Giriş
Özellikle kadınlarda görülüyor! Tip 1 diyabette yeme bozukluğu: Diyabulimia
Diyabetli bireyler için glisemik kontrolü iyi sağlamak oldukça önemlidir. Diyabet bakımı; sağlıklı besin seçme, porsiyon kontrolü, besin etiketi okuma, karbonhidrat hesaplama, öğün saati planlama ve düzenli egzersiz yapmayı içerir. Tip 1 Diyabette görülen yeme bozukluğu özellikle kadınları ve gençleri tehdit ediyor. Ayrıntıları Posta.com.tr okurları için araştırdık.
Beslenmeyi yönetmek Tip 1 diyabetin en önemli faktörlerinden birisidir ancak bununla birlikte Tip 1 diyabetli kişilerin yaklaşık %30'unda yeme bozukluğu olduğu tahmin ediliyor. Tip 1 diyabette görülen yeme bozukluğu Diyabulimia hastalarında diyabete bağlı böbrek yetmezliği, göz hastalığı, el ve ayaklarda sinir hasarı gibi komplikasyonların daha erken süreçte ortaya çıkabiliyor. Sağlıklı Yaşam Danışmanı Neslihan Sipahi konu hakkında bilgiler verdi.
Beslenmeyi yönetmek Tip 1 diyabetin en önemli faktörlerinden birisidir. Glisemik kontrolün sağlanabilmesi için kişinin gün içerisinde kan glukoz ölçümlerini yapması, bu ölçümleri doğru bir şekilde yorumlaması ve insülin dozunu ayarlayarak kan şekerinin kontrol altına alınması gerekmektedir.
Aynı anda kişi kendine özel bir beslenme programına uyum sağlamalı, sağlıklı besin tercihleri yapmalı, karbonhidrat sayımı yapmalı ve öğün saatlerine özen göstermelidir. Beslenme ve egzersiz bir yaşam tarzı haline gelmelidir.
Kişilerin diyabet sorunun yaşamları süresince kan şekerini istenilen düzeyde tutabilmek için beslenme konusunda gayret göstermek zorunda olmaları kaygı düzeyini yükseltmektedir. Aynı sürede hafızalarında yiyecekler ve vücut ağırlığı konusunda sürekli dönen düşüncelerin oluşmasına neden olabilmektedir.
Tüm bu sorunlar kişilerin yeme tutum ve davranışlarının bozulmasına yol açabilmektedir. Kişiler vücut ağırlığını azaltabilmek ya da ağırlık artışını engellemek suretiyle kendini kusturma, aşırı egzersiz (spor) yapma ve laksatif kullanımına yönelebilmektedir.
Yeme bozukluğu (diyabulimia) sorunu sadece tip 1 diyabetlileri ilgilendiren kişilerin kilo kontrolünü sağlamak amacıyla insülinin bilinçli olarak kullanılmaması veya dozunun azaltılmasıdır.
- Tip 1 diyabetli kişilerin yaklaşık %30'unda yeme bozukluğu olduğu tahmin edilmektedir.
- Yeme bozuklukları, tip 1 diyabetli kişilerde, durumu olmayan kişilere göre iki kat daha yaygındır.
- Bu sorun en çok kadınlar ve genç kızlarda görülüyor diyabulimia tıkınırcasına yeme ya da kısıtlayıcı tür olarak ikiye ayrılmaktadır.
Tıkınırcasına yeme alt türünde yeme ataklarından sonra kişinin kendini suçlu hissetmesi sebebiyle bunu telafi edebilmek ve yemenin engellenebilmesi sebebiyle insülin dozunun azaltılması veya kullanılmaması görülmektedir.
İnsülinin yapılmadığı durumlarda besinlerden alınan glukoz enerji olarak kullanılamadığından lipliz denilen yağ yakımı gerçekleşmekte bu da bireyin ağırlık kaybı sağlanmasına yol açmaktadır.
Genel olarak yeme bozukluklarının teşhis edilmesi zordur çünkü bunlar genellikle gizli durumlardır. Yeme bozukluğu olan birçok kişi kendi başına tedavi aramaz. Bu, özellikle Tip 1 diyabet ve diabulimisi olan kişiler için geçerli olabilir, çünkü diyabetli kişiler genellikle durumlarını yanlış yönettikleri için aileleri tarafından eleştirilmekten korkarlar.
Bu nedenle, diyabetli birçok kişiye teşhis konulmaz.
Diyabulimia hastalarında diyabete bağlı böbrek yetmezliği, göz hastalığı, el ve ayaklarda sinir hasarı gibi komplikasyonların daha erken süreçte ortaya çıkmaktadır.
İnsülininin bilinçli olarak atlanıldığı durumlarda ölüm oranının ise 3 kat daha fazla olduğu bulunmuştur. Görüldüğü gibi diyabulimia ciddi komplikasyonlara sebep olan bir yeme bozukluğudur. Gerekli tedavinin sağlanabilmesi ve tekrar gelişiminin engellenebilmesi için diyabet ve yeme bozuklukları konusunda uzman doktor, psikiyatr, diyetisyen ve psikoloğu içeren bir ekiple beraber multidisipliner bir çalışma yürütülmelidir.