Karot almak binaya zarar verir mi? Karot nedir, nasıl alınır? Karot almak nedir? İTÜ açıkladı!

Deprem ülkesi olan ve birçok fay hattının bulunduğu Türkiye’de son günlerde, “Karot almak binaya zarar verir mi? Karot nedir, nasıl alınır? Karot almak nedir?” sorularının yanıtı merak edilmeye başlandı. Vatandaşların oturdukları yapıları depreme dayanıklı olup olmadığını kontrol etmek için yaptırdığı karot alma işlemiyle ilgili İTÜ bir açıklama yayınladı. Karot makineleriyle binaya zarar vermeden duvardan silindir şeklinde alınan beton örneğine karot alma denir. Yapıların deprem dayanıklığını ölçmek için kullanılan en bilindik ve etkili yöntemlerdendir. Beton analiz edilirken basınç testlerine kalite ve direnç ile ilgili bilgi verir.Deprem yönetmeliğine göre C20'nin altında olan betonlar risk grubunda yer alıyor. Bu durum sonucunda ihbar olarak kabul edilen bina için yıkım işlemi başlatılabiliyor. İlgili rapor hak sahiplerine bildiriliyor.Bina dayanıklılık testi uygulaması için belediye görevli yapı uzmanları, karot alma yönetimini uyguluyor. Karot alma testi için bağlı olunan Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü'ne başvuru yapılır. Diğer bir rapor için kaymakamlığa başvurmak gerekir. Öte yandan bazı kurumlar bina sağlamlık testini özel şirketler aracılığı ile yapıyor. Fakat İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından yapılan hasar tespit raporlarında karot testi yapılmıyor.Bununla birlikte kamu kurumlarına başvuruda bulunduktan sonra binaya karot testi yapılırsa tahliye işlemi yapılabilir. İBB karot testi yapmadığından dolayı herhangi bir tahliye işlemi uygulamıyor. Deprem riskinden şüphelenilen binada risk olup olmadığını yüzde yüz olarak öğrenmek için karot raporu almak gerekir.Tüm yaşam alanlarının ve yapıların depreme dayanıklı olduğunu öğrenmek için alınması gereken en önemli raporlardan birisidir. Karot testinin binaya zarar verip vermeyeceği son günlerde sosyal medyada çok sık konuşulan konular arasına girdi. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Afet Yönetimi Enstitüsü karot testinin binaya zarar verip vermeyeceğine dair açıklama yaptı.İTÜ yaptığı açıklamada şunları paylaştı;“Son günlerde sosyal medya ve internet üzerinden Jeoloji ve Jeofizik alanlarına atfen paylaşılan ve binalardan alınan beton karot örneklerinin binayı “yaralayacak şekilde” dayanıma zarar verdiğini, bunun yerine “mikrotremor titreşim yöntemleriyle” binaların depreme dayanımının belirlenebileceğini iddia ederek acılı ve endişeli halkımızı yanıltan, bununla da kalmayıp inşaat mühendisliği bilim dalına ve bunu icra eden kurum ve kuruluşların itibar ve yetkinliğine zarar veren paylaşımları görüyoruz. Söz konusu iddia gerçeklikten uzaktır.Zira özellikle betonarme binaların deprem performansı ve depreme dayanıklılığının belirlenmesinde yürürlükteki güncel deprem yönetmeliği olan TBDY-2018 kapsamında yapılan çalışmalar, kesinlikle binaların mevcut durumunu zayıflatacak adımlar sunmaz. Bahsi geçen kolon ve perde gibi düşey taşıyıcı elemanlardan alınan beton karot numuneleri, numunenin alındığı taşıyıcı elemana dayanım bakımından zarar vermezler.Kaldı ki karotlar için açılan boşluklar yüksek mukavemetli özel harç malzemesiyle derhal doldurulurlar. Yönetmeliğe göre, bu tespitler tüm taşıyıcı elemanlarda değil, yeterli en az sayıda kolon ve perde elemanlardan alınarak yapılabilmektedir. Bu durum tibbi teşhis için alınan kan örneğine benzetilebilir. Alınan kan miktarı ve alma şekli, hastanın sağlığını olumsuz etkilemez, ancak çok önemli bilgiler içerir.Beton dayanımının tespiti sonrasında betonarmenin diğer bileşeni olan donatı çeliğinin miktarını ve korozyon durumunu belirlemek için çok sınırlı miktardaki bölgelerde beton kabuk sıyrılarak altındaki donatılar tespit edilir. Sıyırma yapılan bölgelerde de benzer şekilde bu bölgeler hızla kapatılarak donatıların zarar görmesi engellenir. Sıyırma işlemi betonarme kesitin taşıyıcı olmayan dış kabuğunda gerçekleştirilir ve taşıyıcı eleman dayanımına kesinlikle zarar vermez. Sıyırma tespitinden sonra tüm yapıdaki donatıların miktar ve aralıklarının tespiti röntgen yöntemi gibi tahribatsız bir yöntemle tamamlanır.Özetle, Deprem Mühendisliği bünyesinde zemin koşullarıyla üst yapı durumunu beraber değerlendirmek için yapılan çalışmalarda hem zeminden hem de yapıdan belirli miktarda numune almak gerekir. Mikrotremor yöntemi yer hareketi ve binanın hareket karakterinin çakışarak sarsıntının büyüme ihtimalini denetleyen bir testtir ve binanın deprem dayanımı hakkında bilgi vermez. Bu nedenle, yayılan bu talihsiz paylaşım gerçekleri yansıtmayıp, son dönemde sıkça yaygınlaşan bilgi kirliliğine çok ciddi oranda bir yenisini eklemektedir. Halkımızın buna itibar etmemesini diler, binalarının deprem dayanıklılığını, konusunda uzman İnşaat Mühendisi ekiplerinin yer aldığı kurum ve kuruluşlara başvurarak tespit ettirmelerini şiddetle tavsiye ederiz