Giriş
Binbir derde deva Çankırı tuzu büyük ilgi görüyor!
Zonguldak’ta aktarlarda yer alan Çankırı tuzu ilgi odağı oldu. Binbir derde deva olduğu söylenen ve yer altından çıktığı gibi doğal olarak servis edilen, Çankırı bölgesinden çıkarılan kaya tuzunun yemeklere ve ayak yaralarına iyi gelmesinden dolayı vatandaşlar Zonguldak'taki Çankırı tuzuna yoğun ilgi gösteriyor.
Çankırı tuzunun yemeklere ve ayak yaralarına iyi gelmesinden dolayı vatandaşlarda yoğun ilgi gösteriyor. Özellikle ayaklarında yara olan vatandaşlar saf Çankırı tuzunu ayaklarına da kullanıyor.
Çankırı kaya tuzu, Çankırı ilinde yer alan tuz ocaklarındaki kaya tuzu kütlelerinden imal ediliyor. En önemli özelliği rafine edilmemiş ve çevresel kirlenmeye maruz kalmamış olması. Örneğin asırlarca yaşayan zeytin ve çam ağaçları kaya tuzlarından besleniyor. Bu tuz dünyanın en önemli kristal kaya tuzu çeşitleri arasında yer alıyor.
Temel olarak Çankırı tuzu bir tuz değil, halite minerali olarak adlandırılan bir mineral türü. Ancak unutmamak gerekiyor ki, Çankırı kaya tuzu içeriğinde iyot bulunmuyor.
BU HABERLER İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:
- Bu gıdanın eksikliği guatrdan adet düzensizliğine, saç dökülmesinden cilt kuruluğuna; pek çok soruna yol açıyor!
- İyot eksikliğinin neden olduğu hastalıklar
- İyot eksikliği zeka geriliğine yol açabilir!
TUZ İÇERİĞİNDEKİ İYOT NEDEN ÖNEMLİ? (*)
Türkiye’de iyot eksikliği ile ilgili yapılan taramalarda ortaya çıkan tablonun ardından ülkemizde tüm sofra tuzlarının zorunlu olarak iyotlanması için gerekli yasal düzenlemeler yapıldı. Bu uygulama ile şehir merkezlerinde büyük oranda çözülmesine rağmen, iyot sorununun kırsal kesimlerde devam ettiği biliniyor. İyot eksikliği guatrdan âdet düzensizliğine, saç dökülmesinden cilt kuruluğuna; pek çok soruna yol açıyor! Bu nedenle aksi doktor tarafından belirtilmedikçe mutlaka iyotlu rafine tuz kullanılması gerekiyor.
Vücudun büyüme, gelişim ve enerji metabolizmasını yöneten tiroid hormon fonksiyonlarının sağlıklı sürdürülebilirliği için iyot düzeylerinin yeterli olması gerekiyor. Yeterli iyot alınmaması halinde tiroid bezinin kendisi ve nodül varsa nodüllerde büyüme izlenmesi durumunda başka sağlık sorunları da ortaya çıkabiliyor.
(*) Editörün notu.
İYOTSUZ ÇANKIRI TUZUNUN KİLOSU 15 TL'DEN SATILIYOR
Vatandaşların Çankırı tuzuna ilgi gösterdiğini ifade eden aktar Tahir Buyurucu, “Çankırı tozu yeraltında çıktığı gibi doğal olduğu gibi servis ediliyor. İçinde hiçbir şey yok. İşlem de yok. İyot dahil, içinde hiçbir şey yok. İşlem de görmüyor. Tansiyon hastaları rahatlıkla kullanabiliyor. Makineye koyup kendiniz çekebiliyorsunuz. Yemeklerin üzerine ya da içine katabiliyorsunuz. İnsanların el ve ayaklarındaki çatlaklara iyi geliyor. Ayaklarında yara olanlar bunu banyo şeklinde yapıyor. Leğen gibi şeyin içerisinde koyuyor, tuz sıcak suyun içerisinde eriyor, ayaklarını dinlendiriyor.
Çankırı tuzunun tuz oranı az. Saf olduğu için sık kullanılıyor. Kilosu 15 TL, bu nedenle istedikleri gibi alabiliyor. Çankırı tuzunun ikinci sınıfları, üçüncü sınıfları da var. Bunlar birinci sınıf Çankırı tuzuna göre daha ucuz" dedi.
ÇANKIRI KAYA TUZU NASIL KULLANILABİLİR?
- Çankırı kaya tuzu çeşitleri arasında yer alan toz haldeki sofra tuzunu yemeklerinize ihtiyaç duyduğunuz kadar doğrudan atarak kullanabilirsiniz. Ancak doğal ve toz haldeki Çankırı kaya tuzu, akışkan bir tuz şeklinde değil. Fabrikasyon işlemden geçmediği için tuzluktan kolayca akmaz. Bu nedenle Çankırı kristal kaya tuzunu yemeklerinize tutamla atarak kullanmanız mümkün.
- Sofrada öğütme tuzu da denilen granül haldeki Çankırı tuzunu, el değirmeninde öğütüp toz hale getirerek kullanabilirsiniz.
- Ayrıca Çankırı sofrada öğütme tuzu; et, balık peynir, yaprak, turşu, zeytin gibi gıdalar için salamura (tuzlu su) yapımında kullanılabilir.
- Sofrada öğütme tuzu yavaş dağıldığı için hazır yemeklere doğrudan atarak kullanmamak gerekiyor. Bunun yerine iri haldeki kristal tuzu öğüterek yemeklerinize atabilirsiniz. Parça haldeki büyük kaya tuzu parçalarını tokmak yardımıyla incelterek kullanabilirsiniz.
- Sole tuz (saf kristal tuz) ürününü hem sole yapımında kullanabilirsiniz hem de tokmak ya da değirmen yardımıyla toz hale getirerek sofra tuzu olarak kullanabilirsiniz.
TUZ TÜKETİM MİKTARINA DİKKAT! (*)
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği’nin 2008 yılında gerçekleştirdiği SALTURK-1 çalışmasında Türkiye’de yetişkinlerin günlük tuz tüketiminin 18 gram olduğu belirlenmiş. Bu, Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği ortalamanın tam 13 gram üzerinde! Sofra tuzu olarak bilinen sodyum klorür, yiyeceklere lezzet vermesinin ve ürünlerin raf ömrünü uzatmasının yanı sıra vücuttaki asit baz dengesinin sağlanmasında önemli rol oynuyor. Fazla tüketilen tuzun vücutta su tuttuğunu ve ödeme neden olduğunu belirten uzmanlar, insan vücudunun normal işlevlerini yapabilmesi için günde 5 gram yani bir çay kaşığı kadar tuz alınmasının yeterli olduğunu ifade ediyor.
Uzmanlar, önemli bir tuz kaynağı olduğu için peynir tüketimine dikkat edilmesini ve paketli ürünlerdeki etiketlerin de mutlaka okunmasını tavsiye ediyor.
HATALI TÜKETİM MİKTARI NASIL ANLAŞILIR?
Özellikle sodyumun potasyumla beraber vücut sıvılarının yoğunluğunu sağlama ve buna bağlı olarak da sinirlerin uyarımı, kas dokusunun çalışması için önemli role sahip. Vücut sıvılarının yoğunluğu, böbrekler tarafından denetleniyor. Fazla tüketilen tuz miktarı vücutta su tutacağından ödeme neden oluyor. Ayrıca fazla sodyum tüketimi kan basıncını arttıracağı için hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalarının özellikle dikkat etmesi gereken mineraller arasında yer alıyor. Yetersiz sodyum tüketimi ise, kusma, zihinde bulanıklık, kas yorgunluğu, solunum yetmezliği gibi belirtilerle kendini gösteriyor.
(*) Editörün notu.