Giriş
Kardeşini kıskanan çocuklara nasıl davranılmalı?
İkinci veya üçüncü çocuğa karar verirken ebeveynleri en çok düşündüren konu kardeşler arasında yaşanacak olan kıskançlıklar oluyor genelde. Psikiyatri Uzmanı Dr. Zeynep Gülçin Yıldırım, kardeşini kıskanan çocuklara karşı nasıl davranılması gerektiği hakkında detaylı bilgiler verdi.
Çocuklukta ortaya çıkan kıskançlığın çeşitli sebepleri olabileceğini ve her çocuğun farklı tepkiler verebileceğini söyleyen Psikiyatri Uzmanı Dr. Zeynep Gülçin Yıldırım, “Çocuğunuz kardeşini kıskanırsa, kendinizi onun yerine koyarak anlayış göstermeniz gerekir. Çocuğunuzun duygularını ifade etmesine fırsat verin. Kıskançlık ile ilgili olduğunu düşündüğünüz davranışlarını kınamayın, ayıplamayın veya çocuğunuzu cezalandırmayın” dedi.
Yeni bir bebek söz konusu olduğunda; o ana kadar ailesinin göz bebeği olan, tüm ilginin kendi üzerinde olmasına alışmış olan çocuğunuz kendisini bırakılmış, terk edilmiş ve güvensiz hissedebilir ve kıskançlık hissedebilir. Çocuklarda kardeş kıskançlığı konusunda bilgiler aktaran Çocuk Psikiyatri Kliniği’nden Uzm. Dr. Zeynep Gülçin Yıldırım, kıskançlığın yaşamın her döneminde görülebilen, her insanın zaman zaman yaşayabildiği evrensel bir duygu olduğunun altını çizdi.
Uzm. Dr. Zeynep Gülçin Yıldırım, “Küçük çocuklar da büyükleri kıskanabilir çünkü kendileri henüz yürüyemezken büyüklerin koştuğunu, kendi yapamadıklarını rahatlıkla yapabildiğini gözlemlerler. Bu durum küçük çocukta kıskançlık duygusu doğurabilir” diye konuştu.
Çocuklar arasında kıyaslama yapmayın
Çocuğun kıskançlık duygusunu empati ile karşılamak önemli olduğuna dikkat çeken Uzm. Dr. Zeynep Gülçin Yıldırım, kardeş kıskançlığını had safhada yaşayan ailelere şu önerilerde bulundu:
“Çocuğunuz kardeşini kıskanırsa, kendinizi onun yerine koyarak anlayış göstermeniz gerekir. Çocuğunuzun duygularını ifade etmesine fırsat verin. Kıskançlık ile ilgili olduğunu düşündüğünüz davranışlarını kınamayın, ayıplamayın veya çocuğunuzu cezalandırmayın. Çocuklar arasında kıyaslama yapılmamalıdır. Aile büyükleri, kardeşlerin arasında çıkan anlaşmazlıklara aşırı şiddetli değilse karışmaması, kardeşlerin sorunları kendi içlerinde çözmelerine fırsat tanınması uygun olacaktır. Eğer kavgalarına müdahale etmek gerekirse, kimin haklı olduğu üzerinde değil birlikte çözüm bulmalarına odaklanılması önemlidir.”
Çocuğunuzun beklentileri hakkında konuşun
Çocuğun kardeşin gelişine uygun şekilde hazırlanması ve süreçte uygun davranışların sergilenmesinin de önemli olduğunu sözlerine ekleyen Uzm. Dr. Zeynep Gülçin Yıldırım, “Bu amaçla kardeşin gelişi ile ilgili çocuğunuzun yaşı ve gelişim düzeyine uygun olarak bilgilendirin. Çocuklar kardeşlerinin olacağını öğrendiklerinde kendilerine oyun arkadaşı geleceğini, doğar doğmaz oyun oynamaya başlayacaklarını düşünürler. Çocuğunuzun bu konudaki beklentileri hakkında mutlaka konuşun. Erken dönemden itibaren kendi bebeklik dönemi ile ilgili hikayeleri onunla paylaşın, bebeklik dönemine ait fotoğrafları, videoları birlikte inceleyin. Yeni bebeğe birlikte doğum hediyesi seçilmesini, bebeğin de kardeşine bir hediye ile gelmesini sağlayabilirsiniz” şeklinde konuştu.
Kıskançlığı tetikleyen şakalar yapmayın
Bebeğin gelişiyle birlikte büyük çocuğun hayatında mümkün olduğunca az değişiklik yapılmasına özen gösterilmesi gerektiğini söyleyen Uzm. Dr. Zeynep Gülçin Yıldırım, “Eğer bebeğinizin gelişiyle yapmayı planladığınız değişikler varsa, doğumdan 4-5 ay önce tamamlamış olmaya özen gösterin. Doğum ile birlikte annenin yanında bir yardımcı olması, annenin bebekle ilgilendiği zamanlarda çocuğunuzun ilgisiz kalmasını engelleyecektir. Bebeğin uyuduğu zamanlarda ise annenin büyük kardeş ile zaman geçirmesi, onu kucağına alması, onu ne kadar sevdiğini sözel ve davranışsal olarak ifade etmesi çocuğunuzun kıskançlık duygusu ile baş etmesinde ona yardımcı olacaktır. Kıskançlığı tetikleyen şakalar yapmamanız ve kardeşine yardım etmesi için çocuğunuza fırsat tanımanız da oldukça önemlidir. Yeterince önlem aldığınızı düşünüyor, çocuğunuzu destekliyor ama buna rağmen sorunlarınız devam ediyorsa veya bahsedilen kıskançlık belirtilerini şiddetli olarak gözlemliyorsanız bir çocuk psikiyatristinden destek almanız uygun olacaktır” ifadelerine yer verdi.