Bu gıdanın eksikliği guatrdan adet düzensizliğine, saç dökülmesinden cilt kuruluğuna; pek çok soruna yol açıyor!

Vücut tarafından üretilemeyen ve besinler yoluyla dışarıdan alınan iyot, özellikle anne karnındaki bebeğin gelişiminde önemli rol oynuyor. Sadece anne karnındaki bebekler için değil, yaşamın tüm evrelerinde sağlık açısından vazgeçilmez bir ihtiyaç olan iyotun günlük alınması gereken miktarı, yaşa ve metabolizmanın ihtiyacına göre farklılık gösterebiliyor. Deniz ürünleri iyi bir iyot kaynağı olmakla birlikte; yumurta, et ve süt ürünlerinin iyottan zengin olduğu biliniyor. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Başak Karbek Bayraktar, “1-7 Haziran İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi” haftası öncesinde, iyot hakkında bilgi verdi.HAMİLELİKTE İYOT DENGESİ HAYATİ ÖNEM TAŞIYORGebelik sırasında iyot eksikliği bebeğin gelişimi ve doğumu üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Hamilelikte ciddi iyot eksikliği ani düşüğe veya ölü doğuma yol açabileceği gibi zeka geriliğinin ciddi ve geri dönüşsüz bir tipi olan kretinizm gibi doğumsal anormalliklere de sebep olabilmektedir. Besinler yoluyla alınabilen iyot sadece gebelikte değil, yaşamın bütün evrelerinde sağlık açısından vazgeçilmez bir besin kaynağıdır. İyot, tiroksin (T4) ve triiyodotironini (T3) içeren tiroid hormonlarının üretiminde anahtar bileşendir. Tiroid hormonları, vücudun enerjiyi doğru şekilde kullanmasına, gerekli ısıda kalmasına ve beynin, kalbin, kasların ve diğer organların gerektiği gibi çalışmasında önemlidir. Saç dökülmesi ve cilt kuruluğu iyot eksikliğinden kaynaklanabilirBoynun önündeki şişlik veya guatr, iyot eksikliğinin en yaygın bir belirtisidir. Saç ve cilt hücrelerinin yenilenmesi konusunda anahtar rolü olan iyotun eksikliğinde saç dökülmesi ve cilt kuruluğu gibi belirtiler görülebilir. Kadınlarda âdet döngüsünün düzenlenmesi görevini de yürüten iyot eksikliğinde ağır ve düzensiz adet dönemleri yaşanabilmektedir. İyot ihtiyacı herkeste farklı olabilir Günlük alınması gereken iyot miktarı, yaşa ve ihtiyaç durumuna göre değişebiliyor. Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği günlük alınması gereken iyot miktarı yaş gruplarına göre şu şekilde.Bebekler 90 μg/gün (0-59 ay)Çocuklar: (6-12 yaş): 120 mikrogram/günÇocuklar: (>12 yaş) : 150 mikrogram/günErgenler ve yetişkinler: 150 mikrogram/günHamile ve emziren kadınlar: 250 mikrogram/günİYOT EKSİLİĞİNE KARŞI SOFRANIZDA BU BESİNLERE YER VERİN!İyot, vücut tarafından üretilemeyen bir element olduğu için dışarıdan alınması gerekiyor. İhtiyaç duyulan iyotun sağlanması için asıl kaynak iyotlu rafine tuz. Ancak deniz ürünleri de iyi birer iyot kaynağı. Çoğu deniz ürününe göre iyot içeriği daha düşük olmakla birlikte yumurta, et ve süt ürünleri de bitkisel gıdaların çoğundan daha zengin iyota sahip.Ek gıdaya başlama dönemindeki bebeklerde yeterli iyot alımı sağlamak için, evde yapılan ve piyasada satılan ek mamaların /gıdaların mutlaka iyot içermesine dikkat edilmesi gerekiyor. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Başak Karbek Bayraktar, yaygın besinsel iyot kaynaklarını şu şekilde sıralıyor:İyotlu rafine sofra tuzuPeynirTuzlu su balıklarıİnek sütüSu yosunu (esmer su yosunu, kırmızı deniz otu ve nori dahil)YumurtaKabuklu deniz hayvanlarıDondurulmuş yoğurtSoya sütüSoya sosu Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Başak Karbek Bayraktar, 1997-1999 yılları arasında Türkiye’de iyot eksikliği ile ilgili yapılan taramalarda ortaya çıkan tablonun ardından ülkemizde tüm sofra tuzlarının zorunlu olarak iyotlanması için gerekli yasal düzenlemeler yapılmıştır. diyor. Bu uygulama ile iyot sorunu şehir merkezlerinde büyük oranda çözülmüş durumda. Ancak kırsal kesimlerde devam ettiği biliniyor.Bu nedenle Prof. Dr. Karbek Bayraktar, rafine edilmeyen, içeriği net olarak bilinmeyen veya diğer katkı maddelerinin doğal ya da yapay olarak eklendiği, kaya tuzu, gurme tuzları gibi tuzlar yerine iyotlu tuz kullanılmasını öneriyor. Aksi doktor tarafından belirtilmedikçe mutlak iyotlu rafine tuz kullanılması gerekiyor.