Sigara yasağının iptali tartışma yarattı

‘Yasak kalkarsa yüzümüz gülecek'

Danıştay’ın kahvehanelerde sigara yasağının kaldırılması için Anayasa Mahkemesi’ne başvurmasına en fazla sevinenler kahvehaneciler oldu. Boş masaları gösterip yasağın mutlaka iptalini isteyen kahvehaneciler, “Yasak kalkarsa hepimizin yüzü gülecek” diyor.

İzmir Kahveciler Odası sigara yasağının kahvehanelerde uygulanmaması için Danıştay’a dava açmıştı. Danıştay 10. Dairesi kahvehanelerdeki sigara yasağını Anayasa’ya aykırı bulup iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu. İptal başvurusu kahvehaneciler arasında sevinçle karşılandı.

İstanbul Bayrampaşa’daki Uygar Kıraathanesi’nde boş masaları gösteren Süleyman Okumuş, “Manzarayı görüyorsunuz. Yasak geldiğinden beri işlerim neredeyse yarı yarıya düştü. Mutlaka kalkması lazım. Çözüm istiyorlarsa sigara içilen ile içilmeyen kahveleri ayırsınlar” dedi.

‘Satılık kahvehane dolu’

İstanbul Esenler’de Köşem Kıraathanesi’ni işleten Ali İhsan Akyüz de “Kiramızı ödemekte zorlanıyoruz. Esenler devren satılık kahvehane dolu. Yasak kalkarsa belki işler düzelir” dedi.

Davayı açan İzmir Kahveciler Odası Başkanı İsmail Hakkı Kırdı ise “Sigara içilen veya içilmeyen işletmeler ayrımı yapılsın” dedi. Çok az sayıda kahvehaneci ise sigara yasağına destek vererek, “Müşterilerimiz de alıştı biz de. Yasak devam etmeli” dedi.

Sigara satışları yüzde 22 azaldı

Halka açık mekanlarda tam ve kapsamlı sigara yasağı uygulamasına geçilmesinin ardından 2010 yılının ilk dört ayında 2009 yılına göre sigara satışlarında 6.364 milyar adede denk gelen yüzde 22.63’lük bir azalma olduğu tespit edildi. TBMM Sağlık Komisyonu Başkanı Cevdet Erdöl, 19 Temmuz’da uygulanmaya başlayan sigara yasağının olumlu bir seyir izlediğini belirterek, “Tütün kontrolü girişimlerimiz ile dünyada örnek alınan bir konuma geldik” dedi.

‘Sigaracıların oyunları bunlar’

Sigara yasağının iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurulmasına sivil toplum örgütleri sert tepki gösterdi. Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, “Bunlar sigara endüstrisinin oyunları. Avrupa’da örnekleri var. Danıştay’ın kararı bizi üzdü” dedi.

19 Temmuz 2009’dan bu yana uygulanan sigara yasağına tam destek veren sivil toplum örgütleri Danıştay’ın aldığı kararı yanlış buldu. Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi (SSUK) Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, “Bu beklediğimiz bir şeydi, onun için çok şaşırmadık. Dünyanın her tarafında bu kanunu çıkaran her ülkede bunlar olmuş. Kanunun iptali için Danıştay ve Anayasa Mahkemesi’ne başvuruların birçoğunun arkasında sigara endüstrisi tespit edilmiş” dedi.

“Sağlık temel haktır”

Türkiye Yeşilay Cemiyeti Genel Başkan Yardımcısı Sefa Saygılı ise insanların sağlığının ticaretten üstün olduğunu belirterek, “Sağlığın pazarlığı olmaz. Yasanın ardından ülkede sigara satışları azaldı.,

İnsanlar daha sağlıklı ortamlarda yaşamaya başladı” dedi. Türk Toraks Derneği’nin avukatı Turgut Kazan da Danıştay’ın aldığı kararı yanlış bulduğunu söyleyerek, “Sağlık hakkı temel bir haktır. İnsanların dumansız hava soluyabilme hakkı hiç kimse ya da firmanın ticaret özgürlüğüne öldürücü bir darbe sayılamaz. ” şeklinde konuştu.

Sigara tiryakiliğinde liderlik erkeklerde

Türkiye’de yetişkin nüfusun yüzde 31.26’sı yani yaklaşık 16 milyon kişi sigara içiyor. Bunların yüzde 48’ini erkekler, yüzde 15.2’sini kadınlar oluşturuyor. Sigara içenlerin yüzde 60’ı 18 yaşından önce başlamış. Sigara içenlerin yüzde 53’ü sigarayı bırakmayı düşünüyor. Halkın yüzde 98’i sigara yasağını desteklediğini belirtiyor. Erkeklerin yüzde 43.8’i ve kadınların yüzde 11.6’sı her gün sigara içiyor.

Dünyada durum nasıl?

Amerika: Çoğu eyalet ve şehir ya sigara yasağı uyguluyor ya da uygulamayı planlıyor.

Kanada: Ofislerde ve pek çok halka açık alanda sigara içmek yasak.

İngiltere: Neredeyse tüm kapalı kamusal alanlarda sigara içmek yasak. Cezası 60 euro.

İrlanda: Barlarda, lokantalarda ve çalışma alanlarında sigara yasağı var. Cezası 3 bin euro’ya kadar çıkıyor.

Portekiz: 100 metrekareden küçük barlarda sigara içilebiliyor. Halka açık alanlarda ise sigara içme alanları var.

İran: Kamu binalarında, otellerde, lokantalarda, havaalanlarında, sinemalarda, spor merkezlerinde sigara içilemiyor ve tütün reklamı yapılması da yasak. Ancak toplumun çoğu bu yasağı görmezden geliyor.

İtalya: Kapalı alanlarda, barlarda, lokantalarda sigara içmeye izin verilmiyor. Ayrı havalandırması olan sigara odalarına ise izin veriliyor.

Hollanda: Tren istasyonları, trenler ve tuvaletler de dahil çoğu halka açık alanda sigara yasak.

Norveç: Kafe, bar ve lokantalarda sigara yasğı var.

İspanya: Dükkânlarda, okullarda, hastanelerde, kültür merkezlerinde ve toplu taşıma araçlarında sigara yasağı var

İsveç: Bar ve lokantalarda sigara yasağı var. Sigara odalarının olmazsa olmazı ise özel havalandırma ve yiyecek içecek servisi yapılmaması.