Giriş
Vize sorunuyla ilgili beklenen gelişme! Rapor kabul edildi: Başvuru eğer ret alırsa...
Çocuklarını görmek veya iş seyahatine gitmek isterken vize reddi alan Türk vatandaşlarının yaşadığı sorunlarla ilgili tasarı, AKPM Genel Kurulu tarafından kabul edildi. Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Üyesi Ziya Altunyaldız raporun içeriğini Posta.com.tr'ye anlattı. Altunyaldız, "Rapor; ret gerekçeleri mutlaka başvuru sahibine açıklansın. Eksik bilgi varsa reddetmeden önce diyaloğa geçilsin. Eksik belgelerin tamamlanması için fırsat ve zaman verilsin. Ret alan vatandaş eğer istiyorsa bu durumu yargıya taşıyabilsin.' diyor." ifadelerini kullandı.
Büşra Özbelli/ Posta.com.tr Akrabalarını ziyaret etmek, iş için seyehat etmek ya da turistik amaçlı yurt dışına çıkmak isteyen Türklerin vize reddi sayısındaki artış AKPM Genel Kurulu'nda gündeme geldi.Türklerin vize şikayetlerinin çözümü için reform çağrısı yapan tasarı, oy çokluğuyla kabul edildi. AK Parti Konya Milletvekili ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Üyesi Ziya Altunyaldız konuyla ilgili son gelişmeleri Posta.com.tr'ye anlattı.
Kabul edilen raporun içeriğini açıklayan Altunyaldız, "Rapor, ret gerekçeleri mutlaka başvuru sahibine açıklansın. Eksik bilgi varsa reddetmeden önce diyaloğa geçilsin. Eksik belgelerin tamamlanması için fırsat ve zaman verilsin. Ret alan vatandaş eğer istiyorsa bu durumu yargıya taşıyabilsin.' diyor.' ifadelerini kullandı. Altunyaldız, 'Sorun tespit edilip sistem ilk defa bu kadar kapsamlı şekilde ele alınıyor. " dedi.
Peki bu kararla birlikte Türk vatandaşları için vize reddi son bulacak mı? İşte Altunyaldız'ın açıklamaları...
"POLİTİKA ARACI OLARAK KULLANILDIĞI GÖZLENDİ"
Ziya Altunyaldız özellikle Schengen vize siseminin bazı ülkeler tarafından politika aracı olarak kullanıldığından bahsetti.
Özellikle Schengen vize sisteminin bazı üye ülkeler tarafından bir anlamda politika aracı ve politika manivelası olarak kullanıldığına dair gözlemler yapılmıştı. Vizenin birtakım ülkelerle ilgili vatandaş müraacatlarının değerlendirilmesinde, politik olarak motive eden bir unsur olarak kullanıldığına dair vakalar tespit edilmişti. Avrupa Konseyi bu tespit sonrasında, Schengen vize sisteminin gerçekten AB'ye üye devletler tarafından bir politika aracı olarak kullanılıp kullanılmadığının tespiti ve buna ilişkin yapılması gerekenlerle ilgili bir rapor hazırlama ihtiyacı duydu. Avrupa Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu'nda bu rapor oy birliği ile kabul edildi.
Altunyaldız ,"Rapor, dün Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi'nde gündeme geldi. Sunumumuzu yaptık ve raporu anlattık. Raporla ilgili Avrupa kapsamında farklı poziyonlar alan farklı parti grupları oldu. Rapor oy çokluğuyla geçerek Avrupa Konseyi kararı haline geldi. Oy çokluğu yetiyordu zaten oy birliği gerekmiyordu." dedi.
Altunyaldız, "Rapor ilk defa Avrupa Birliği Schengen ülkelerinin vize uygulamasını masaya yatırdı. 'Avrupa topluluğu müktesebatı kapsamındaki kişilerin serbest dolaşımı ilkesine ne kadar uyuluyor?' sorusu irdelendi. Yani incelemenin konusu şöyle:
- *Avrupa serbest dolaşım ilkesine ne kadar uyuluyor, bu süreç nasıl işliyor, vize bir politika aracı olarak kullanılıyor mu?
- *Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde garanti altına alınan kişilerin aileye saygı ilkesi gözetiliyor mu? Çünkü Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne göre kişilerin orada serbest dolaşma ilkesi var.
- *Çalışmalar serbest dolaşımla birlikte ifade özgürlüğünü de ilişkilendiriyor. Yani bu uygulamalar hem dolaşım hem de ifade özgürlüğünü zedeliyor mu? Ülke bazlı bir ayrımcılık güdülüyor mu?
Bütün bunlar incelendi ve yapılan çalışmalarda, vizenin bir politika aracı olarak uygulandığına dair tespitler ortaya kondu. Bu tespitler sonucunda sistemin gerçekten olması gereken düzeyde; objektif, kural bazlı, ve şeffaf bir şekilde uygulanmadığı görüldü. Bu önemli bir tespit. Çünkü ilk defa böyle bir raporla 'Evet Schengen sisteminin uygulamasında ve pratiğinde sıkıntılar var. Doğru uygulanmıyor.' dendi" ifadelerini kullandı.
"BAŞVURUNUN NEDEN REDDEDİLDİĞİ BELİRTİLMİYOR"
Altunyaldız, "Yapılan tespitlere göre, başta Türiye Cumhuriyeti vatandaşları olmak üzere son yıllarda ret oranlarında çok ciddi artışlar var. Bu ret oranı bizde yüzde 4'lerden yüzde 20' lere kadar çıktı. Bu durumu yaşayan benzer ülkeler de var. Ret oranları niye bu kadar hızlı artıyor? Süreç şeffaf yürümüyor. Vize başvurusunun neden reddedildiği belirtilmiyor. Vatandaşın eksik belgeyi tamamlama şansı da yok." dedi.
'Bunun yanında süreçler çok uzun.' diyen Altunyaldız, 'İstenen belgelerin ardı arkası kesilmiyor." diyerek sözlerine devam etti.
Verilen ücretler yüksek ve geri ödenmiyor. Ve bütün bunların sonucunda da hem maddi mağduriyet ortaya çıktıyor hem de insan hakları sözleşmesine dair müktesebatlar ihlal ediliyor. Şimdi ne olacak? Konsey kararlarında ortaya çıkan çok önemli parametreler var. Bir defa bu rapor üye ülkelere çağrıda bulunarak 'Bu yanlış uygulamaları zaman geçirmeden durdurun 'diyor. 'Schengen vize sisteminin revizyonunu bir an önce tamamlayın. Tüm ülkeler için standart, başlangıcı, sonucu ve süreçleri belli olan açık, şeffaf ve izlenebilir bir sistem kurun.' diyor.
"REDDETMEDEN ÖNCE DİYALOĞA GEÇİLSİN"
İkincisi ise ret gerekçelerini mutlaka başvuru sahibine açıklayın. Eksik bilgi varsa reddetmeden önce diyaloğa geçin. Doğrudan reddetmeyin. Eksik belgelerin tamamlanması için fırsat ve zaman verin.' diyor. Üçüncü ise buna rağmen reddediyorsanız bu ret kararını mutlaka yargı denetimine açın. Yani idari işlemlerin yargı denetime tabi olması evrensel ilkesince; yasal düzenleme buna uygunsa hemen pratiğini gerçekleştirin. 'diyor. Yani red alan vatandaş eğer istiyorsa bunu yargıya taşıyabilmeli."
ÜCRET İADESİ
"Vatandaş artık ne yapacağını bilecek." diyen Altunyaldız, "Şu sebeple reddedildiniz denilerek ret gerekçesi ortaya konulacak. Ondan sonra yargının yolu açılacak. Schengen bilgi sistemine sizinle ilgili bilgi giren ülkeye de o bilgilerin yanlış olduğunu, silinmesi gerektiğini ve yanlı olduğunu belirterek o ülkeyle ilgili de dava süreci başlatabiliyorsunuz. Bu da son derece önemli. Aynı zamanda bu süreç içinde başvuru sahipleri mağdur olmuş olabilir.
Rapor, 'bu mağduriyetleri gidermek için tazminat yolu açılsın ve ücretlerin iadesi dahil bir sitem kurulsun' diyor. Bütün bunlar için bir arabulucuk sistemi oluşturulsun. Bu sistemle birlikte başvuru değerlendiren otoriteyle, vize başvurusu yapan kişiler arsında kurumsal ve fonksiyonel bir yapı oluşturup bu sistemin daha adil ve düzenli olmasını sürdürün' diyor.
Bütün bunları yaparken AB Komisyonu'na ve Avrupa Konseyi Denetim ve İzleme Mekanizması'na diyor ki bundan sonra Schengen uygulamalarını izleyin ve takip edin. Gerekirse bunları konseye rapor edin. Sistem, sorun tespit edilip ilk defa bu kadar kapsamlı şekilde ele alınıyor. Konsey, çözüme dair kararlar alıp sistemin düzeltilmesi noktasında hem avrupa ülkelerine hem üye ülkelere çağrıda bulunuyor.' dedi.
"BUGÜNDEN YARINA TÜM SORUNLAR ÇÖZÜLMEZ"
Altunyaldız, 'Bu karar hem ülkelerde hem de vatandaşlarda bir farkındalık olturacak. Bu karar elimizde siyasi bir belge. Vatandaşlarımız bu belgeyi zorlayıcı bir unsur olarak konsolosluklara taşıyabilirler. Ancak, bu karar alındı diye bugünden yarına tüm sorunlar çözülmez. Bunu beklememiz doğru değil. Çözüm süreci bu ne kadar hızlı olursa, başta ülkemiz vatandaşları olmak üzere başvuru sahiplerinin hukukuna o kadar hızlı yansır.' dedi.
Altunyaldız, 'Şunu özellikle berlitmek isterim; Avrupa tüm kıtanın birleşimini ve büyük Avrupa idealini konusurken kişilerin ülkeden ülkeye gerekçeleriyle süreleriyle ve tüm unsurlarıyla gidip gelmesini dahi henüz çözemediyse, bu vatandaşların mağduriyetlerine yol açıyorsa, burada çok önemli paradoksal bir durum olduğunu gözlemleyebiliriz.
Çok farklı parti gruplarının vize konusuyla ilgili çok farklı yerlerde olduğunu gördük. Avrupa, büyük Avrupa idealini yakalamak isterken insani seyahat taleplerini karşılama noktasında zaafa düşüyorsa, çok ciddi sıkıntılar var demektir. Bunun süratla düzeltmesi Avrupanın geleceği açısından son derece önemlidir.' ifadelerini kullandı.
