Giriş
HPV enfeksiyonunun tanı ve tedavisinde kolposkopinin önemi nedir?
Rahim ağzı kanseri taraması (Pap Smear testi veya HPV testi ile) sağlıklı kalmanın ve rahim ağzı kanserinden kaçınmanın önemli bir parçasıdır. Tarama testinizin sonuçları anormal ise, sonucu doğrulamak ve anormalliğin ciddiyetini belirlemek için daha fazla test yapılması gerekir. Bu durumda genellikle önerilen işlem kolposkopidir.
Kadın Hastalıkları ve Doğum, Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Naki, HPV enfeksiyonunun tanı ve tedavisinde kolposkopinin önemini sizler için anlattı.
Doktorunuzun rahim ağzınıza mikroskop kullanarak bakmasını sağlar. Kolposkopi sırasında biyopsiler de yapılabilir. Kolposkopi (yani serviksin görüntülenmesi) ve biyopsiler (laboratuvarda inceleme için kolposkopi sırasında küçük dokunun alınması) aynı anda yapılabilir.
Anormal servikal tarama testi olan herkesin tedaviye ihtiyacı olmaz. Biyopsili veya biyopsisiz kolposkopi, anormalliğin tedavisinin gerekip gerekmediğini ve ne zaman gerekli olduğunu belirlemeye yardımcı olabilir.
Kolposkopi neden uygulanır?
Kolposkopi, anormal serviks kanseri tarama testlerini veya serviks, vajina veya vulvada görülen anormal alanları takip etmek için kullanılır. Rahim ağzı kanseriniz veya kanser öncesi hücresel değişiklikleriniz varsa, genellikle servikste HPV enfeksiyonunun neden olduğu Pap Smearınız anormal olabilir.
Kolposkop, serviksin görünümünü büyütmeye yardımcı olur. Anormal hücrelerin boyutu, türü ve konumu, biyopsi yapılması gereken alan veya alanların belirlenmesine yardımcı olur. Bu bilgi ayrıca anormalliğin ne kadar şiddetli olduğunu belirleyecek ve ayrıca varsa hangi tedavinin gerekli olduğunu belirlemeye yardımcı olacaktır. Erken izlenip tedavi edildiğinde, kanser öncesi alanlar genellikle rahim ağzı kanserine dönüşmez.
Kolposkopiye nasıl hazırlanılır?
Kolposkopi adet döngünüz sırasında herhangi bir zamanda yapılabilirse de en ideal zaman adetin hemen bitimindedir, ancak randevunuzun olduğu gün ağır vajinal kanamanız varsa, yeniden planlamanız gerekip gerekmediğini sormak için doktorunuzu aramalısınız.
Kan pıhtılarını önlemek için herhangi bir ilaç kullanıyorsanız doktorunuza önceden haber vermelisiniz. Kolposkopi sırasında biyopsi yapılırsa bu ilaçlar kanamayı artırabilir.
Gebe olabileceğinizi düşünüyorsanız, doktorunuza bildirmelisiniz. Kolposkopi gebelik sırasında güvenlidir, ancak gebelikte genellikle serviks biyopsisi yapılmaz.
Kolposkopi nasıl uygulanır?
Kolposkopi yaklaşık 5 ila 10 dakika sürer, muayenehane ziyareti sırasında yapılabilir ve minimum rahatsızlığa neden olur.
Muayene masasında yatarken rutin bir pelvik muayeneye benzer şekilde yapılır. Doktorunuz vajinanızı açmak ve serviksinize bakmak için spekulum adı verilen bir alet kullanır. Kolposkop, ayaklı bir mikroskop gibidir ve size dokunmaz.
Doktorunuz, serviksinize asetik asit adı verilen bir solüsyon uygulayabilir. Bu işlem, herhangi bir anormal alanın işaretlenmesine yardımcı olarak kolposkopla görülmelerini kolaylaştırır. Bu solüsyon kullanıldığında, soğuk veya hafif bir yanma hissi hissedebilirsiniz.
Kolposkopi sırasında, doktorunuz serviks veya vajinadan küçük bir anormal doku parçası (biyopsi) alabilir. Biyopsi yapılması, kanser öncesi hücrelere sahip olduğunuz anlamına gelmez. Anestezi biyopsiden önce genellikle kullanılmaz çünkü biyopsi sadece hafif rahatsızlık veya krampa neden olur. Doku örneği bir laboratuvara gönderilerek patologlar tarafından mikroskopla incelenir.
Bazı kişilerin kolposkopi sırasında rahim ağzı kanalından da biyopsi alması gerekir; buna endoservikal küretaj denir. Gebelere gebeliği bozabileceği için küretaj yapılmamalıdır. Küretaj, çoğu insanda çabucak çözülmesine rağmen, kramplı ağrıya neden olabilir.
Biyopsi yapılacaksa, doktorunuz serviksinize sarı-kahverengi bir solüsyon uygulayabilir. Bu sıvı bir kanama durdurucu görevi görür.
Kolposkopi sonrası nelere dikkat edilmelidir?
Bazı hastalar kolposkopiden hemen sonra biraz baş dönmesi veya mide bulantısı hissedebilirler. Bu şekilde hissedilirse, bu his geçene kadar uzanılabilir. Bazen alına uygulanan soğuk kompres daha iyi hissedilmesine yardımcı olabilir. Diğer prosedürlerden sonra bayılma veya sersemlik hissi geçmişi varsa, doktora bildirilmelidir.
Rahim ağzından biyopsi alındıysa, kolposkopiden sonra biraz vajinal kanama olabilir. Sıvı kanama durdurucu solüsyonu kullanıldıysa kahve telvesine benzeyen kahverengi veya siyah vajinal akıntı olabilir. Bu birkaç gün içinde geçmelidir.
Çoğu hasta kolposkopiden hemen sonra işe dönebilir. Bazı kişilerde hafif ağrı veya kramp olur, ancak bu genellikle bir ila iki saat içinde geçer.
Vajinaya herhangi bir şey (kremler, duşlar, tamponlar) kullanılmamalı ve biyopsiden sonra 48 saat cinsel ilişkiye girilmemelidir. Sonuçlar genellikle 7 ila 14 gün içinde hazır olur. Gerekli görülmesi durumunda başka testler de istenebilir. Çıkan sonuçlara göre kişiye özel tedavi planı yapılır.