Giriş
Meyve ve sebze temizliğinde doğru bilinen yanlışlar
Meyve ve sebze temizliğinde sabun, sirke gibi maddelerin kullanılmamasını öneren Prof. Dr. Vedat Göral, “Meyve veya sebzeleri sabunla yıkamak, hiçbir şekilde yardımcı olmaz, aksine mide bulantısı, ishal, karın ağrısı gibi sorunlara neden olabilir. Bazı uzmanlar mikropların yüzde 90 ila 99'unu dışarı attığı için meyve ve sebzelerin soğuk suyla yıkanmasını tavsiye ediyor. Sirke ile yıkama da önerilmez. Bu yöntem hem pahalı bir işlem olup hem de gıdaların lezzetini olumsuz etkileyebilir” dedi.
Gastroenteroloji Bölümünden Prof. Dr. Vedat Göral, meyve ve sebze hijyeninde dikkat edilmesi gereken hususları açıkladı. Prof. Dr. Göral, Amerika Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) meyve ve sebzelerin sabun, deterjan veya ticari ürünlerle yıkanmasını önermediğine dikkati çekti.
OLUMSUZ REAKSİYONLARA NEDEN OLABİLİR
FDA’nın meyve sebzelerin sabun ve deterjanla yıkanmaması yönündeki görüşünü hatırlatan Göral, “Amerika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) de meyve ve sebzelerin; sabun, deterjan veya ticari ürün yıkama ile yıkanmasını önermiyor. Sabun veya deterjan kalıntıları, ürün üzerinde kalabilir. Bu kalıntıların yutulmasında, sabun ve deterjanlardan kalan kalıntıları olumsuz reaksiyonlara neden olabilir. Bu nedenle, bazı otörler mikropların yüzde 90 ila 99'unu dışarı attığı için insanlara, meyve ve sebzelerini soğuk suyla yıkamalarını tavsiye etti. Meyve veya sebzeleri sabunla yıkamak, hiçbir şekilde yardımcı olmayacak, aksine mide bulantısı, ishal, karın ağrısı gibi daha fazla sağlık sorunu yaratacaktır. Kirli tabakların da deterjanla yıkanması da eğer tabaktaki deterjan iyi temizlenemezse, sağlık açısından sıkıntı yapabilir” diye konuştu.
SOĞUK VE AKAN SUYUN ALTINDA YIKAYIN
Prof. Dr. Vedat Göral, “Önceden kesilmiş, torbalanmış veya paketlenmiş meyve ve sebze; önceden yıkanmış ve yemeye hazır haldedir. Bu, paketin üzerine yazılmıştır ve içeriği, daha fazla yıkamadan kullanabilirsiniz. Çünkü paketleme tesislerinde kullanılan kurallar, son derece doğru ve katıdır. Ürünü yıkarsanız, aslında onu kirletme şansınız daha yüksektir. Ürününüzü asla çamaşır suyu veya seyreltilmiş çamaşır suyu solüsyonu ile yıkamamalısınız. Çünkü çamaşır suyu yutulduğunda, yemek borusu ve midede olumsuzluklara yol açabilir. Otörler, soğuk ve akan su altında sebze ve meyvelerin yıkanmasını önermektedir. Kabuğu sert ve pürtüklü olan kavun, havuç veya ananas yenilecekse, temiz, sert ve kalın bir fırça ile yıkama öncesi, fırçalanabilir. Meyve ve sebzeleri kestiğinizde, derideki kir veya mikroplar içine girebileceğinden, bu nedenle, kabuğunu yemeseniz bile ürünü, akan su altında yıkamanızı veya ovmanızı önerirler. Ayrıca hazırlamadan veya yemeden önce, hasarlı veya çürük bölgelerin kesilmesi gerekir. Meyve ve sebzeleri kurutmak için temiz bir kağıt havlu kullanılabilir. Süpermarketteki ürünleri ve diğer yiyecekleri elledikten sonra, ellerinizi yıkamak da çok önemlidir” ifadelerini kullandı.
SİRKE VE SABUN KULLANMAYIN
Ispanak, pırasa veya çok fazla kir içerebilen diğer yapraklı yeşilliklerin nasıl temizlenmesi gerektiğini de anlatan Göral, “Böyle ürünleri büyük bir soğuk su kabına koyun, döndürerek kumu çıkarın ve suyunu boşaltın. Yiyecekte kum veya kir varsa, bu işlemi birkaç kez yapmalısınız. Sebzeler, sabunla yıkanmamalıdır. Çünkü sabun kalıntıları, gıdanın lezzetini bozabilir ve ayrıca sabun kırıntıları, devamlı alındığında, sindirim sisteminde rahatsızlıklara yol açabilir. İdeali soğuk akan suda durulayarak ve ovalayarak, sebze ve meyvelerimizi yıkamalıyız. Sıcak su, gıda ürününde solmaya ve hasara neden olabilir. Gıda güvenliği uzmanları, akan soğuk suda ve durulayarak yıkamanın, bu şekilde gıda ile bulaşacak bakteri ve virüslerin, yüzde 90 ila 99’nun temizleneceğini belirttiler. Ayrıca meyve ve sebzelerinizi market veya pazardan eve gelir gelmez yıkamak yerine, yemeden önce durulanması önerilir. Çünkü hemen durulamak, ürünlerinizin daha hızlı bozulmasına neden olabilir. Ancak eve gelir gelmez ürünlerinizi yıkamak, kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlıyorsa, bu iyi bir seçenek olabilir. Sirke ile yıkama da önerilmez. Bu yöntem hem pahalı bir işlem olup hem de gıdaların lezzetini olumsuz etkileyebilir” dedi.
DHA