Giriş
İdrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için dikkat edilmesi gerekenler
İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Beril Akman, her kadının yaşamı boyunca birkaç kez yaşadığı, her on erkekten birinin de yaşamı boyunca en az bir kere karşılaştığı idrar yolu enfeksiyonundan korunması için dikkat edilmesi gerekenleri anlattı.
İdrar yolu enfeksiyonu nasıl oluşur?
"İdrar yolu enfeksiyonunda bakteri aşağıdan yukarıya doğru yol alıyor. Önce üretra ve mesaneye, ardından da elverişli durum var ise böbreklere ulaşıp ağır enfeksiyon tablosuna yol açabiliyor. Kadınlarda üretra daha kısa ve makata daha yakın olmasından dolayı idrar yolu enfeksiyon sıklığı daha sık görülüyor. Peki idrar yolu enfeksiyonlarına karşı kadınların ve erkeklerin nelere dikkat etmesi gerekiyor? İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Beril Akman, idrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için yapılması gerekenleri Posta.com.tr okuyucuları için anlattı.
Erkeklerde prostat bezinin büyümesi, kadınlarda hamilelik sonrasında mesane sarkması gibi durumlar, idrar yolu enfeksiyonlarına daha açık hale getiriyor. Aynı zamanda diyabet ve genetik yatkınlık da idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabiliyor.
İdrar yollarındaki fonksiyon bozuklukları, böbrek taşları, bağışıklık sisteminin zayıf olması, vitamin ve mineral eksiklikleri de idrar yolu enfeksiyonlarını tetikleyebiliyor. Kadınların epilasyon için yaptığı uygulamalardaki hatalar, aşırı temizlik takıntısı ve bunun sonucu olarak genital bölge ve vajina florasının bozulması da idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabiliyor.
Bir doğum kontrol yöntemi olan diyafram kullanımında, spermisit içeren jeller de idrar yolu enfeksiyonlarını tetikleyebiliyor. Aynı zamanda kadınlarda menopoz dönemi ile beraber östrojen hormonu seviyesinin düşmesi ile oluşan vajinal kuruluk da kadınları idrar yolu enfeksiyonlarına açık hale getiriyor.
İdrar yolu enfeksiyonundan korunma yolları
Peki idrar yolu enfeksiyonlarına karşı kişisel bakımımızda nelere dikkat etmemiz gerekiyor? İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Beril Akman, bunun için aşağıdaki hususlara dikkat edilmesini belirtiyor:
İdrar yollarının enfeksiyonlarının önlenmesi ve tekrarlamaması açısından günlük hayatta dikkat edilmesi gereken basit kurallar
- Bol su içilmesi idrarın daha sulu hale gelmesi ve idrar yollarından bakterinin yıkanmasını sağlar.
- Mesaneyi tahriş edecek kahve alkol gazlı içecekler, asitli içeceklerden uzak durulmalıdır. Bu içecekler mesaneyi uyararak sık ve acele idrar çıkmaya yol açabilir.
- İdrarı yapmayıp bekletmek, mesanede kalan idrarda bakterilerin üreyerek enfeksiyona yol açmasına sebep olur. Bu sebeple iş yoğunluğu ya da hijyen endişesi ile idrarın uzun süre tutulması kesinlikle önerilmez.
- Üretra ile kalın bağırsağın son bölümü komşu olduğu için kabızlık mesanenin boşalmasını geciktirebilir, idrar mesanede tam boşalamayıp kalarak enfeksiyona yol açabilir.
- Erkeklerde prostat bezinin büyümesi de idrar yolu enfeksiyonunun sıklığını arttırır.
- Kabızlık ve prostat büyümesinin ilaçlarla tedavisi idrar yolu enfeksiyondan korur.
- İdrar yolu enfeksiyonlarında temizlik her ne kadar önemli olsa da temizlik kuralları daha büyük önem taşır.
- Temizlik sırasında su akışının ve temizlik yönünün önden arakaya olması gerekir. Aksi takdirde makat bölgesinde yaşayan koli basili özelliklerde kadınlarda arkadan öne taşıyarak kişinin kendisini enfekte etmesine yol açar.
- Aynı mantıkla alafranga tuvaletlerde arka tarafta yer alan taharet musluğunun kullanılması suyun ters yönde akması nedeniyle önerilmez.
- Temizliğin sık ve yoğun yapılması genital bölgenin PH dengesini bozacağından bakterilerin kolay üremesini sebep olacaktır. Bu sebeple PH Nötr olarak genital bölge için özel üretilen şampuanların kullanılması daha doğru olur.
- Cinsel ilişki öncesinde genital bölgenin sabun ve su ile temizlenmesi, kayganlaştırıcı kullanılmaması önerilir. Vajina ve üretra birbirine paralel seyrettiğinden cinsel ilişki sırasında dışarıda yer alan bakteriler masaj etkisiyle mesaneye taşınır ve enfeksiyona yol açabilir.
- Cinsel ilişki sonrasında bir damla dahi idrar yapmak üretrayı yıkayarak ve bakteriyi uzaklaştırır, enfeksiyon riskini yarı yarıya azaltır.
- Kullanılan doğum kontrol yöntemlerinin gözden geçirilmesi ve daha az riskli yöntemlerin tercih edilmesi önerilir.
- Menopoz dönemindeki kadınlarda vajinal kuruluğun giderilmesi için östrojen içeren vajinal fitil ve kremler doktor kontrolünde kullanılabilir.
- Pamuklu iç çamaşırı kullanımı, dar tayt benzeri kıyafetlerden kaçınılması öneriler arasındadır.
- Ayakta duş almak banyo sırasında altta suyun birikmemesi, oturarak yıkanılıyorsa delikli tabure kullanılması önerilir.
- İdrar yolu enfeksiyonlarından korunma amaçlı internet ortamında yer alan ürünler ve bitkisel tedaviler doktora danışılmadan kullanılmamalıdır.
- Gebelik sırasında tedavi vermeden önce tedavi ihtiyacının belirlenmesi ve uygun antibiyotik seçimi için mutlaka doktor ile görüşülmelidir.