Giriş
Karne stresi psikolojik sorunların temelini oluşturuyor! Uzmanı uyardı: Bu davranışlardan kaçının
Heyecanla beklenen karne günü nihayet geldi! Bütün bir dönem boyunca derslere gömülen çocukları artık karne heyecanı sarmalıyor. Onlarla birlikte ailelerin de büyük bir beklenti içerisinde olduğu görülebiliyor. Özellikle başarı kaygısının tavan yaptığı bu dönemde ebeveynlerin yaklaşımları, çocuklarda geri dönülemez izler bırakabiliyor. Uzman Klinik Psikolog Derya Yalçınkaya karne döneminde çocuklara nasıl davranılması ve nelerden kaçınılması gerektiğini Posta.com.tr okurları için özel olarak anlattı.
Beyza Erdoğan/ Posta.com.tr| Karne dönemi kimi çocuklar için çok daha heyecanlı ve mutlu bir dönem olarak geçerken bazı çocukların kaygıları içerisinde boğulduğu görülebiliyor. Çocukların kendilerini akranları ile büyük bir yarış ve kıyas içerisinde hissettiği bu dönem, ebeveynlerin de katkısı ile farkında dahi olunmayan pek çok rahatsızlığa temel oluşturabiliyor. Bu süreçte yapılmaması gerekenlerin altını çizmek istediğini belirten Uzman Klink Psikolog Derya Yalçınkaya, ebeveynleri uyardı:
"Çocuklarınızın karne notları için onlara olumsuz eleştiriler yapmayın. Karne notu düşük olan çocuk yaşadığı kaygı ile söylenen en ufak olumsuzluğa karşı aşırı hassas olacaktır. Neticede karne günü gelene kadar disiplini sağlanamayan çocuğun vereceği hiçbir cevap sizi tatmin etmeyecektir."
Çocuk psikolojisinde kıyasın büyük bir dalgalanma yaratabileceğini yineleyen Uzman Klinik Psikolog Derya Yalçınkaya, sözlerini "Çocuklarınızın karne notu ile başarılı bir birey olması arasında ilişki kurmayınız. Çünkü başarının karne ile ölçülmediğini bildiğimiz bir çağdayız." diyerek devam ettirdi.
"ÇOCUKLARINIZ YERİNE KENDİNİZİ SORGULAYIN"
Karneler üzerinden çocukların eleştirilmesinin psikolojik anlamda çeşitli hasarlara neden olabileceğinin altını çizen Yalçınkaya, "Karne günü gelene kadar çocuklarınızın notları hakkında hiçbir fikriniz yoksa bu çocuğun değil sizin ayıbınızdır." şeklinde asıl eleştirinin ebeveynlere yönlendirilmesi gerektiğini belirtti. Devamlı kıyas yapan, çocukları başarıları üzerinden değerlendiren ebeveynlerin bu tutumunu değiştirmesi gerektiğini söyleyen uzman isim, empati duygusunun önemine de şu sözleri ile dikkat çekti:
"Kendi anne babanızın size yaptığı davranışları kendi çocuklarınıza yapmadan önce sağlıklı ya da sağlıksız davranışlar olup olmadığını araştırın. Neticede hiçbir çocuk anne babasını seçemiyor."
"O SİZİ BAŞKA BİR ARKADAŞININ ANNE VE BABASI İLE KIYASLASA NASIL HİSSEDERDİNİZ?"
Karne döneminde özellikle empatisi gelişkin bir tutum sergilemeye özen göstermek gerekiyor. Bu noktaya da çarpıcı sözleri ile işaret eden Yalçınkaya, "Başka çocuklar ile onu karşılaştırmayınız. O sizi başka bir arkadaşının anne ve babası ile kıyaslasa nasıl hissederdiniz?" şeklinde sorduğu soru ile herkesi birkaç dakika empati kurmaya davet etti.
Özellikle kıyasın yüksek olduğu bu dönemde çocuğun her türlü davranışı olumsuz algılamaya meyilli olduğunu, başarıyı desteklemek için kıyas ve cezanın en yanlış seçenekleri oluşturduğunu sözleri ile destekleyen Uzman Klinik Psikolog Derya Yalçınkaya, "Çocuğunuzun yalnızca notu ile değil davranış puanları ile de ilgilenin. Merhamet ve insanlığın karakterinde var olması size getireceği karne notundan çok daha önemlidir." dedi.
"OLUMSUZ DAVRANIŞLARIN DÜZELTİLMESİ ONA VERECEĞİNİZ CEZA İLE MÜMKÜN DEĞİLDİR"
Cezalandırma sisteminin ne kadar yanlış olduğu konusunda da uyarıda bulunan Uzman Klinik Psikolog Derya Yalçınkaya, bu davranışın çocukların yanlışa daha meyilli hâle gelmesine neden olacağını belirtti. Uzman isim, "Zaten hali hazırda kötü hisseden çocuğun motivasyonu düşeceğinden, uygulanmak istenen ceza onun ileride olumsuz davranışlarını pekiştirmesine olanak sağlar." dedi ve sözlerini şu şekilde devam ettirdi "Karne günü çocuğunuzu utandıracak kelimeler kullanmayınız. Böyle bir durumda görüşmesini yasakladığınız arkadaş grubuna daha da yakınlaşacaktır. Çünkü yalnızca anlaşılmak isteyen insanoğlu onu anlamadığını düşündüğü anne babadan uzaklaşır ve yapılmasını istemediğiniz davranışlarının tekrarlamasına olanak sağlar."
"ÖDÜLDE AŞIRIYA KAÇMAYIN"
Cezalandırma sisteminin yanlış olduğunun altını çizen uzman isim, ödüllendirme konusunda da aşırıya kaçılmaması gerektiğini söyledi. Bu durumu "Abartılı övgü çocuğun hayatı boyunca hep başarılı karne getirmek gibi yüksek beklentilerin olduğu bir inanışa sahip olmasını sağlar. Böyle bir çocuk ileride mükemmeliyetçi bir özellik geliştirerek mutlu olma konusunda yüksek beklentiler içerisine girer." şeklinde ifade etti.
Hem cezalandırma hem de aşırı ödüllendirmeden uzak durmanın ve verilen sözlerinin tutulmasının önemini belirten Derya Yalçınkaya, "Çocuklarınıza söz verdiyseniz sözünüzde durun. Ara tatil döneminde onlara sevginizi koşulsuz vereceğiniz bir ilişki dinamiği, okul başladığında var olan motivasyonu ile daha sağlıklı bir çalışma disiplini oluşturmanıza zemin hazırlayacaktır. " dedi.
"YENİ DÖNEME EKSİKSİZ BAŞLAMASI İÇİN ONU MOTİVE EDİN..."
Karne günü dikkat edilmesi gerekenlerde son adımları belirten isim, düşük gelen karnelerin telafi edilebilirliğini, bunun dünyanın sonu olmadığını gösteren şu üç maddeye dikkat çekti:
- Onlardan beklentilerinizi sunarken olumsuz cümleler ile değil olumlu cümleler ile başlayın.
- Hatasını düzeltmek istediğiniz çocuğun hatasını sunmak yerine var olan potansiyeli ile önce övüp ardından beklentinizi söyleyin.
- Son olarak; karnesi düşük notlar ile dolu olan çocuğun ihtiyacı öncelikle sağlıklı bir çalışma ve disiplin ortamıdır. Neyin eksik olduğunu belirleyip yeni döneme eksiksiz başlaması için onu motive edin…