Giriş
Böbrek taşı neden olur, nasıl tedavi edilir?
Birçok kişinin dönem dönem başına gelebilecek olan böbrek taşı, en çok ağrı ile kendisini belli ediyor. Böbrek taşının birçok nedeni olabileceği gibi en sık rastlanan neden az su içme kaynaklıdır. Peki, böbrek taşı nedir, neden olur, belirtileri neler? Böbrek taşı tipleri ve tedavi yöntemleri…
Günümüzde sıkça karşılaştığımız böbrek taşı rahatsızlığının birden fazla nedeni olabiliyor. Böbrek taşının farklı çeşitleri ve farklı tedavi yöntemleri olması nedeniyle en uygun tedavi için bir uzmana danışılması gerekiyor. Nefroloji / Prof. Dr. Şehmus Özmen, konu hakkında detaylı bilgi verdi.
BÖBREK TAŞI NEDİR?
Böbrek taşları idrarın yoğunluğunun artmasına bağlı idrarda bulunan minerallerin kristalleşmesi ve yapışması sonucu oluşur. İdrar yollarının herhangi bir yerinde taş oluşabilir.
BÖBREK TAŞI BELİRTİLERİ
Böbrek taşı, böbrek içinde hareket etmediği ya da üreter kanalına girmediği sürece belirtiye neden olmayabilir.
Eğer taş böbrek çıkışını tıkar ya da üreter kanalına girerse şikayet yapar.
En önemli belirti ağrıdır ve çok şiddetli olabilir. Hastayı kıvrandıran dayanılmaz ağrılar görülebilir. Ağrılı ve kanlı idrar eşlik edebilir. Mide bulantısı ve kusma, enfeksiyon varsa ateş, üşüme ve titreme, idrarda azalma görülebilir.
BÖBREK TAŞI NEDENLERİ NELERDİR?
Herkeste böbrek taşı görülebilir, ancak bazılarında risk daha yüksektir. En önemli risk faktörleri daha önce taş düşüren biri olma ve aile böbrek taşı öyküsünün olmasıdır. 20-50 yaş arasında daha sıktır.
Erkek cinsiyet, az su içme, aşırı protein, tuz ve şekerli diyetle beslenme, obezite, diyabet, gut, paratiroid hastalığı, kistik böbrek hastalığının olması, bariatrik cerrahi, kalsiyumlu ilaç kullanımı, aşırı C vitamini, aşırı D vitamini, idrar söktürücü kullanmak diğer risk faktörleridir.
BÖBREK TAŞI TİPLERİ
Taşların yaklaşık yüzde 70 ila 80’ini kalsiyum oksalat taşları oluşturuyor. Bunun dışında kalsiyum fosfat taşları (yüzde 15), struvit, ürik asit taşları, sistin taşları da görülür.
BÖBREK TAŞI TEDAVİSİ
Tedavi hastanın ağrısının şiddeti, taşın boyutu, bulunduğu yer, taşın böbrekte yarattığı hasara ve böbrek fonksiyonlarını bozukluğuna göre belirlenir.
Hasta takip edilebilir veya taş-kırma (ESWL), PNL (Perkütan Nefrolitotomi) veya URS (Üretoroskop) gibi cerrahi işlemler üroloji uzmanlarınca uygulanır.
Tekrarlayan böbrek taşlarında, birden fazla taş atağı olanlarda, aile öyküsü veya eşlik eden metabolik hastalığı olan hastalarda bu taşlara sebep olan altta yatan nedenin tespit edilmesi amacıyla Detaylı Metabolik Analiz yapılmalıdır. Bunun için özellikle detaylı laboratuvar testleri yapılması, kanda kalsiyum, magnezyum, fosfor, ürik asit, D vitamini ve parathormon düzeylerine bakılması gerekebilir.
Hastanın idrar pH’sının, idrarda sistin, ürik asit, oksalat, sitrat, kalsiyum, sodyum düzeylerinin incelenmesi için 24 saatlik idrar testlerinin yapılması gereklidir.
Detaylı Metabolik Analiz; böbrek taşlarının tedavisinde ve önlenmesinde büyük önem taşır.