Giriş
Kötü kolesterol nasıl düşürülür, ne iyi gelir? Kötü kolesterole iyi gelen yiyecekler neler?
Kolesterol seviyesi kalp sağlığının durumunu ortaya kolan en önemli bulgulardan birisi. Kolesterol seviyesi referans aralığında kaldığı sürece pek bir şey yapmaya gerek kalmaz. Fakat referans aralığı dışına çıkıyor ya da sınırda ise önlem almak oldukça önemli. Halk arasında iyi huylu veya kötü huylu olarak adlandırılan kolesterol, HDL ve LDL'nin yüksek olması hayati önem taşır ve en kısa sürede bir uzmandan yardım alınması gerekir. Peki, kötü kolesterol nasıl düşürülür, ne iyi gelir? Kötü kolesterole iyi gelen yiyecekler neler?
Kolesterol önceki yıllarda ileri yaşlarda görülen bir sağlık problemiydi. Günümüzde ise kolesterolün yaş seviyesi oldukça düştü. Bunun en önemli nedeni ise kötü beslenme alışkanlığı ve hareketsiz yaşam. Peki, kötü kolesterol nasıl düşürülür, ne iyi gelir? Kötü kolesterole iyi gelen yiyecekler neler?
KOLESTEROL KALP KRİZİNE ZEMİN HAZIRLAR
Yüksek kolesterol, arterlerin duvarlarında (ateroskleroz) tehlikeli bir kolesterol ve diğer birikintilere neden olabilir. Buradaki birikintiler (plaklar) atardamarlardaki kan akışını azaltabilir, bu durum da göğüs ağrısı, kalp krizi ve inmeye neden olabilir. Yüksek kolesterol seviyesi; kalp hastalığı, inme ve periferik arter hastalığı için risk faktörlerinden biridir.
KOLESTEROLÜN AZ BİLİNEN BELİRTİLERİ
Kötü kolesterol, genellikle sessizce ilerleyen bir durumdur. Hemen hemen hiçbir hastada kolesterol yüksekliği sadece muayeneyle anlaşılmamaktadır. Kötü kolesterolün aşırı yüksek olduğu durumlarda meydana gelebilecek bazı belirtiler şöyle sıralanabilir:
- Göz kapakları, eller ve tendonlarda sarı renkli yağ bezeleri
- Halsizlik, yorgunluk
- Ayak ve bacaklarda uyuşma
- Yaraların geç iyileşmesi
- Ciltte lekelenmeler
- Vücudun bazı yerlerinde morarma
- Ciltte solgun görünüm
Bu belirtilerin görülmesi nadir durumlardır. Yüksek kolesterol teşhisi genellikle rutin kan tetkikleriyle konulabilmektedir.
KOLESTEROLÜ KONTROLÜ DENGELEYEN BESİNLER
Yüksek kolesterolün düşürülmesinde beslenmemin önemi büyüktür. Beslenmede 9 noktaya dikkat edilerek ve hareketli bir yaşam tarzı benimseyerek kolesterolü dengede tutabilmek mümkündür:
- Etlerdeki yoğun yağlar pişirilmeden önce ayrılmalıdır.
- Sakatat tüketimi azaltılmalıdır.
- Sosis, salam, sucuk gibi işlenmiş ürünler mümkün olduğunca tüketilmemelidir.
- Ağırlıklı olarak beyaz et tercih edilmeli; pişirme yöntemi olarak ızgara, haşlama, buğulama tercih edilmelidir.
- Bol bol balık tüketilmelidir.
- Tahıl, taze sebze ve meyve tüketimi artırılmalıdır.
- Tam yağlı süt ve süt ürünleri yerine daha az yağlı ürünler tercih edilmelidir.
- Pasta, krema, margarin, fırın ürünleri, kızartma yiyecekler ve fast food türü gıdalardan uzak durulmalıdır.
- Fındık, fıstık, ceviz gibi kuruyemişlerin kötü kolesterolde hafif düşüşler sağladığı bilinmektedir. Ancak mutlaka uygun miktarlarda tüketilmelidir.
KOLESTEROLÜ DÜŞÜRMEK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
Kolesterolü düşürmek bazen tek başına besinlerle yeterli olmayabilir. Bunun için bir uzmana danışmak en sağlıklısıdır. Doktorunuzun onayında yapmanız gerekenler ise şunlardır;
YAĞLAR
Günlük kalori ihtiyacının en fazla %35'i yağlardan alınmaktadır. Tüm yağlar eşit değerde değildir. Doymuş yağlar (hayvansal) kötü kolesterolü (LDL) yükseltir. Trans yağlar ise kötü kolesterolü yükseltirken iyi kolesterolü düşürür. Tüm pastane ürünleri ve kızartmalarda bulunan bu yağlardan uzak durun. Doymamış yağlar ise iyi bir beslenme düzeniyle kötü kolesterolü düşürmeye yardımcı olur.
KİLO VERMEK
Eğer kilonuz vücut kitle endeksinin üzerinde kalıyorsa doktorunuzla birlikte bir yok çizerek kilo vermeye başlamalısınız. Kilo vermek trigliserit ve (LDL) kötü kolesterol seviyenizi düşürmenize yardımcı olacaktır.
PROTEİNLER
et ve tam yağlı süt ve süt ürünleri bol miktarda protein içerir. Aynı zamanda bu ürünler tam bir kolesterol kaynağıdır. Kötü kolesterolü soya proteini tercih ederek düşürebilirsiniz. Balık ve tavuk kolesterol seviyenizi sağlıklı düzeyde tutmanıza yardımcı olur.
SİGARA KULLANIMI
Sigaraya bırakmak için birçok neden var ve bunlardan birisi de kolesterol seviyesini dengelemek. Sigara kullanma alışkanlığınızı bıraktıktan sonra ortalama yüzde 10 civarında (HDL) kolesterolünüz artacaktır.
EGZERSİZ
Hiç kuşkusuz sağlıklı yaşamın en önemli maddeleri arasında egzersiz yapmak var. Yürüyüş, yüzme, bisiklete binme gibi egzersizleri her gün en az 30 dakika yaparak kolesterol seviyesini dengede tutabilirsiniz.
DOĞAL BESİNLER
Kötü kolesterolü düşürmekten en etkili besinler yulaf, lifli gıdalar ve yeşil çaydır.
BİTKİSEL BESİNLER
Kolesterole iyi gelen besinler ise Enginar, enginar sapı ekstresi, civanperçemi ve fesleğendir.