Giriş
Zombi geyik hastalığı nedir, insanlara bulaşır mı? Zombi geyik hastalığı ölümcül mü, nerelerde görüldü?
Zombi geyik hastalığı (CWD) hakkında yapılan açıklamalar insanları endişelendiriyor. Yapılan açıklamalarda geçtiğimiz yıl ABD 800 geyik, Kanada geyiği ve sığında zombi geyik hastalığına rastlandığı belirtildi. Her ne kadar yavaş ilerleyen bir felaket olarak nitelendirilse de geyik eti tüketimi nedeniyle yayılımının hızlanabileceği riski olduğu belirtiliyor. Peki, zombi geyik hastalığı nedir? İşte hastalık hakkında ayrıntılar…
Kuzey Amerika’da görülen zombi geyik hastalığı bir anda dünya gündemine oturdu. Hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklar nedeniyle pek çok çeşit hayvanın itlaf edilmesi durumu burada da söz konusu olursa biyo çeşitliliğin büyük zarar göreceği düşünülüyor. Diğer yandan insanlara bulaşması durumunda ise tehlike daha da artacağa benziyor.
ZOMBİ GEYİK HASTALIĞI NEDİR?
Zombi geyik hastalığı, kronik zayıflama hastalığı (CWD) olarak da bilinen, bulaşıcı bir beyin hastalığıdır. Kuzey Amerika'da geyik ve sığınları enfekte eder. Hastalık, beyindeki proteinlerin anormal bir şekilde katlanmasına yol açar ve bu da beyin hücrelerinin hasar görmesine ve ölmesine neden olur.
Hastalığın semptomları, hastalığın ilerleme hızına bağlı olarak değişir. Erken belirtiler arasında iştahsızlık, kilo kaybı ve huzursuzluk yer alır. Daha sonraki belirtiler arasında halsizlik, koordinasyon kaybı, salya akması ve aşırı duyarlılık yer alır. Hastalık sonunda ölümcül olur.
Hastalık, enfekte hayvanların tükürük, idrar ve dışkısıyla bulaşır. Hayvanlar, enfekte atık maddeyle kontamine olmuş yem veya su içerek veya enfekte hayvanlarla temas ederek enfekte olabilir. CWD, hayvanlardan insanlara da bulaşabilir, ancak bu nadirdir.
CWD'nin önlenmesi için bir aşı yoktur. Hastalığın yayılmasını önlemek için, enfekte hayvanlar itlaf edilir. Ayrıca, enfekte hayvanların bulunduğu bölgelerde avcılık ve yaban hayatı izleme yasaklanır. Geyik popülasyonları için ciddi bir tehdit olan hastalık, popülasyonların azalmasına ve genetik çeşitliliğin kaybolmasına neden olabilir. Ayrıca, hastalığı insanlara bulaştırabilecek potansiyel riskler de vardır.
ZOMBİ GEYİK HASTALIĞI ÖLÜMCÜL MÜ?
Zombi geyik hastalığı insanlara bulaşabilir, ancak bu nadirdir. Hastalığın insanlara bulaşması için, enfekte hayvanın tükürük, idrar veya dışkısıyla temas edilmesi gerekir. Bu temas, enfekte hayvanın eti veya organlarını yemekle, enfekte hayvanın dışkısıyla kontamine olmuş yiyecek veya suyu içmekle veya enfekte hayvanın tükürük veya idrarıyla kontamine olmuş yüzeylerle temas ederek gerçekleşebilir.
CWD'nin insanlarda görülmesi oldukça nadirdir. Hastalık, 1967'den beri Kuzey Amerika'da tespit edildiğinden bu yana, yalnızca 100'den az insanda CWD teşhisi konmuştur. Bu vakaların çoğu, enfekte hayvanların etini yiyen kişilerde görülmüştür.