Yeni tehlike Kore fanlığı! Uzmanı anne-babaları uyardı: ‘Yasak olan her zaman tatlı gelir’

Beyza Erdoğan – Posta.com.tr / Fanatizm, her yaştan insanın farklı pek çok etkene karşı geliştirebileceği bir bağlılığı sembolize ediyor. Son dönemlerde Kore kültürünün yaygınlaşması ile birlikte ise 13-17 yaş aralığı gençlerin bu akıma kendilerini fazlaca kaptırdıkları görülüyor. Çeşitli gruplara, dizilere, takımlara ve daha pek çok noktaya karşı geliştirilen bu fanatizm, doğru sınırlar içinde tutulduğunda sağlıklı görülse de ne yazık ki internet sapıklarının ve zorbalarının ekmeğine de yağ sürüyor. Uzman Klinik Psikolog Derya Yalçınkaya, bu konuda ebeveynlerin bilinçlenmesi gerektiğinin ve dikkat edilmesi gereken hususların altını özellikle çiziyor. www.posta.com.tr Ebeveynler her ne kadar çocuklarda görülen bu aşırı bağlılığı eleştirse de uzman isim aslında bu durumun temelinin de anne-babalara bağlandığını dile getiriyor. Yalçınkaya konu hakkındaki görüşlerini; “Çocuklar hayatlarında öğrenmeyi en iyi model alarak uygularlar. Ayrıca kendilerini var etmek ister ve bu doğrultuda kimlik ve bağlılık arayışına girerler. Gençlik dönemi, kimlik oluşturma sürecidir. Kendilerini tanımalarına ve topluluk içinde aidiyet hissetmelerine yardımcı olur. Çeşitli müzik grupları, dizi, oyun gibi birçok mecrada fanatizm geliştirebilirler. Sosyal medyanın etkisi de küçümsenemeyecek boyuttadır. Çünkü sosyal medya aracılığı ile ünlüler etiketine sahip kişiler ile hızlı bir iletişime geçme imkanına sahiptirler. Bu durum da fanatik davranışları arttırabilir. Bazı çocuklar, duygusal boşluk ve stres ile baş etme becerilerinin zayıf olması nedeniyle kafa dağıtma ihtiyacından dolayı rahatlamayı fanatizmde bulabiliyor. Yüzleşmek istemeyen birçok gencin kaçış noktası diyebilirim. Bir diğer etken ise grup baskısı. Popüler olana yaklaşım bu durumun tetikleyicisidir. Her insan bağ kurmak ister ve böylece fanatizm olan her grup kendi içinde bir bağ oluşturur. Görüldüğü gibi birçok etken bu duruma nedendir. Burada önemli olan, fanatizmin sağlıklı sınırlar içinde kalmasını sağlamaktır. Aileler bu noktada çocuklara sağlıklı rol model olmalı ve çeşitli ilgi alanlarına açık olmalarını teşvik etmelidir.” şeklinde ifade ediyor. Ailede anne-babada görülen fanatik tutumlarının çocuğun psikolojisi üzerindeki etkileri de merak ediliyor. Örneğin; ‘dizi fanatiği bir anne ve futbol fanatiği bir babanın çocuğunda fanatizm ve aşırı fanlık etkileri daha mı fazla görülür?’ gibi soruların yanıtı sıklıkla araştırılıyor. Uzm. Klinik. Psk. Derya Yalçınkaya bu konu hakkında, “Çocuk psikolojisi üzerinde birçok olumsuz etkiden bahsedebilirim. İlk olarak model alma eğilimi söz konusudur. Çocuk benzer davranışları rol model alarak yineler. Ayrıca ebeveynler kendi fanatik tutumları konusunda çocuklarına baskı uygulayabiliyor ve kendi ilgi alanları konusunda ısrarcı olabiliyor. Böyle bir durumun çocuk üzerinde bırakabileceği stres oldukça fazladır. Ayrıca çocuğun kendi benliğini bulmasına da engel olur. Anne ve babanın aşırı tutkulu ve fanatik davranışları çocuklar üzerinde duygusal bir yük oluşturabilir. Bu durumda kendilerini değersiz hissetmelerine neden olabilir.” diyor. Yakın bir dönemde 'Kore fanlığı'nı kullanarak ergenlik dönemindeki kızları ağına düşürmeye çalışan bir pedofil şahıs gündeme gelmişti. Bu durum ebeveynlerde büyük bir tedirginliğe yol açtı. Ailelerin çocuklarını bu gibi tehlikelerden uzak tutmak için izlemesi gereken tutumlar da yine merak edilenler arasında yerini aldı. Yalçınkaya konu üzerine; “Gelişen dünya düzeninde en tehlikeli boyut internet kullanımıdır diyebilirim. Her aile çocuğuna öğretmekle yükümlü olduğu ‘internet güvenliği bilinci’ konusunda bilgi sahibi olmalıdır. Online ortamlarda kişisel bilgilerini paylaşmamayı ve şüpheli içeriklere dikkat etmeyi öğrenmelidir. Ayrıca dijital izleme ve denetleme aile tarafından yapılmalıdır. Böylece zararlı içeriklerden çocukları korumuş oluruz. Aile ilişkilerinde açık iletişim oldukça önemlidir. Çocuğun sizinle rahatça konuşabilmesini sağlamak olası önemlerdendir. Herhangi rahatsız edici bir durumu paylaşmak ailesinden korkan bir çocuğun davranışı değildir. İletişiminizi kuvvetli tutmak, çocuğun korku duygusunu aşmasını sağlar. Çocuklarınızla paylaşım konusunda arkadaş gibi davranabilirsiniz, ama unutulmamalıdır ki onların arkadaşa değil anne ve babaya ihtiyacı vardır. Belirli sınırlar oluşturmalı ve bu sınırları oluştururken korkmamalarını sağlamanız en sağlıklı yaklaşım olacaktır.” dedi.(İlgili haber için tıklayınız.) Teknoloji büyük ölçüde hayatımıza entegre olmuş durumda. Yalnız eğlence kanalları için değil, her türlü önemli veriye de teknoloji ve internet sayesinde anlık olarak erişilebiliyor. Pedofil şahısların ve kötü niyetli diğer kimselerin ana akışı bu kanallarla sağladığı da görülebiliyor. Bu noktada ebeveynler endişeye bağlı aşırı kısıtlayıcı tutumlar da gösterebiliyor. Uzman Klinik Psikolog Derya Yalçınkaya bu konu hakkında ise, “Teknolojiyi çocukların hayatından çıkarmak günümüzde pratik olarak mümkün olmayan bir tutumdur. Çünkü teknoloji modern yaşamın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Ayrıca çocuklar içinde öğrenme ve etkileşim aracıdır. Ancak kullanım konusunda sağlıklı sınırların belirlenmesi ve denge sağlanması oldukça nemlidir. Her çocuğun gelişim düzeyi ve olgunluk seviyesi farklı olduğundan kesin bir yaş sınırı belirlemek zordur. Önemli olan çocuğun erişimin getirdiği sorumlulukları ve riskleri anlayabilecekleri bir yaşa gelene kadar denetimli bir şekilde teknoloji ile tanıştırılmamalıdır. Özellikle siber zorbalık konusunda bilgilenmeleri gerekmektedir. Belirli kurallar koyarak; örneğin ekran süresini sınırlamak ve belirli uygulamalara erişimi yasaklamak gibi denetim sağlayabilecekleri düzeni oluşturabilirler. Unutulmamalıdır ki en iyi rehber sizin davranışlarınızdır.” açıklamasını getirerek teknolojinin doğru ve kontrollü kullanımının önemine dikkat çekiyor. Mahrum bırakma ve küçümseme ebeveynlerin en sık uyguladığı yöntemler olarak öne çıkıyor. Peki, fanatizmi küçümsemek yahut çocuğu sakınmak adına mahrumiyet yöntemini uygulamak ne kadar doğru? Derya Yalçınkaya’ya göre;“Mahrum bırakma ve küçümseme gibi yaklaşımlar çocukların duygusal ve psikolojik sağlıkları üzerinde olumsuz etki bırakır. Fanatizm ile başa çıkmak için etkili bir yöntem değildir. Farklı travmalara da yol açabilir. Ayrıca mahrum bırakmak çocuğun bu konuda ilgi geliştirmesine neden olur. Yasak her zaman tatlı gelendir. Riskli olduğunu söyleyebilirim. Çünkü çocuğun kısıtlanması durumunda kendini ifade etme ve ilgi alanlarını keşfetmesini engelleyebilir. Böyle bir durum çocuğun özsaygısını zayıflatabilir. Küçümsemek ise onu görmezden gelmenize neden olarak çocuğun duygusal ihtiyaçlarını ihmal etmeniz konusunda risk taşımaktadır. Kendilerini yalnız hissetmelerini sağlar.” Derya Yalçınkaya, ergenlik döneminde bu tip fanatik tutumların aslında sağlıklı olduğunu fakat bazı hususlara dikkat edilmesi gerektiğini dile getirerek, “Ergenlik döneminde bu tip hayranlıkların oluşması normaldir ve oldukça sağlıklıdır. Özellikle gençlerde yaygın bir durumdur. Bu durum gençlerin kendilerini ifade etmelerine, kimliklerini bulmalarına ve sosyal bağlar kurmalarına yardımcı olabilir. Burada dikkat edilmesi gereken husus bazı fanlık ve tutkulu bağlanma sağlıklı sınırların ötesine geçebilir. Bu durumda psikolojik bir sıkıntının belirtisi olabilir. Örneğin; fanatik davranışlar sosyal izolasyon, okul veya iş performansında düşüş, aşırı kaygı veya depresyon gibi sorunlara yol açabilir. Altta yatan nedenlerin derinlemesine incelenmesi için ailelerin çocuklarına destek almayı önermesi gerekir.” diyor. Aşırı bağlılık duygusundan geçen ve pek çok kişinin saplantı olarak da algıladığı fanatizm hakkında merak edilen bir konu daha var. Pek çok kişi fanatizmi yoğun yaşayan kişilerin OKB yatkınlığını merak ediyor. Uzman isim konu hakkında şu açıklamayı getiriyor:“OKB genellikle obsesyonlar ve kompulsiyonlar şeklinde kendini gösteren bir anksiyete bozukluğudur. Fanatizm, bireyin belirli bir konu veya kişiye karşı aşırı derecede bağlılık ve tutku hissetmesiyle karakterizedir. Fanatizm ve OKB arasında benzerlik olabilir, ancak fanatizm OKB öncülleri olarak kabul edilmez. Bazı fanatik davranışlar obsesif veya tekrarlayıcı olabilir ve kişinin günlük işlevini etkileyebilir. Ancak OKB'nin altında yatan nedenler ve tedavi yöntemleri fanatizm ile aynı değildir. OKB, genellikle biyolojik, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanırken, fanatizm daha çok kişisel tercihler, deneyimler ve sosyal etkileşimin bir sonucudur.” Ülkemizde fanatik popülasyonun çeşitli ve geniş bir yelpazede incelenebilir olması akıllara ‘Türkiye fanatizme yatkın bir ülke mi?’ sorusunu da getiriyor elbette. Uzman isim bu konu hakkında, “Ülkeler ve toplumlar arasında fanatizm geliştirme eğilimi doğru orantılı ilerlemeyebilir. Fanatizm birçok farklı faktörün etkileşimi ile ilerleyen karmaşık bir olgudur. Her ülke ve toplumda farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Ülkemizde medyanın etkisi oldukça büyüktür. Bu etki ile fanatizmin yayılması önemli bir durumdur. Siyasi ve toplumsal gerilimin yüksek olduğu seçim zamanlarında fanatizm ve aşırıcılığın arttığından bahsetmek yanlış olmaz.” diyerek konuya son noktayı koyuyor.