Giriş
Mahkumlara af çıkacak mı? Yeni yargı paketinde genel af var mı? 8. Yargı Paketi infaz düzenlemesini kapsıyor mu?
Yeni yargı paketi ile ilgili çalışmalar gündemde yer aldıkça mahkûm ve mahkûm yakınları da af konusunda heyecanlanmaya başladı. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada 60’tan fazla maddenin yer aldığı 8. Yargı Paketi üzerinde çalıştıklarını kaydetmişti. Yeni yargı paketi birçok farklı suçtan hüküm giyen mahkum için af umudu oluşturdu…
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, yeni yargı paketi hakkında açıklama yaparken, cezasızlık algısının ortadan kaldırılacağına dikkat çekti, denetimli serbestlik konusunda düzenlemeler yapılacağını belirtti. Bununla birlikte 8. Yargı Paketi’nde soybağı reddinden, evlat edinilen çocukların kimliklerindeki anne baba isimlerine kadar daha birçok konu yer alıyor. Bununla birlikte Meclis’e sunulan taslağa milletvekilleri eleme ve çıkarma yapabiliyor…
8. YARGI PAKETİ İNFAZ DÜZENLEMESİNİ KAPSIYOR MU?
8. Yargı Paketi yani “Yargı Hizmetlerinin Etkinliğinin Artırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklif Taslağı”nda şu an itibarıyla 67 madde bulunuyor. İşte içeriği:
- 24 Ocak 2024 tarihi itibarıyla evlenen kadınlar, eşinin soyadı yerine artık yalnızca kendi soyadını taşıyabilecek.
- Anneye, baba ile çocuk arasındaki soybağının reddi davasını açma imkânı tanınacak.
- Çocuk evlat edinenlerin adları, evlatlığın kimliğine ana ve baba adı olarak yazılabilecek.
- 1 Nisan 2024 tarihinden sonra verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararlarına karşı istinaf mahkemesine başvurulabilecek.
- Hapis cezası gerektiren suçlarda ön ödeme miktarının hesaplanmasında bir gün karşılığı olarak belirlenen 30 TL, 100 TL’ye yükseltilecek.
- Doğrudan verilen adli para cezalarında kesinlik sınırı 3 bin TL’den 15 bin TL’ye çıkarılacak.
YENİ YARGI PAKETİNDE GENEL AF VAR MI?
Yeni yargı paketinde olması beklenen düzenlemeler şu şekilde:
- Hükümlünün koşullu salıverilme süresinin beşte birini denetimli serbestlikte geçirmesi sağlanacak. Böylelikle, her hükümlü cezasının en az yüzde 40’ını cezaevinde çekecek.
- Denetimli serbestlik süresi 3 yılla sınırlandırılacak.
- Hükümlülerden 0-6 yaş grubunda çocuğu bulunan kadınlar, maruz kaldığı ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatlarını yalnız idame ettiremeyenler ve 70 yaşını bitirmiş olanlar, koşullu salıverilme için cezaevlerinde geçirmeleri gereken sürenin beşte üçünü ceza infaz kurumlarında geçirmeleri halinde denetimli serbestlikten yararlanabilecek.
- Kadına şiddetle mücadele kanununda düzenlenen zorlama hapsine itiraz yoluna ilişkin düzenleme yapılacak.
- Makul sürede yargılanma hakkının ihlâl edildiği iddiasıyla yapılmış ve kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla AYM’de derdest olan bireysel başvurular ile AYM’nin incelemenin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmediği gerekçesiyle düşme kararı verdiği bireysel başvurular bakımından da Tazminat Komisyonu’na başvuru imkânı getirilecek.
- Hakkında ikinci defa tekerrür hükümleri uygulanan hükümlüler, cezalarının dörtte üçünü infaz kurumunda iyi hâlli olarak geçirmeleri halinde koşullu salıverilmeden yararlanabilecek. Halihazırda ikinci defa mükerrer olanlar şartlı tahliyeden yararlanamıyor; cezalarının tamamı kadar süre cezaevlerinde kaldıktan sonra tahliye olabiliyorlardı. Teklifle mahkumların ikinci defa mükerrer oldukları cezalarının tamamı kadar değil, dörtte üçü kadar cezaevinde kalmalarının önü açılacak. Denetimli serbestlikten yararlanamayan ikinci kez mükerrer olan hükümlüler denetimli serbestlikten de yararlanabilecek.
- Mesleğinde 20 yıl kıdeme sahip hukukçular, sınavsız olarak arabulucu olabilecek.
- İcra ve İflas Kanunu ile Hukuk Muhakemeleri Kanununda değişiklik yapılarak, parasal sınırlarda yeniden değerleme oranında artırma yapılması sonucunda belirlenen miktarlarda bin TL’nin altı dikkate alınmayacak.
- Bölge adliye mahkemesinin kaldırma kararı üzerine ilk derece mahkemesince verilen kararlar ile Yargıtay’ın bozma kararı üzerine yeniden verilen kararlara karşı, ilk karar tarihinde geçerli olan parasal sınırlara göre istinaf ve temyize başvurulabilecek.
MAHKUMLARA AF ÇIKACAK MI?
8. Yargı Paketi’ne ilişkin çalışmalar henüz sona ermedi. Yeni yargı paketinde mahkumlara af veya infaz düzenlemesine ilişkin bir madde bulunduğuna ilişkin resmi açıklama bulunmuyor.
YENİ YARGI PAKETİ NE ZAMAN ÇIKACAK?
Bakan Yılmaz Tunç, yeni yargı paketinin 2024 Ocak ayında çıkacağını belirtti. Önemli değişiklikler içeren düzenlemelerin kısa süre içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulması bekleniyor.