Ön ergenlik ve ergenlikte görülen değişimler

Ergenlik dönemi 11-12 yaşlarında başlayıp neredeyse yirmi yaşa kadar süren, bedensel, duygusal ve sosyal değişiklikleri içeren dönemin genel adıdır ve hayatın diğer dönemlerinden farklıdır. Bu dönemin başlangıcına ön ergenlik denir. İstanbul Beşiktaş’ta eğitim veren Özel Ata Koleji’nin Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Servisi, ön ergenlik ve ergenlikte görülen değişimler hakkında bilgi verdi. Ergenlik ikinci doğumdur. Ergenler kabuk değiştiren istakozlara benzerler. İstakozlar kabuk değiştirme döneminde zayıf ve savunmasızdırlar. Ergenlik, bireyin zayıf ve savunmasız olduğu bir dönemdir.Françoise Dolto (1908-1988)İnsanın ön ergenlik ve ergenlik döneminde yaşadığı fiziksel ve duygusal hızlı değişimden dolayı, aile ve çevresinin bilinçli, özenli ve dikkatli desteği bireyin çevreye uyumunu destekler. Başka bir deyişle birçok yeniliğin, değişimin olduğu ergenlik dönemi çocuk için kaygı ve endişe yaratabilir. Bu dönemin farklılığı ve zenginliği dilimize de yansımıştır: Preadolesan, adolesan, buluğ öncesi, buluğ, ön ergenlik, ergenlik... Ön ergenlik belirtileri kimi çocukta daha erken, kimisinde daha geç görünmesi doğal bir durumdur. Çocuğun ailesi tarafından vücudunda meydana gelecek değişiklikler (göğüslerin büyümeye başlaması, tüylenme, regl döngüsünün başlaması, sesin değişmesi, hormonal değişiklikler.. vs.) hakkında bilgilendirilmesi, doğru bilgiyi doğru kişilerden alması açısından oldukça önemlidir. Ön ergenlik döneminde çocuklar kendilerinde ilk defa rastladığı cinsel değişimlerle ilgili kaygı duyabilirler çünkü bazı değişimleri sadece kendilerinde oluyormuş gibi algılarlar. Ergenliğin başlangıcından sonlanışına kadar gerçekleşecek tüm fiziksel değişiklikler ve duygusal tepkiler evrenseldir. Ancak, her bireyde bu sürecin ne zaman başlayacağı, ne zaman sona ereceği, hangi uyum problemleri ile karşılaşacağı ve bu problemlerle nasıl başa çıkacağı kişisel bir süreçtir. Özel Ata Koleji Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Servisi, tüm bu süreçle baş edebilmek için etkili iletişim yöntemlerini kullanmanın; çocuğun/gencin kendisini anlaşılmış hissetmesi açısından önemli olduğunun altını çizdi. Çocuk değişen-gelişen bedeninden hem utanç hem gurur duyma hislerini bir arada yaşar. Yetişkinler olarak, bu durumun farkında olmak ve çocuğun kendisini sevmesine, kendisiyle barışık olmasına yardımcı olmak büyük önem taşımaktadır. Özel Ata Koleji Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Servisi bu dönemde görülebilecek ruhsal değişiklikleri şu şekilde sıraladı: Ergenlik döneminde çocuğun boyu, kilosu ve saçları gibi fiziksel unsurlar çok önem kazanır ve bunlarla ilgili kaygılar yaşanabilir. Bu gelişimlere bağlı olarak, cinsel farklılıklara, karşı cinse karşı ilgisi, merakı ve soruları artar.Sık sık odasına kapanma ve kapısını kilitli tutma isteği gündeme gelir.Ergenlik döneminde henüz kemik ve kas koordinasyonu tam olarak sağlanamadığı için çocukta bazı sakarlıklar ve beceriksizlikler oldukça sık görülebilir. Çocuğun göstermiş olduğu sakarlığa olumsuz davranış gösterirsek hem onun onurunu kırmış oluruz hem de ters tepkiyle karşılaşabiliriz. Bu süreçte çocuk başarısızlık ve hataları konusunda daha duyarlıdır.Uyarılara ve eleştirilere sert tepkiler verme, yani genel olarak bir sinirlilik ve gerginlik hali gözlenir. Özel Ata Koleji Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Servisi ergenlik döneminde iletişimin çok önemli olduğunu belirtiyor.Ebeveynlerin, ergenlik dönemindeki çocuklarıyla sakinleştikten ve öfkelerini dindirdikten sonra konuşmaları gerektiğini; böylece daha olumlu bir iletişim kurabileceklerini belirtiyor.Bunun yanı sıra, aile içinde kuralların ve sınırların belirgin olması gerekiyor. Çocuğun öfkesini dışa vurmasıyla ilgili kabul edeceğiniz ve etmeyeceğiniz tutum-davranışların iyi bir şekilde belirlenmesi gerekiyor. Aile bireylerinin kararlı ve tutarlı olmasının önemli olduğunun altını çizen Özel Ata Koleji Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Servis, tutarsız davranışların gençlerin ve çocukların aklını karıştıracağını belirtiyor. Anne ve babanın çocuğuna bir konuda bilgilendirme yapacaksa ya da bir istekte bulunacaksa yahut çocuğun olumsuz davranışları hakkında konuşacaksa, sorun olduğu zamanı değil, etkili iletişim için sorunsuz zamanı seçmeleri gerekiyor.Özel Ata Koleji Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Servisi, bir ergenle iletişim kurarken dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde paylaşıyor:Çocuğunuzla konuşmak için sakinleşmeyi bekleyin.Konuşma diliniz suçlayıcı değil, daha çok duyguları açıklayıcı olsun. “Ben” dili ile konuşun. Tutarlı olun.Kural ve sınırlarınızı belli edin.·Beden diliniz hepsinden daha önemlidir. Konuşurken bedeniniz çocuğunuza dönük olarak ve göz teması kurarak konuşun.