Sürekli uykunuz geliyorsa dikkat, o hastalığın pençesinde olabilirsiniz! Uzmanı uyardı: Tembellik veya depresyon sanılıyor ama kahkaha bile tetikleyebiliyor!

Beyza Erdoğan - Posta.com.tr / Günde kaç saat uyuyorsunuz? Bu sorunun yanıtı herkese göre değişiklik gösterebilir. Gece uykuları, gün içerisindeki kestirmeler derken yoğun bir REM uykusu sürecinden geçebiliyoruz. Bazılarımız için uyku bir tutku olsa da aslında bu durumun temelinde ciddi bir nörolojik rahatsızlık yatıyor olabilir. Peki, uyku hastalığı nedir, neden ortaya çıkar? www.posta.com.tr Narkolepsi olarak da bilinen ve beyin kimyamızı etkileyen uyku hastalığı, toplum arasında farkında dahi olunmadan yer edinmiş bir hastalık. Uykuyu sevmenin de ötesinde olan ve kişinin olur olmadık anlarda istemese dahi uykuya dalmasını sağlayan narkolepsi, aslında günlük yaşantımız için büyük bir tehdit. Nöroloji Uzmanı Dr. Lale Gündoğdu, narkolepsiyi;Narkolepsi, ya da halk arasında bilinen adıyla uyku hastalığı, gün içi aşırı uyku hali (artmış gündüz uykululuğu) ve ani durdurulamayan uyku atakları ile seyreden kronik bir nörolojik hastalıktır. Narkolepside başlangıç yaşı genellikle ergenlik ve genç erişkinlik (<20 yaş) dönemleri olup 40 yaş üzerinde ve 4 yaş altında nadirdir ve toplumda görülme sıklığı yaklaşık 100000'de 2-50 gibidir. Hastalıkta belirgin bir cinsiyet tercihi görülmemektedir. Uyku felci, halüsinasyonlar/ kabuslar eşlik edebilir. Genelde kahkaha atma, şaşırma, heyecanlanma gibi duygusal olaylarla tetiklenen ani bir kas dokusu kaybı (katapleksi) eşlik edip etmemesine göre tıp 1 ve tıp 2 olarak iki şekilde karşımıza çıkabilir. Bu ataklar saniyeler yada dakikalar sürebilir ve bazı vakalarda yılda 1-2 kez, bazı vakalarda ise aynı gün içinde birkaç kez görülebilir.Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte özellikle Tip 1 narkolepsi olan bireylerde beyinde hipokretin denilen nörokimyasal bir maddenin eksikliğinin bu hastalığa neden olduğu gösterilmiştir. sözleri ile açıkladı. Narkolepsi, son derece gizemli bir hastalık olarak da görülebiliyor. Nörolojik nedenlere bağlı olsa da kişiler hastalığın farkında dahi olmadan bir yaşam sürdürmeye çalışabiliyor. Uzm. Dr. Lale Gündoğdu hastalığın çıkış nedeni olarak beyindeki bir maddeye işaret etti:Narkolepsinin beyinde hipokretin denilen bir nörokimyasal maddenin eksikliğine bağlı olduğu gösterilmiştir. Hipokretin beynin uyanıklığını ve REM uykusunu düzenler. Bu maddenin yetersizliği aniden uykuya dalmaya neden olan narkolepsi oluşumuna neden olur. Aşırı uyuma hâli genellikle depresyonla veya kronik tembellik gibi psikolojik etmenlerle bağdaştırılabiliyor. Her ne kadar uykuya düşkünlük bu psikolojik hastalıkların belirtileri arasında yer alsa da narkolepside durum tamamen fizyolojik ilerliyor. Uzman isim;Beyindeki nörokimyasal bir madde olan hipokretin eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkar. Ancak artmış olan gündüz uykululuğu sıklıkla depresyon, yorgunluk, tembellik gibi yorumlamalara neden olabilmekte ve tanı gecikmesine neden olabilmektedir. Kişilerde ani görülen uyku atakları, uzun süreli uyanık kalmakta güçlük çekmeleri ile günlük hayatta büyük zorluklar ile karşılaşabilirler. Okul başarısında etkilenmeye, sosyal ve iş çevresinde yanlış anlaşılmalara neden olabilir. Bu da sosyal içe kapanmaya veya birtakım davranışsal sorunların gelişimine neden olabilmektedir.Aynı zamanda katapleksisi olan kişilerde görülen ani kas tonusu kaybına bağlı ciddi düşmeler ve yaralanma/ travmalarla karşı karşıya kalabilmeleri bu kişilerin karşısına çıkabilen diğer önemli sorunlardır. diyerek aslında bu sorunun sağlığımız açısından oluşturduğu ciddi tehditlere de dikkat çekiyor. Yaşamı adeta bir challenge hâline getiren bu hastalıkla ilgili tedavi yöntemleri de merak ediliyor. Uzm. Dr. Gündoğdu tedavi süreci hakkında;Öncelikle hastalığın tanısının doğru konulduğundan emin olunmalıdır. Bunun için Polisomnografi/ Çoklu Uyku Latans Testleri, Beyin omurilik sıvısında (BOS’ta hipokretin seviyesinin düşük olduğunun gösterilmesi gerekir ve DSM Tanı kriterleri esas alınarak konur. Narkolepsinin kesin nedeni hala tam olarak bilinmediği için tedavi stratejileri daha çok belirtilere yöneliktir.Tedavide çeşitli farmakolojik ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçlar kesinlikle bir doktor/tıp uzmanı gözetiminde kullanılmalıdır.Hİpokretin replasmanı, gen tedavisi ve immunoterapi gibi kişinin hayat tarzı düzenlenmesinin gözden geçirilmesi gerekmekte ve yüksek düzeyde uyanıklık ve dikkat gerektiren işlerden uzak durmaları gerekmektedir.Bu hastalara psikososyal destek ve danışmanlık da önerilmektedir. Gelecekte hastalığın nörobiyolojik temellerinde önemli gelişmeler sağlandıkça yeni tedavi stratejileri ortaya çıkacaktır. açıklamasını gerçekleştirdi. Bu hastalık tanısına sahip olan kişilerin merak ettiği bir diğer detay da hastalığın genetik olup olmadığı. Uzman isim konu hakkında; Narkolepsi bulaşıcı bir hastalık değildir. Kalıtımsal faktörlerin narkolepsinin gelişiminde etkili olabileceği düşünülmektedir. Ancak bir ebeveynin bu bozukluğu çocuğuna geçirmesi riskinin sadece yaklaşık yüzde 1 civarında olduğu gözlemlenmektedir. Aynı zamanda bir bireyin ailesinde narkolepsi varsa, o bireyin narkolepsi geliştirmesi riski normal bireylere göre 20 ila 40 kat daha yüksektir.Hastalığın bağışıklık sisteminin bir tepkisinden dolayı kaynaklandığından da şüphelenilmektedir. Hastalığın bu nedenle genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi neticesinde ortaya çıktığı düşünülebilir. diyerek son noktayı koydu. Son dönemlerde uyku hastalığının pençesine yakalanmış bir köyde çekilen belgesel de büyük dikkat çekti. Uyku hastalığının salgın oluşturup oluşturmayacağı da bu nedenle merak konusu oldu. Uzman isim bu konu hakkında narkolepsinin salgın hâlinde ilerlemeyeceğini dile getirdi.Köyde neler olduğu merak konusuyken pek çok kişi muhtemel bir gazın yayılması, suya karışan bir madde gibi etkenlerle köyde aşırı uyuşukluk ve uyku hastalığının yayıldığını düşünmekte. Kesin bir tanı ise henüz konmuş durumda değil.