İki kent karşı karşıya geldi: 1855'te çekilen fotoğrafı gösterip 'Döner bizim' dediler!

Dönerin Türkiye’deki geçmişi incelendiği zaman 1850’li yıllarda Bursa’da yapılmaya başladığı görülüyor. Bu duruma itiraz eden Kastamonulu döner ustaları, aslında gerçeğin çok başka olduğunu ve dönerin Kastamonu’dan tüm Türkiye’ye yayıldığını söylediler. O dönemde çekilen fotoğrafları göstererek detayları aktaran ustalar, dönerin hangi memlekete ait olduğu tartışmasına yeni bir boyut kazandırdı. 12 yaşından beri dönercilik yaptığını söyleyen Necati Topçuoğlu, “Bu döner dana eti ve kuzu eti karışık, yüzde 5 de kuyruk yağı var. Çok eskiden beri bu şekilde yapılır. Tarihine bakarsak da sadece kuzu eti kullanılır. Kuzu eti ağır olduğu için kırmızı et ile karıştırıyoruz. Büyükbaş hayvanın sadece 4 bölgesindeki eti kullanıyoruz.” dedi.Kastamonu döneriyle ilgili çarpıcı açıklamalarda bulunan Topçuoğlu, döneri de tırpan ile kestiklerini vurguladı. Bunun nedenini ise “Yaprak döner olduğu için esnememesi gerekiyor.” şeklinde açıkladı. Tırpan, bıçağa göre daha keskin olduğundan dolayı eski dönemlerden itibaren bu şekilde yapıldığıyla ilgili dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Kastamonu dönerinin özelliklerinden bahseden Abdullah Taşmancı ise “Eski ustaların verdiği tarif ile dananın sırt eti, koyun etinin her tarafını kullanıyoruz ve aralara kuyruk eti kullanıyoruz. Bizim dönerimizde kesinlikle kıyma yok. Bursalılar, Bursa dönerinin meşhur olduğunu, ilk döner olduğunu söylüyor. Onlar döneri, kıyma döneri, İskender usulü yapıyorlar. Bizim dönerimiz eski dönemden beri kullanılan döner” diye konuştu. 3 nesildir dönercilik yapan Nail Altınöz ise, “Dededen toruna 3’üncü kuşak olarak dönercilik yapıyoruz. Benden önce babam 1944’de işletmeye başlamış. Ondan önce dedem başlamış. İlk dükkanımız, Kastamonu Nasrullah Meydanı’ndaydı. Çadır usulü bir dükkanda başlamışlar. Kış mevsiminde çalışmazlarmış” şeklinde konuştu. Bursa’da yapılan İskender dönerin, Kastamonu’da yapılan tirit yemeğinden doğduğunu ifade eden Altınöz, “Kastamonu’ya orta Asya’dan gelmiş ve ismi lüle kebap olarak geçerken ilk olarak yatay olarak pişirilirmiş. Kastamonu önemli bir şehir olduğu için Candaroğulları tarafından burası tercih ediliyor. Burada da ustalarımız ‘nasıl yapalım’ derken, döneri dikey şekle dönüştürmüşler, çam kömürü ateşi ile pişirmişler. Şimdi Bursalılar, ‘kuzu etinden dönerimizi yaparız, İskender bize ait’ derler. İskender’in çıkışı da Kastamonu’da yapılan tirit yemeğinden doğmuştur. Kastamonu tiridi meşhurdur. Kastamonu simidi ile yapılır. Bu şekilde sunum yapılır. Onlarda da simit olmadığı için ‘pide üzerinde yapalım’ demişler. Bizimkiler farklı bir döner” ifadelerini kullandı. Bursa döneri, Türk mutfağının önemli lezzetlerinden biri ve kökeni Osmanlı İmparatorluğu'na dayanıyor. Genellikle dana etinden yapılan bu yemek, ince dilimler halinde şişe dizilerek odun ateşinde pişiriliyor. Pişirme işlemi sırasında ete özgü lezzetlerin korunması için marinesiyle özenle hazırlanıyor. Taze ekmekle birlikte servis ediliyor. Soğan, domates, sumak ve turşu gibi garnitürlerle sunuluyor. Bursa döneri, Türk mutfağının zengin ve lezzetli mirasını temsil ederken geleneksel tarifleri ve pişirme teknikleriyle damaklarda unutulmaz bir tat bırakıyor. Malzemeler:500 gr dana tranç750 gr yağsız kıymaEt İçin Sos Malzemeleri:1 su bardağı süt1 su bardağı yoğurt1 büyük rendelenmiş soğanın suyu1 tatlı kaşığı karabiber1 tatlı kaşığı kekik1 tatlı kaşığı tuzDomates Sos Malzemeleri:1 yemek kaşığı tereyağı4 domates1 çay kaşığı tuzPide Malzemeleri:Tırnaklı pide1 yemek kaşığı tereyağı Hazırlanışı:Öncelikle etleri pastırma gibi ince ince dilimler şeklinde doğrayın.Derin bir kap içerisine yoğurt, süt, soğan suyu, karabiber, kekik ve tuzu ilave edip iyice karıştırın. İçine kıyma ve etleri ilave edip tüm malzemeleri birbirine iyice harmanlayın. Ardından buzdolabında 15 dakika dinlendirin.Buzdolabında belli bir süre dinlenen etleri, bir streç film üzerine yayarak dizin. Rulo haline getirip kenarlarını da kapatarak iyice sıkıştırın. Derin dondurucuda et biraz sertleşip bıçakla dilimlenebilir hale gelene kadar 3-4 saat bekletin.Etle ilgili işlemler bittikten sonra domatesleri rendeleyin. Daha sonra tavada bir yemek kaşığı tereyağını eritin. Rendelenmiş domates ve 1 çay kaşığı tuz ilave edip hafif derecede kaynatın.Bir tava içerisinde bir yemek kaşığı tereyağı erittikten sonra üzerine küp küp kesilmiş tırnaklı pideleri ilave edin. Pidelerin biraz kavrulması, buradaki önemli bir nokta.Buzluktan çıkardığınız eti, döner parçaları halinde doğrayın. Kızgın tavaya atıp kurutmadan kızartın. Burada etin hafif sulu kalması önem taşıyor.Servis tabağına sırasıyla pideleri, etleri ve domates sosunu ekleyin.Üzerine ekleyeceğiniz kızdırılmış tereyağı ile döneri lezzetlendirin.Afiyet olsun!