemi olan kondomun kullanılmaması teması arttırır. Kondom %60 koruyucudur.
- Cinsel oyun aletlerinin paylaşılması
- Yaş: Genital siğiller adölesan (ergenlik) ve genç erişkinde daha sıktır.
- Zayıf savunma sistemi: Savunma sistemini bozan sistemik bir hastalık veya ilaç kullanımı, tütün, alkol, madde bağımlılığı, beslenme bozukluğu gibi durumlar varsa HPV kapma riski artar.
- Doğumda nadir de olsa anneden bebeğe geçiş olabilir.
HPV canlı kalmak için vücut ısısına ihtiyaç duyduğundan şu yollarla bulaşmaz:
- Kan veya vücut salgıları
- Tuvalet oturakları
- El ele tutuşma veya sarılma
- Havuz, sauna
- Ortak kullanılan yemek ve mutfak aletleri
- Vücut temizliğine dikkat etmemek