Giriş
Uzmanı yanıtlıyor: PCOS’luyum korkmalı mıyım?
Tıp varken hiçbir şeyden korkmamalısınız. Asıl tıp varken ihmal ederseniz korkmalısınız. Çünkü hastalıklar az önemli, çok önemli demeksizin uzun vadede değişebilir, dönüşebilir, dönülmez haller alabilir. Polikistik over sendromunuz (PCOS) varsa korkmalı mısınız peki? Geri dönüşü olmayan bir hastalık mıdır? Ya anne olamazsanız? Doç. Dr. Gökçen Erdoğan konu hakkında önemli açıklamalarda bulundu.
KIZIMA PCOS TEŞHİSİ KOYULDU NASIL TEDAVİ EDİLİR?
SORU: Hocam, benim kızıma PCOS teşhisi koyuldu. Önemli olmadığını ve tedavisinin olduğunu söylediler ama ben ancak sizden duyarsam rahatlarım. Bu hastalık nedir, iyileşir mi? Kızım henüz bekar ve çok genç.
CEVAP: En anlaşılır haliyle, yumurtalıklarda oluşan küçük boyutlu çok sayıda kistin neden olduğu bir hastalıktır. Normal şartlarda sağlıklı bir kadında iki yumurtalık, döllenmeye uygun sağlıklı yumurta geliştirir. Ama polikistik over sendromu olan kadınlarda, döllenme yeteneği kazanamayan yumurtalıklar, içinde yumurta bulunan kesecikler gibi görünürler.
Bu kesecik görünümleri kisttir. Tabii ki tedavisi vardır. PCOS’lu kadınların birçoğunda rastladığımız fazla kilodan kurtulmakla başlarız tedaviye. Yumurtlamayı düzenlemek için ilaçlar ve hormon iğneleri vardır. Ama nasıl bir tedavi izleyeceğimize hastaya göre karar veririz. Ve evet merakınızı gidereyim; PCOS’lu kadınlar da hamile kalabilir. Bunun bir örneği de benim.
DÜZENSİZ ADET GÖRÜYORUM
SORU: Hocam, ben düzensiz ve çok çok az adet görüyorum. PCOS teşhisi aldım. Rahatlık anlamında sıkıntım yok, adet görmemek avantaj gibi bile geliyor ama korkmaya da başladım. Nasıl bir yol izlemem gerek?
CEVAP: Seyrek ve az adet görmek PCOS’un sık gördüğümüz etkilerindendir, evet. Seyrek adet gören kadınlarda yumurtlama seyrek olduğu ya da hiç olmadığı için, vücut yüksek östrojene maruz kalır.
Yumurtlama sonrasında salgılanan progesteron ise, östrojenin etkilerini baskılar. PCOS’ta seyrek adet görmek bir avantaj gibi gelebilir ancak vücudun doğal dengesinin dışında bir işleyiş, mutlaka başka açılardan dezavantajlar yaratır. Dolayısıyla doktor kontrolünde tedavi gerekir.
HIZLA KİLO ALDIM VE AŞIRI TÜYLENME VAR
SORU: Hocam, ben son 1 yılda hızla kilo aldım ve özellikle göğüs uçlarımda, göbek çevremde, sırtımda rahatsız edici düzeyde tüylenme var. Adetim düzensiz ve yok denecek kadar az. Sebebi ne olabilir acaba?
CEVAP: Burnuma PCOS kokusu geliyor. Ancak kesin bir teşhis için nereye gitmeniz gerektiğini biliyorsunuz; bir meslektaşıma. Sağlıklı biçimde beslenerek, yağdan ve şekerden uzak durarak yapacağınız bir diyetle fazla kilolarınızdan kurtulmanızı öneririm.
Çoğu zaman kilo sağlıklı düzeye geldiğinde PCOS da kendiliğinden düzeliyor. Ama bu gerçekleşmese bile doktorunuz ihtiyacınız olan tedaviyi düzenleyecektir. Kiloyu her hâlükârda vermeliyiz, sağlıklı bir yaşam için. Doğurmak da önemli elbette. Ama en önemlisi sizin sağlıklı olmanız.
DOKTORA GİTMEKTEN KORKUYORUM
SORU: Hocam, sizin PCOS’la ilgili olarak daha önce anlattığınız tüm belirtiler bende var. Ama doktora gitmekten korkuyorum. Teşhis nasıl koyuluyor acaba?
CEVAP: Okumuş ve dinlemiş olmanızdan mutluluk duydum. Bilmeyenler için üstünden geçelim. PCOS’un belirtileri; adette düzensizlik, tüylenme, ultrasonda spesifik görüntü başta olmak üzere kilo artışı, gebe kalamama, sivilcelenme, seste kalınlaşma, göğüslerde değişiklik ve hassasiyet, saç dökülmesi, ciltte lekelenme.
Bu belirtilerle doktora başvurmanız gerekiyor. İhmal etmeyin, olmaz mı? Teşhis içinse androjen hormonunuzun seviyesine, FSH ve LH adlı hormonlara bakarız. Ve bununla birlikte ultrasonla yumurtalıkları izleriz. Jinekologların en büyük derdi, muayeneden korkmanız. Emin olun korkulacak bir şey yok. Acılı, ağrılı bir işlem değil asla, zorlu bir süreç değil.