Giriş
Öğrenci stresle başa çıkabilir mi?
Stres, hayatımızın kaçınılmaz yeni bir hastalığıdır. Sosyal hayattan iş hayatına kadar dengenin bozulduğuna ve yeni durumlarda uyum yapılarak yeniden dengeye dönülmesi gerektiğine yönelik bir işarettir. Çünkü öğrenciler fizyolojik olarak stresle başa çıkma ve ona bir tepki oluşturma eğilimindedirler. Eğitimci Can Uysal, çocukların hayatın kaçınılmaz bir hastalığı olan stresle başa çıkabilmeleri için nelere dikkat edilmesi gerektiğini tüm ayrıntılarıyla sizler için anlattı.
Stres, hayatımızın kaçınılmaz yeni bir hastalığıdır. Sosyal hayattan iş hayatına kadar dengenin bozulduğuna ve yeni durumlarda uyum yapılarak yeniden dengeye dönülmesi gerektiğine yönelik bir işarettir. Çünkü öğrenciler fizyolojik olarak stresle başa çıkma ve ona bir tepki oluşturma eğilimindedirler.
Stres denilen kavramın yeni üç türü vardır
1- Akut stres: Öğrenci çözüme ulaştıramadığı konularda, hoş olmayan durumlarda ortaya çıkar. Bunlar rastlantısal ve geçici durumlar olduğundan, stresle genellikle başa çıkabilmektedir.
2- Kronik stres: Uzun süreli streslerdir. Bu türe maruz kalan öğrenci stres yaratan durumdan kurtulmak üzere bir çıkış yolu bulamaz. Öğrencinin ailesinin maddi kaygılarla baş edememesi, anne babanın kötü iş yaşamı, işsizlik ya da ailenin özel sorunlarından kaynaklanabilmektedir. Nedeni ne olursa olsun kronik stres kurbanlarını haftalar ve aylar boyunca sürekli yıpratmaktadır. Öğrencinin aile desteği ve pedagog desteği oldukça önemlidir.
3- Travmatik stres: Fiziksel saldırı, kaza ya da doğal afetler gibi çok büyük felaketlerin etkisiyle ortaya çıkmaktadır. Belirtileri arasında travmaya neden olan olayla ilgili anıların yıllar sonra bile canlı kalması ve küçük olaylara karşı duyarlılığın artması da vardır. Bu durumdaki kişide bazen travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) denilen durum teşhis edilebilmektedir.
Öğrenciler uzun süreli stres altında kaldıysa eğer; sosyal destekle desteklenmeli, duygularını açıkça ifade edilmesini izin verilmeli ve dinlenmelidir. Ailesi ve çevresi tarafından güven hissinin kuvvetlendirilmesi gerekir. Günlük rutinde fiziksel aktivitelerini gerçekleştirmesi gerekir yine de yeterli gelmezse aile tarafından psikolojik destek alınması için yönlendirilmeliler.
Stresle baş ederken konsantrasyona çevirmek
Stresli bir durumla karşılaşılınca vücut ilk tepki olarak enerjiyi ve konsantrasyonu artırmak için adrenalin salgılamaktadır. Adrenalin gibi hormonların vahşi bir hayvanın bizi kovaladığı durumlarda faydasını görebiliriz ancak ortada böyle bir durum yokken sürekli stres hormonu salgılamamız tehlikeli bir durumdur.
Uzun süreli stres beynin rasyonel düşünceden sorumlu bölgelerinin işlevlerini yerine getirmesini zorlaştırmaktadır.
Araştırmalara göre 21.yüzyılın yeni hastalığı olan stres hormonlarının ve kanser gibi birçok ciddi hastalığı beraberinde getirmektedir.
Peki bu stresten kurtulmak için öğrenciler ne yapmalıdırlar?
Öncelikle öğrenci stres altındayken içinde bulunduğu koşulları zorluk olarak algılaması gayet doğal bir durumdur. Endişenin ortaya çıkmasının sebeplerinden birisi, kontrolü kaybettiğini hissettiğin acil durumlardır. Bunun gibi hisselerle başa çıkmanın stratejik gerekenleri vardır: