Giriş
Hayvanlar masum çıktı, yapay et iklime daha zararlı
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'ne göre, küresel sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 14,5'inden hayvancılık sorumlu. Faturanın hayvanlara kesilmesinin ardından laboratuvarda et üretimi endüstrisi hız kazandı. Ancak araştırmalar kültürlü et üretiminin küresel ısınmayı daha fazla artırabileceğini gösteriyor.
ABD ve İsrail firmaları başta olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki şirketler, bir laboratuvarda hayvan hücrelerinden yetiştirilen hamburgerleri ve diğer et ürünlerini pazara sunmak için aralıksız çalışıyor. Ancak laboratuvarda et üretiminin iklim değişikliğini hayvanlardan çok daha fazla etkileyeceği ortaya çıktı.
Geçtiğimiz yıl, dünyanın en zengin insanlarından biri olan Microsoft'un kurucusu Bill Gates, ineklerden kaynaklanan metan gazı salınımının azaltılması için zengin ülkelerin yapay et tüketimine geçmesi gerektiğini söylemiş; ineklerin çıkardığı gazın, küresel ısınmadaki payına ve dünyadaki en önemli sorunlardan biri olduğuna dair uyarılarını tekrarlayarak, zengin ülkelere büyükbaş hayvan yetiştiriciliğini bırakmaları için çağrıda bulunmuştu.
HAYVANLARIN GAZI 12, KARBONDİOKSİT 1000 YIL KALIYOR
Oxford Üniversitesi'nden araştırmacıların 2010'ların başında yaptığı araştırmada, 'kültürlenmiş et' olarak adlandırılan doku mühendisliği teknikleri kullanılarak yetiştirilen et, geleneksel olarak üretilen ete göre %96'ya kadar daha düşük sera gazı emisyonu üretecek" denmişti. Ancak yeni araştırmalara göre laboratuvarda et yetiştirmenin uzun vadede iklim için sığır etinden daha iyi olmayabileceği üzerine bilgiler ortaya çıktı.
Çalışma, laboratuarda yetiştirilen ve çiftlik sığır etinin ısınma etkisini anlamak için gazların sıcaklık artışlarını ne kadar etkilediğine ve atmosferde ne kadar süre kaldıklarına baktı. Yeni projeksiyonları, sığırları kültürlü etle değiştirmenin, yüksek etkili düşük etkili basit bir ikame olmayabileceğini ortaya koyuyor. Uzun vadede, enerji sistemleri fosil yakıtlara bağımlı kalırsa, büyük enerji girdileri gerektiren kültürlü et üretim yöntemleri, küresel ısınmayı bazı sığır yetiştiriciliği türlerinden daha fazla artırabilir.
Buna göre, şu anda önerilen laboratuvarda yetiştirilen et türlerinin, et üretiminin zararlı iklim etkileri için karbondan arındırılmış bir enerji sistemine büyük ölçekli bir geçiş olmadan her derde deva sağlayamayacağını ortaya koyuyor.
Oxford araştırması, farklı sera gazlarının iklimi etkileme süresinde büyük bir fark olduğunu gösterdi. Sığır gübresi ve gazından salınan metan, kısa vadede daha tehlikeli ancak hızla kayboluyor. Yayılan ton başına metan, karbondioksitten çok daha büyük bir ısınma etkisine sahip. Metan atmosferde sadece 12 yıl kalırken, karbondioksit bin yıl boyunca orada kalmaya devam ediyor ve birikiyor. Sonuç olarak, araştırmacılar kültürlü et üretiminin küresel ısınmayı daha fazla artırabileceğini buldular.
Yapay et üreticileri Oxford araştırması karşısında sessizliğini koruyor. ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) henüz onaylamadığı yapay etlerin beş ya da on yıl sonra soframıza gelmesi bekleniyor. 2030 yılına kadar 85 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşması beklenen yapay et sektörünün önündeki diğer bir konu ise din. Yapay etlerin yenilip yenilemeyeceğine, helal mı haram mı olduğuna ise dini otoriteler karar verecek.