Giriş
Süper hücre olayı nedir? Süper hücre fırtınası neden olur? Oraj nedir?
Gaziantep ve Kilis’te yaşanan süper hücre yağışlarının ardından, “Süper hücre olayı nedir? Süper hücre fırtınası neden olur? Oraj nedir?” sorularının yanıtı merak edilmeye başlandı. Süper hücre yağışlarının yaşandığı iki şehrimizde inanılması güç manzaralar ortaya çıktı. Ceviz büyüklüğünde dolu yağışının yaşandığı iki kentimizde dolu nedeniyle sokaklar beyaza büründü.
Son yıllarda iklim değişikliğinin de etkisiyle süper hücre yağışları çok sık görülmeye başlandı. Geçtiğimiz yıllarda İstanbul ve çevre illerde yaşanan süper hücre fırtınası, bu kez de Kilis ve Gaziantep’i vurdu. Şiddetli fırtına, yıldırım, gök gürültüsü ve ceviz büyüklüğündeki dolu yağışının ardından, ortaya akılalmaz manzaralar çıktı. Peki süper hücre olayı nedir? Süper hücre fırtınası neden olur? Oraj nedir? İşte detaylar…
SÜPER HÜCRE NEDİR?
Atmosferin yukarı seviyelerindeki açısal rüzgâr yön değişiminin fazla olduğu aşırı termodinamik kararsızlığa bağlı dikey rüzgârların fazla olduğu yerlerde ortaya çıkan kuvvetli bir oraj biçimine süper hücre denir.
Orajın dört alt sınıfından (bora hattı, süper hücre, tek hücre ve çoklu hücre) biri olan süper hücre, bunlar arasında en az yaygın olanıdır.
Süper hücrenin "Az Yağışlı" (Low-precipitation: LP), "Klasik" (Classic), "Bol Yağışlı" (High-precipitation: HP) olmak üzere üç çeşidi vardır.
ORAJ NEDİR?
Halk arasında gök gürültülü fırtına olarak bilinen hava olayına oraj denir. Çoğunlukla gök gürültüsü, şimşek ve yağmur ile şekillenen bu hava olayı, kümölonimbüs bulutları nedeniyle ortaya çıkar. Bazen dolu veya karın da eşlik ettiğine şahit olunulur. Doluya neden olan orajlar dolu fırtınası olarak isimlendirilir. Şiddetli orajların görüldüğü hâller süper hücre olarak isimlendirilir.
SÜPER HÜCRE FIRTINASI NASIL OLUŞUR?
Atmosferin üst seviyelerinde, rüzgar yön değişiminin şiddetine bağlı aşırı termodinamik kararsızlık yaşanır. Bu durumdan ötürü dikey rüzgarların fazla olduğu yerlerde supercell veya süper hücre ismi verilen olay yaşanır.
Yüksek nem oranı, yoğun kararsızlık ve tetikleyicinin bir araya gelmesi sonucu oluşur. Bu tetikleyici hava kütlesini yukarı zorlayan bir cephe veya dağ olabilir. Yeryüzü ile temastaki havanın sıcaklığı, kutupsal (polar) bir hava kütlesinin düşük enlemlere doğru hareket ederken ısınması da buna neden olarak gösterilir.