Giriş
Kilo vermeye engel olan 10 hormon problemi
Kilo aldıran hormonlar hangileri? Kilo vermemenin hormonal nedenleri sandığınızdan daha fazla. 'Östrojen hormonu kilo aldırır mı?', 'Progesteron hormonu kilo yapar mı?' gibi pek çok konu başlığı merak edilse de kişinin sağlık geçmişi, kilo alıp vermesinde büyük oranda etkilidir. Kilo aldıran hormonlar tespit edilmeli, doktor kontrolünde bir tedavi yöntemi uygulanmalı. Peki zayıflamaya engel olan hormonlar hangileri? İşte zayıflamayı yavaşlatan hormonlar!
İnsülin direnci
Göbek yağlanması, karaciğer yağlanmasının en sık sebeplerinden biridir. Açlık krizleri, doyamama, halsizlik, yorgunluk, sık acıkma gibi şikayetlere sebep olur. 8 saat açlık sonrası ölçülen insülin ve kan şekeri düzeyi ile hesaplanabiliyor.
Tiroid hormonlarının yetersiz çalışması
Hashimoto hastalığı, tiroid ameliyatı veya tiroid iltihabı sonrası gelişebiliyor. Tiroid hormonlarının yetersiz salgısı vücutta su tutulumu, ödem, kilo alımı, kas ağrısı, adet düzensizliği, kabızlık yapabiliyor. Tanı kandaki hormon düzeylerine bakılarak konabiliyor. Tedavisi ömür boyu dışarıdan tiroid hormon ekstresi alarak yapılabiliyor.
Kortizol
Vücudunuzun tehlike ve stres durumunda kortizol salgıladığını muhtemelen biliyorsunuzdur. Modern hayatın yarattığı stres ve kortizol cevabı bazılarımızda daha fazla olabilir. Bu fazla kortizol kilo vermenizi engelliyor olabilir. Bunu da tatlı ve karbonhidratlara iştahınızı arttırarak, sürekli açlık duygusuna ve fazla yemeye neden olarak, karın ve bel bölgenizde yağ depolanmasına neden olarak yapar.
D Vitamini eksikliği
Eksikliği maalesef çok fazla. Güneş ışınlarına yetersiz maruziyet, ofis ortamında çalışma sıklığını artırıyor. Genelde belirti vermiyor. Kas kemik ağrıları, halsizlik, bağışıklık sistemi zayıflığına bağlı sık enfeksiyon geçirme, kemik erimesine sebep olabiliyor. Eksikliği insülin direncini ve şeker hastalığı riskini artırabiliyor.
Cinsiyet hormonlarının azalması
Erkeklerde testosteron kadınlarda östrojen hormon düzeylerinin azalması ile teşhis edilebiliyor. Erkeklerde testosteron azlığı kas gücünde kayba, ereksiyonun olmamasına, yağlanma artışına ve kısırlığa sebep olabiliyor. Kadınlarda östrojen azalması daha çok menapozda adetlerin kesilmesi ile oluyor. Sıcak basmaları, stres, çarpıntı, kilo artışı ile kendini gösteriyor.
Büyüme hormonu fazlalığı (Akromegali)
Büyüme hormonunun hipofiz bezinde adenom olmasına bağlı fazla çalışması tüm organların ve boyun orantısız büyümesine kilo artışına, şeker hastalığı ve kalp hastalığı riskinin artmasına sebep olur.
Yetersiz serotonin
İştah ve uykunun düzenlenmesinde rol oynayan çok önemli bir hormon olan serotonin beyinde salgılanır. Yediğimiz karbonhidratlar ensülin salgılanmasını uyarırken, serotonin hormonunda da geçici olarak aşırı bir salınmaya neden olurlar. Beyinde serotonin azalınca tatlı şeylere hücum eder, tatlı yemek isteriz; özellikle çikolatada bol bulunan triptofan isimli aminoasit beyinde serotonine dönüşerek mutluluk verir. Atıştırma ile pankreas bezinden ensülin salınır ve bu ensülin serotoninin geçici olarak yükselmesini sağlar. Böylece fazla kilolular için bir tuzak olan bu atıştırmalar kilo almaya neden olur.
Prolaktin hormon fazlalığı
Hipofiz bezinden salgılanan bir hormondur. Kadınlarda memeden süt gelme, adet düzensizliği, tüylenme artışı ile kendini gösterirken erkeklerde daha çok ereksiyon olamama ve görme kaybı ile kendini gösterir. İlaç ve bazı özel durumlarda cerrahi tedavi gerektirebilir.
Böbreküstü bezlerinin fazla çalışması
Böbreküstü bezinden aşırı kortizol salgılanması cushing sendromu olarak da biliniyor. Aşırı kortizol salgısı kilo alımı, insülin direnci, şeker hastalığı, tansiyon yüksekliği, adet düzensizliği, tüylenme artışı ve aydede yüze sebep olabiliyor.
Reaktif hipoglisemi
Basit ve rafine karbonhidrat tüketiminden genelde 1-2 saat sonra halsizlik, uyuklama, sersemleme, terleme, çarpıntı ile seyreden karbonhidrat alınınca rahatlama olan hastalık tattlı ihtiyacını artırarak kilo aldırıyor. Tedavide ara öğünlü ve düşük glisemik indeksli beslenme bazen ilaç tedavisi gerekebiliyor.