Çocuklarla zor konular nasıl konuşulmalı, aile içi önemli haberler nasıl açıklanmalıdır?

Yetişkinlerin aile içi ölümler, boşanmalar veya tüm çevrelerini etkileyen depremler gibi doğal afetler karşısında duygularında ve davranışlarında yaşanan değişimleri ile ruh hallerini çocukları fark eder. Bu durumda sürecin sağlıklı yönetilmesi için çocuklar ebeveynlerinin desteğine ve yaşananların açıklanmasına ihtiyaç duyarlar. Her ne kadar bazen aileler çocukları korumak adına bu olaylar olmamış ve hiç yaşanmamış gibi davranmaya çalışsa da çocuklar aile içindeki değişimleri fark ederler. Ayrıca aile içi kayıplarda yas sürecini birlikte yaşayamayan çocuk kendini yalnız hissedebilir. Bu nedenle bu tür haberler mutlaka çocuğa verilmelidir. Bu nedenle çocuklarla ne olursa olsun zor konuların da konuşulması gerekir. Peki nasıl? Psikolog Zeynep Sezgin, Posta Gazetesi ve Posta.com.tr okuyucuları için anlattı. Olumsuz deneyimler hepimizin hayatının bir parçasıdır ve yaşamın farklı zamanlarında karşılaşabiliriz; bu bir kayıp, boşanma, doğal afet ya da yaşanan maddi sıkıntılar gibi farklı olaylar olabilir. Yetişkinler bu olumsuz deneyimleri yaşarken duygularında ve davranışlarında yaşanan değişimler ile ruh hallerini çocukları fark eder. Bu durumda sürecin sağlıklı yönetilmesi için çocuklar ebeveynlerinin desteğine ve yaşananların açıklanmasına ihtiyaç duyarlar. Her ne kadar bazen aileler çocukları korumak adına bu olaylar olmamış ve hiç yaşanmamış gibi davranmaya çalışsa da aslında çocuk evdeki gerginliğin ve olumsuz havanın farkındadır. Ebeveynleri olarak sizler çocuklarınızın destek bekledikleri ve kendilerini güvende hissetmek istedikleri zaman ulaştıkları ilk kişilersiniz. Çocuklarınız da zor bir hayat olayından geçerken neler olduğunu anlamak için yine öncelikle size ulaşmak isteyecekler. Çocuklar benmerkezci olduğu için onlara doğru ve net bilgiler verilmediği zaman ise ebeveynlerinin sessizliğini yanlış anlayabilir ve kendilerini suçlayabilirler. Bu nedenle konuşulması gereken zor konuları gündeme mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde ilk sizler getirin, böylelikle onlara ulaşılabilir ve destekleyici olduğunuzu da göstermiş olursunuz. Bu şekilde açık bir iletişim kurmanız çocuğunuzun başa çıkma kapasitesini geliştirmesine yardımcı olurken aynı zamanda problemleri çözebilme ve iletişim kurma becerilerini de olumlu şekilde etkiler Birlikte bir konuşma başlatmadan önce kendinizi hazırlamak iyi olabilir. Olabildiğince sakin bir şekilde olmanız ve aklınızdan anlatmayı uygun gördüğünüz birkaç cümleyi toparlamak sizi daha rahat hissettirebilir. Yaşanan olumsuz olayı en basit haliyle yaşına uygun bir şekilde net bir şekilde söyleyin. Çocuğunuz ailenizin bir parçası ve onun da yaşananları duymaya ve haberdar olmaya hakkı vardır. Mümkün olduğunca en yakın bir zamanda onunla konuşun. Özellikle ailede yaşanan bir kayıp durumunda, çocuğun üzülmemesi adına ona haber verilmesi bir süre ertelenebiliyor. Fakat böyle bir durumda ailenin geri kalanı yas sürecini beraber yaşıyor ve birbirlerini destekliyorken, çocuk kayıp haberini öğrendiği zaman henüz yas sürecine yeni başlayacak ve ailedeki diğer kişiler yas sürecini tamamlamış olacaktır. Böyle bir senaryoda ise çocuğa üzüntü hissinin yanında yalnızlık, hayal kırıklığı ve en son öğrenen durumunda olduğu için öfke gibi duygular eşlik edebilir. Olanları anlatırken kendi duygularınızdan bahsedin. Çocuklar duygularını sözel olarak paylaşmakta çoğu yetişkin kadar açık ve rahat hissetmeyebilir. Bu nedenle önce siz duygularınızdan bahsedin ve daha sonrasında onun bu gelen haber ile neler hissettiğine dair sorular sorun. Çocuğunuzun soracağı tüm soruların cevaplarını veremeyebilirsiniz. Bazen olumsuz haberleri paylaştıktan sonra çocukların aklına bir sürü soru daha eklenebilir ve bu soruların cevapları sizde olmayabilir. Bu gibi sorulara “bilmiyorum” demeniz, onlar için hiçbir cevap duyamamaktan daha iyidir. Çocuğunuza ihtiyacı olan her anda onun yanınızda olduğunu ve konuşabileceğini hatırlatın. ,Konuşmayı toparlarken bu konuşmanın tek seferlik olması gerekmediğini ne zaman ihtiyacı olursa konuşabileceklerini de belirtin. Çocuklar yaş aldıkça konuştuğunuz bu zor haberle ilgili yeni sorular ve merak ettikleri bilgiler olabilir ya da tekrar üstüne birlikte konuşma ihtiyacı hissederler. Böyle zamanlarda her zaman kapınızın açık olduğunu onlara gösterin.Psikolog Zeynep SezginPosta Gazetesi