Giriş
Nesli tehlike altındaki Anadolu leoparı fotokapanda
Tarım ve Orman Bakanlığı, nesli tükendiği sanılan ve 48 yıl aradan sonra mayıs ayında tekrar görülen Anadolu leoparının, fotokapana yansıyan yeni görüntülerini paylaştı.
Türkiye'de nesli tükendiği sanılan Anadolu leoparı, mayısta 48 yıl aradan sonra ilk kez görüldü. Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Anadolu leoparının fotokapanla görüntülendiğini ve artık Anadolu'da varlığının belirlenmiş olduğunu belirtti.
4 farklı noktada belirlenen Anadolu leoparı, mayıs ayından sonra yeniden fotokapanla görüntülendi. Bakanlık, Anadolu leoparının fotokapana yansıyan yeni görüntülerini Twitter'dan paylaştı. Açıklamada, "Ülkemizde varlığı kanıtlanan Anadolu leoparını bir kez daha görüntüledik. Neslin artsın çoğalsın, bu topraklarda hep var olasın. Anadolu leoparını izlemeye devam edeceğiz" denildi.
4 FARKLI ALANDA TESPİT EDİLDİ
Bakanlığın, nesli tehlike altındaki Anadolu leoparının Türkiye'de tespiti ve korunması için yürüttüğü çalışmalar ise sürüyor. Ankara'nın Beypazarı ilçesinde 1974 yılında öldürülen Anadolu leoparının bu türe ait son birey olduğu ve Türkiye'de neslinin tükendiği düşünülürken, Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü'nün arazi çalışmaları sırasında 25 Ağustos 2019'da erkek leopara ait iz ve işaretlere rastlanıldı.
Ülkede leopar cinsinin tekrar tespit edilmesi sonucu nüfus artışı, sanayileşme ve orman yangınları gibi habitat tahribatına yol açan etmenlerin yanı sıra aşırı kaçak avcılık gibi kısıtlayıcı faktörler nedeniyle türün neslinin her geçen yıl azalma eğiliminde olması da 'ulusal eylem planı' hazırlama çalışmalarını gündeme getirdi. Bu kapsamda sistematik veri toplama çalışmaları başlatıldı. Süreç içinde Türkiye'de, farklı bölgede yapılan çalışmalarda, bir erkek leopar daha tespit edildi. DKMP Genel Müdürlüğü'ne gelen ihbarların değerlendirilmesiyle ülkede en az 4 farklı alanda leopar olduğu belirlendi.
LEOPAR EYLEM PLANI
Kapsamlı araştırma ile mevcut, potansiyel yaşama alanlarının belirlenmesi için 'Leopar Araştırma Birimi' oluşturularak, 'Leopar Eylem Planı' çalışmaları başlatıldı ardından Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Bursa Teknik Üniversitesi, Düzce Üniversitesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği Kedigiller Uzmanlar Grubu ve DKMP 6'ncı Bölge Müdürlüğü'nden uzmanların yer aldığı proje için TÜBİTAK'a başvuruda bulunuldu.
Hazırlık aşamasındaki eylem planında, Türkiye'de 'Anadolu leoparı' olarak anılan alt türün yayılış haritasının yeniden oluşturulmasına önem verildi. Bunun yanı sıra Anadolu leoparının bulunması muhtemel alanlarda iz, dışkı, leş gibi işaretlerin araştırılması, yöre halkı ile görüşülerek bu alanlardaki cinslerin tespiti, koruma ve geliştirilme tedbirlerinin alınarak uygulamaya konulması özellikle popülasyonun geleceği için dişi birey bulunması da eylem planının konuları arasında yer aldı.
'ANADOLU LEOPARI' BİLİMSEL İSİM KABUL EDİLDİ
Ayrıca 20-22 Eylül 2022'de Göçmen Türler Sözleşmesi Orta Asya Memeli Çalışma Grubu kapsamında, 1'inci Leopar Menzil Ülkeleri Toplantısı, Gürcistan'da gerçekleştirildi. Toplantıda, öncelikle bu ülkelerde yayılış gösteren ve daha önceden farklı alt türler olduğu düşünülen Kafkas leoparı (P. pardus ciccaucasica), İran leoparı (P. pardus saxicolor) ve Anadolu leoparının (P. pardus tulliana) yapılan genetik çalışmalar sonucunda aynı alt türler olduğu bilgisi sunuldu. Bu nedenle bilimsel isimlendirme kuralları gereği, aynı türe verilen farklı isimlerden ilk önce verilen ismin kabul edilmesi kuralına göre 'P. pardus tulliana' (Anadolu leoparı) ismi, tüm coğrafyada görülen alt tür için bilimsel isim kabul edildi. Bu toplantıda ayrıca bu alt tür için bir bölgesel eylem planı hazırlanarak kabul edildi.