Giriş
Tıbbın önemli aşaması: Kanser hastalığına karşı aşı tedavisi
Kanser aşıları temel olarak bağışıklık sistemini kanser hücrelerinin 'nasıl göründüğü' konusunda eğitmeye yardımcı olan ve böylece onları tanıyıp ortadan kaldırabilmeye yarıyor. Dünyada ve ülkemizde kansere karşı koruyucu olarak HBV ve HPV kaynaklı kanserlere karşı kullanılan "önleyici kanser aşıları" ve kanserli hücreleri normal hücrelerden ayırt edebilme özelliğine sahip olan, örneğin ilerlemiş prostat kanserli hastaların tedavisi için kullanılan Sipuleucel-T aşısı tipi kanser aşıları mevcut. Kanserde aşı tedavisi hakkındaki bilgileri medikal onkoloji uzmanından aldık.
Kanser aşılarının önemine değinen Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Yasemin Kemal, "Kanser aşıları, bağışıklık sistemini kanser hücrelerinin 'nasıl göründüğü' konusunda eğitmeye yardımcı olan ve böylece onları tanıyıp ortadan kaldırabilen bir immünoterapi şeklidir” dedi. Doç. Dr. Yasemin Kemal, kanser aşıları hakkında bilgilendirmelerde bulundu.
Doç. Dr. Yasemin Kemal, “Kanser aşıları, bağışıklık sistemini kanser hücrelerinin 'nasıl göründüğü' konusunda eğitmeye yardımcı olan ve böylece onları tanıyıp ortadan kaldırabilen bir immünoterapi şeklidir. Aşıların, virüs ve bakterilerin neden olduğu hastalıkları önlemede etkili olduğu zaten kanıtlanmıştır. İlk aşı 200 yıldan daha uzun bir süre önce geliştirildiğinden, yirminci yüzyılın en ölümcül hastalıklarından (verem, çiçek hastalığı gibi) bazılarını önledi ve dünya çapında yüz milyonlarca hayatın kurtarılmasına yardımcı oldu. Virüslerin (Covid-19, kızamık, çocuk felci ve çiçek hastalığı) ve bakterilerin (difteri, tetanoz ve tüberküloz) neden olduğu hastalıklar söz konusu olduğunda, aşılar insanları tehdidin zayıflamış veya etkisiz hale getirilmiş bir versiyonuna maruz bırakarak çalışır. Bu, bağışıklık sistemlerinin bu tehditleri 'antijenler (yabancı)' olarak bilinen spesifik belirteçlerine göre tanımasını ve bunlara karşı bir bağışıklık yanıtı oluşturmasını sağlar. Bu aşılar tipik olarak, bir kişiye bakteri veya virüs bulaşmadan önce uygulandığında, hastalığı önleyici olarak en iyi sonucu verirler” diye konuştu.
Etkili kanser aşıları geliştirmek mümkün Kanser aşılarında durumun biraz daha karmaşık olduğunu ve bu karmaşıklığın kanseri önlemek veya tedavi etmek için aşı geliştirmeyi daha da zorlaştırdığını ifade eden Doç. Dr. Yasemin Kemal, “Özellikle bağışıklık sistemimize yabancı görünen bakteri ve virüslerin aksine kanser hücreleri normal, sağlıklı hücrelerimize daha çok benzemektedir hatta hemen hemen aynısıdır. Ayrıca, her bireyin tümörü bir anlamda benzersizdir ve kendi ayırt edici antijenlerine sahiptir. Sonuç olarak, etkili kanser aşıları geliştirmek için daha karmaşık yaklaşımlar gereklidir” şeklinde konuştu.
ÖNLEYİCİ KANSER AŞILARI
Kanser aşılarının genel olarak iki grupta incelenebildiğini söyleyen Doç. Dr. Yasemin Kemal, şu bilgileri paylaştı:
ÖNLEYİCİ KANSER AŞILARININ ÖNEMİ
Bazı viral enfeksiyonlar, çeşitli kanserlerin gelişiminden sorumludur ve bu viral enfeksiyonlara karşı geliştirilen aşılar, riski azaltmada önemli bir rol oynar. Örneğin, rahim ağzı kanseri ve baş ve boyun kanserine insan papilloma virüsü veya HPV adı verilen enfeksiyon neden olabilirken, karaciğer kanserine hepatit B virüsü veya HBV neden olabilir. HBV ve HPV enfeksiyonunu önleyebilen ve sonuç olarak HBV ve HPV ile ilişkili kanserlerin oluşumuna karşı koruma sağlayabilen çeşitli aşılar geliştirilmiştir. Bu koruyucu kanser aşıları ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmıştır.
BU HABER İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:
Rahim ağzı (serviks) kanserine karşı HPV aşısı hakkında bilmeniz gereken her şey
İLERLEMİŞ KANSERLER İÇİN AŞI
Terapötik kanser aşıları, ilerlemiş kanserlerde kullanılıyor. Doç. Dr. Yasemin Kemal, bu aşı türlerini şu şekilde açıklıyor:
TERAPÖTİK KANSER AŞISI NEDİR?
"Her bireyin tümörü bir bakıma benzersizdir ve kendi ayırt edici antijenlerine sahiptir. Sonuç olarak, daha sofistike kanser aşısı yaklaşımları gereklidir. Neyse ki bilimsel araştırmalar artık hastaların tümörlerinde kanser hücrelerini normal hücrelerden ayırt etmeye yardımcı olabilecek hedefler belirleyebiliyor. Bazen bu hedefler, prostat kanseri hücreleri tarafından sıklıkla aşırı eksprese edilen prostat asit fosfataz (PAP) gibi kanser hücreleri tarafından anormal derecede yüksek seviyelerde üretilen normal proteinlerden oluşuyor. Bu anlayıştan yararlanarak, Sipuleucel-T aşısı geliştirildi ve 2010 yılında ilerlemiş prostat kanserli hastaların tedavisi için FDA onayı aldı."
Diğer bir istisna, genel bir bağışıklık uyarıcısı olarak işlev gören ve bir tüberküloz aşısı olan Bacillus Calmette-Guérin veya BCG'dir. 1990'da BCG (verem aşısı) FDA tarafından ilk onaylanan kanser aşısı sayılır. Hâlâ erken evre mesane kanserinin tedavisinde kullanılmaktadır.”
SAMSUN (İHA)