Giriş
Sığla ormanlarında keşfedilen endemik mantar türü için uyarı: Sakın toplamayın, zehirli olabilir!
Sadece Türkiye’de yetişen yeni bir endemik mantar türü keşfedildi. Mantar, ‘Inocybe Viscida’ ismiyle tescillenirken araştırma sonunda, sığla ormanlarından toplanan örneklerin yeni bir mantar türüne ait olduğu anlaşıldı. Sığla ormanları Muğla'nın Ortaca ve Dalaman ilçeleri sınırında bulunuyor. Sığla ağaçları yara iyileştirici, cilt güzelleştirici yağı ve aromatik kokusu ile yüzyıllardır Anadolu'nun şifa kaynakları arasında yer alan bir ağaç türü. Ancak burada keşfedilen endemik yeni mantar türüne karşı dikkatli olunması gerektiği ve mantarların zehirli olabileceği konusunda uyarı verildi.
Muğla’nın Köyceğiz ilçesinde Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (ISUBÜ) Atabey Meslek Yüksekokulu'nda öğretim görevlisi olan Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Uzmanı Dr. Oğuzhan Kaygusuz tarafından sadece Türkiye’de yetişen yeni bir endemik mantar türü keşfedildi. Mantar, 'Inocybe Viscida' ismiyle tescillendi. Dr. Kaygusuz daha önce de Aydın Kuşadası’nda yetişen 'Volvarille Turcica' ile Artvin Hopa’da yetişen 'Pluteus Anatolicus' isimli beyaz mantar türlerini bulmuştu.
Doktorasını Biyoloji alanında yapan Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Uzmanı Dr. Oğuzhan Kaygusuz, dört yıl önce Muğla’nın Köyceğiz, Fethiye, Marmaris ve Datça ilçelerindeki sığla ormanlarında saha incelemesi yapmaya başladı.
Dr. Kaygusuz, saha araştırması sırasında sadece Türkiye’de yetişen sığla ağaçlarının dibinden mantar örnekleri topladı.
Örnekleri laboratuvarında inceleyen Kaygusuz, içlerinden birinin diğer mantarlara göre morfolojik (yapısal) ve genetik özellikler açısından farklılık gösterdiğini belirledi. Ardından elde ettiği araştırma verilerini daha sonra Gaziosmanpaşa Üniversitesinden Prof. Dr. İbrahim Türkegül, Danimarka’nın Kopenhag Üniversitesinden Prof. Dr. Henning Knudsen ve Almanya’dan Dr. Ditte Bandini ile paylaştı.
"SAKIN TOPLAMAYIN ZEHİRLİ OLABİLİR"
Araştırma sonunda, sığla ormanlarından toplanan örneklerin yeni bir mantar türüne ait olduğu anlaşıldı. Mantar, Dr. Oğuzhan Kaygusuz tarafından şapka yüzeyinin yapışkan ve kaygan olması nedeniyle ‘Inocybe viscida’ olarak tescillendi.
Şapka rengi açık turuncu ve kırmızı tonları arasında olan mantarın, inocybe türüne ait olduğu için zehirli olabileceği, vatandaşlar tarafından toplanmaması gerektiği belirtildi.
Dr. Kaygusuz daha önce de sadece Aydın Kuşadası’nda yetişen 'Volvarille Turcica' ile Artvin Hopa’da yetişen 'Pluteus Anatolicus' isimleri ile tescillenen beyaz mantar türlerini keşfetmişti.
YAYILIŞ ALANI SADECE TÜRKİYE’DE
Türkiye’de bitki örtüsünün olağanüstü bir çeşitlilik gösterdiğine dikkat çeken Dr. Oğuzhan Kaygusuz, “Ülkemizin güney ve batısında Akdeniz, kuzeyinde Avrupa-Sibirya ve doğusunda İran-Turan fitocoğrafik bölgelerinin kesişimin de yer alması, Anadolu’ya eşsiz özellikler kazandırmaktadır." dedi ve ülkemizin biyolojik zenginliğine dikkat çekti.
Türkiye’nin biyolojik zenginliğinin temelinde endemik ve relikt endemik tür sayısının fazla olması yatmaktadır. Bu önemli türlerimizden birisi de Anadolu Sığla Ağacı, Günlük Ağacı veya Sığla Ağacı'dır. Anadolu Sığla Ağacı dünyada sadece ülkemizde doğal yayılış alanına sahip olan relikt endemik bir türdür. Türkiye'de 2 bin 500'ün üzerinde mantar türü yetişiyor. Bu sayı her geçen gün yeni buluşlarla da artıyor. Köyceğiz’de keşfettiğimiz Inocybe Viscida ile bilim dünyasına yeni bir mantar daha kazandırdık.