Kıkırdak problemleri sağlığı olumsuz etkiliyor

Eklemlerimizin hareket etmesini sağlayan kıkırdak dokusunun zarar görmesi, ağrı ve hareket kısıtlılığına neden oluyor. Aktif yaşamın olmazsa olmaz en önemli vücut bölümü olarak tanımlanabilecek eklemlerimizin hareketini sağlayan kıkırdak dokusunun zarar görmesi, geri dönüşümü olmayan sağlık problemlerine neden olabilir. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Ekin kıkırdak problemlerini, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini anlattı. İzmir Ekonomi Üniversitesi Medical Park Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği’nden Prof. Dr. Ahmet Ekin, kıkırdak sağlığının korunması ve oluşabilecek sorunların en hızlı ve doğru biçimde tedavisi için neler yapılması gerektiği konusunda önemli bilgiler verdi. Kıkırdak dokusunun vücudumuzdaki sayısının 200’den fazla olduğunu kaydeden Ekin, Kıkırdak, hareket etmemizi sağlayan eklemlerimizin iç yüzeyini kaplayan dokudur. Esnek, kırılgan, kaygan bir dokudur ve kayganlığını sağlayan yapısal özelliklerin yanında en önemli oluşum eklem sıvısıdır. Eklem sıvısı her eklemde bulunan koyu kıvamlı bir sıvıdır. Eklem zarı tarafından salgılanır, azalması ve çoğalması beraberinde birçok soruna neden olur diye konuştu. Genç yaşlarda belli bir kalınlığa sahip olan kıkırdak dokusunun yaş ile beraber incelip aynı zamanda yapısal özelliklerini kaybetmeye başladığını söyleyen Ekin, Bu sorunun daha az ve geç yaşlara uzaması tamamen kıkırdak sağlığı ile ilgilidir ve bu konuda kişinin çok dikkatli olması gereklidir. Kıkırdak sağlığını en çok etkileyen nedenler arasında öncelikle vücut ağırlığıdır. Merdiven çıkma, dizleri kıvırarak oturma ve çömelme pozisyonunda vücut ağırlığının 8 katına kadar yük eklem kıkırdağının üzerine biner. Bu yüke ancak sağlıklı bir kıkırdak dayanır. Yapısal özellikleri bozulmuş bir kıkırdak dokusu böyle bir ağırlığa maalesef ki uzun süre dayanamaz. Düz koşu esnasında diz ve kalça eklemi üzerine binen aşırı yükün yanında omurgada da belirgin bir bası oluşur. Sağlıklı kıkırdak yapısına sahip olan kişilerde bu durum ciddi bir sorun yaratmaz dedi. Prof. Dr. Ekin, kıkırdak sağlığı için günlük aktivitenin de şart olduğunu vurguladı. Vücudumuzun en büyük eklemleri olan diz, kalça ve ayak bileklerinin en sık kıkırdak sorunlarının yaşandığı yerler olduğunu belirten Ekin, şöyle devam etti: Sıklıkla eklemleri etkileyen hastalıklar artrit ve artroz olarak iki ana grupta toplanabilir. Artrit iltihaplı eklem rahatsızlığı için kullanılan tanımlamadır. Artroz ise kemiklerin ve eklem yüzeyinin aşınıp yıpranması ve kıkırdak dokunun bozulmasıyla beraber ortaya çıkan durumu tanımlar. Artrozda eklemlerin kıkırdak yüzeyi ve kemik yapısında ciddi bozulmalar meydana gelmiş ve eklem kıkırdağı düzensiz, esnekliğini kaybetmiş ve ince, kırılgan hale dönüşmüştür. Bu durumda ağrı ve hareket kısıtlılığı oluşur. Sorunun ilerlemesiyle ortaya çıkan şişlik ve aşırı ağrılar kişiyi günlük yaşamdan koparır. Aşırı kullanım, fazla kilo ve yapısal özellikler sonucu tetiklenen artroz olarak tanımlanan eklem ağrılarında teşhis ve tedavi çok önemlidir. Branş hekimlerinin yardımı şarttır. Tanısal değerlendirmelerde laboratuvar ve radyolojik incelemeler önemlidir. Ayrıca son yıllarda tanıyı destekleyici özel yöntemler de geliştirilmiştir. 1-EgzersizBilinçli yapılacak egzersizler hastalığın seyrini yavaşlatır. Oluşabilecek hareket kısıtlılıklarının düzelmesinde yardımcı olabilir. Ancak miktarının, yönteminin çok iyi programlanması gerekir. Egzersiz-hareket fazla olmalı ancak zorlama olmamalı. 2-Fizik tedaviElektrik ve ultrasonik tedavi yöntemleri metabolizmayı düzenleyici etkiye sahiptir. Kronik dönemde sıcak akut artrozda soğuk uygulamada da ağrıyı azaltacaktır, masajın lokal kan dolaşımını düzenleyici etkisi önemlidir. 3-Doğru beslenmeSigara, alkol ve kafein gibi maddelerin kemik ve eklem sağlığı üzerinde tanımlanmış önemli zararları mevcuttur.4-İlaçYangısal reaksiyonu giderici kortizon türevi olmayan ilaçların bu sorunlarda yaygın kullanımı söz konusudur. 5-AmeliyatArtroskopik eklem debritmanı sık uygulanan yöntemler arasında sayılabilir. İleri dönemde eklem yüzeylerinin değiştirilmesi (eklem protezi) uygulamaları oldukça popülerdir. Diğer yöntemler ve artoskopik cerrahiden fayda görmeyen hastalarda diz protezi uygulamaları düşünülebilir. Ancak diz protezi uygulamaları 60 yaş üzeri hastalarda planlanmalıdır.