Giriş
Sara (epilepsi) krizinde sakın bunları yapmayın! Soğan koklatmak...
İnsan beyn yaklaşık 100 milyar hücreden oluşan ve bilgisayarlarla bile karşılaştırılamayacak kadar karmaşık ama bir o kadar da eşsiz bir işleyişe sahip. Ancak bazı hastalıklar beyin işleyişinde anomaliye yol açabiliyor. Bunlardan biri de halk arasında ‘sara hastalığı’ olarak da bilinen epilepsi. Kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğuna bağlı olan ve beyin hücrelerinde geçici anormal elektrik yayılması sonucu ortaya çıkan bu hastalık konusunda halkı bilinçlendirme anlamında her yıl 14 Şubat günü, "Dünya Epilepsi Günü" olarak farkındalık çalışmaları yapılıyor. Tüm dünyada nörolojik hastalıklar arasında en sık görülen epilepsi, ülkemizde de sayısı azımsanamayacak kadar çok bireyde görülüyor. Ancak krizleri yüzde 70 oranında yönetmek mümkün. İşte epilepsi hastalığına dair en sık sorulan sorular ve yanıtları...
14 Şubat Dünya Epilepsi Günü kapsamında Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Nerses Bebek, toplumun yüzde 60’ının çevresinde epilepsi hastası bireylerin olmasından rahatsızlık duyduğunu bildirerek epilepsi hastalarının karşılaştıkları ön yargıların hastalığın ötesinde bir zarar verdiğine dikkat çekti. "Epilepsi İçin Bak" farkındalık kampanyası ile epilepsili bireylerin okuyabileceğinin, çalışabileceğinin, iş hayatında başarı olabileceğinin, evlenip çocuk yapabileceğinin altını çizen Prof. Dr. Bebek, yaptığı açıklamada, epilepsinin sağlıklı bir yaşam sürmeye engel olmadığına, epilepsi hastalarının ve hasta yakınlarının hastalıktan daha çok toplumsal ön yargılarla mücadele etmek zorunda kaldıklarına dikkat çekti.
Türkiye’de 1 milyon epilepsi hastası yaşıyor
İnsan beyninin yaklaşık 100 milyar hücreden oluşan ve bilgisayarlarla bile karşılaştırılamayacak kadar karmaşık ama bir o kadar da eşsiz bir işleyişe sahip olduğunu bildiren Türk Epilepsi ile Savaş Derneği Başkanı Prof. Dr. Nerses Bebek, "Halk arasında ‘sara hastalığı’ olarak da bilinen epilepsi, kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğuna bağlıdır ve beyin hücrelerinde geçici anormal elektrik yayılması sonucu ortaya çıkar. Tüm dünyada nörolojik hastalıklar arasında en sık görülen epilepsi, çoğunlukla aralıklı nöbetler ya da krizler halinde seyrediyor. Ülkemizde yaklaşık 1 milyon epilepsili birey yaşıyor ve hastaların yaklaşık yüzde 70’inin nöbetleri kontrol altında" diye konuştu.
Ülkemizde çevresinde epilepsi hastası bireylerin olmasından rahatsızlık duyanların oranının maalesef yüzde 60 gibi çok yüksek bir oranda olduğunu açıklayan Prof. Dr. Nerses Bebek, bu yıl altıncı yılına giren Epilepsi İçin Bak farkındalık kampanyasıyla bu ön yargıların üzerine gittiklerini vurguladı.
Bugüne kadar toplum nezdinde geçmişe dayanan kemikleşmiş yanlış inanışları yıkmak için birçok çalışma yaptıklarını aktaran Prof. Dr. Bebek, toplumun bilinçlenen her bir ferdine bu konuda önemli görevler düştüğünü hatırlattı.
Epilepsi için Bak farkındalık kampanyasını toplumdaki ön yargılar ortadan kalkıncaya kadar sürdürmeyi hedeflediklerini açıklayan Prof. Dr. Bebek, bu yıl kampanyaya Çatı Katı Aşk, Her Yerde Sen, Kaçak Gelinler gibi yapımlardan hatırladığımız ünlü oyuncu Furkan Andıç’ın gönüllü destek verdiğini belirtti.
Prof. Dr. Bebek, “Furkan Andıç’a duyarlılığından dolayı çok teşekkür ediyoruz. Gençlerin örnek aldığı, toplumun her kesiminin ilgiyle takip ettiği ünlü oyuncumuzun katkısıyla Epilepsi İçin Bak farkındalık kampanyamızın çok daha geniş kitlelere ulaşacağına inanıyoruz” diye konuştu.
Otobüste, metroda, okulda ya da iş yerinde epilepsi nöbeti geçiren bir bireyle her zaman karşılaşabileceğimizi ancak ülkemizde her 2 kişiden birinin epilepsi nöbeti geçiren hastaya nasıl müdahalede bulunacağını bilmediğini söyleyen Prof. Dr. Nerses Bebek şunları paylaştı:
Epilepsi deprem gibidir ne zaman ve ne şiddetle geleceğini bilmek mümkün değildir. Epilepsi nöbeti geçiren bireylere nasıl müdahale etmemiz gerektiği konusunda en temel bilgileri bilmek hastanın yaralanmasını, aynı zamanda bizim de ona zarar vermememizi engelleyebilir.
EPİLEPSİ GEÇİREN HASTAYA İLK MÜDAHALE NASIL OLMALI?
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Nerses Bebek epilepsi nöbeti geçiren hastalara ilk müdahalenin nasıl yapılması gerektiğini 10 başlıkta özetledi.
EPİLEPSİ KRİZİ GEÇİREN KİŞİYE SOĞAN KOKLATMAYIN; SU, İLAÇ İÇİRMEYE ÇALIŞMAYIN
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Bebek, sara krizi geçiren kişiye su ya da ilaç içirmeye çalışmanın, nefes almakta bile zorlanan hastaya soğan ya da kolonya koklatmanın çok büyük bir yanlış olduğunu belirtiyor.
Ayrıca yutkunma gibi reflekslerini de kontrol edemeyen hastaya ilaç ya da su içirilmemesi gerekiyor.
Hastanın ayrıca sırt üstü değil, yan yatırılması gerektiğini belirten Profesör, böylece ağızda oluşan salyaların hastanın nefes borusunu tıkamasının ve nefessiz kalmasına yol açmasının önlenebileceğini belirtiyor.
Bir diğer önemli nokta ise kriz sırasında bedensel hareketlerine hakim olamayan, kasılmalar yaşayan hastanın istemeden kendisine zarar vermesinin önüne geçmek için gözlük vb. aksesuarların çıkarılması; çevredeki delici, kesici aletlerin, kaynar su gibi yanıcı ve yakıcı sıvıların hastadan uzaklaştırılması gerekiyor.
