Giriş
Kışın sultanı bozanın faydaları
Çoğumuzun çocukluk anılarında kış akşamları sokaklarda gezen bozacıların sesi var. Kışın gözdesi, sayısız faydası olan içecek boza hakkında beslenme uzmanları önemli bilgiler veriyor...
Özellikle kış aylarının vazgeçilmezleri arasında yer alan salep ve bitki çaylarının yanı sıra boza da önemli kış içecekleri arasında yer alıyor. Boza bağışıklık sistemini kuvvetlendirerek kanser gibi ciddi hastalıklar başta olmak üzere pek çok rahatsızlığın önüne geçilmesinde rol oynuyor.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Merve Yüksek, birçok faydası bulunan boza hakkında bilgiler verdi.
BOZANIN İÇERİĞİNDE NELER VAR?
Boza, ilk ortaya çıkışı binlerce yıl öncesine dayanan geleneksel bir Türk içeceğidir. Darı irmiği, su ve şekerden üretilen bu içecek, genellikle kışın tercih edilir. İnsan vücudu havalar soğudukça metabolizmayı koruma altına almak ister. Enerji harcaması azalır ve gıdalardan alınan enerjiyle vücut ısısı korunmaya çalışılır. Ortaya çıkan bu enerji ihtiyacından dolayı, özellikle kışın yoğun karbonhidrat içerikli, yüksek kalorili, tatlı ve şekerli gıdalara düşkünlük artar.
Boza, fermente bir üründür. Florasında pek çok laktik asit bakterisi bulunur. Bu mayalar ve laktik asit bakterileri probiyotik etki gösterirler. Probiyotikler bağırsaklarda bulunan canlı bakterilerdir. Bu faydalı bakteriler sayesinde bağışıklık sistemi güçlenir, vücudun direnci artar. Hem kronik hem de mevsimsel hastalıklara karşı güçlü bir korunma kalkanı sağlanır. Probiyotiklerin kan şekeri, kolesterol ve hatta vücut ağırlığının dengede kalmasında da rolleri vardır. Laktik asit bakterileri sindirim sistemini korurlar. Mide yanması gibi şikayetleri önler, bağırsak fonksiyonlarını düzenler, hazmı kolaylaştırır, gaz şikayetlerinin ortadan kalkmasını sağlar, kabızlığı azaltır. Bozanın içerdiği bu faydalı bakteriler, tükettiğimiz gıdalarla vücudumuza giren toksik, alerjen ve kanserojen maddeleri yok eder. Boza oldukça besleyici ve enerji veren bir içecektir. Zengin bir karbonhidrat ve B vitamini içeriği vardır. Bu yüzden özellikle kilo almak isteyenler, büyüme çağında olan gençler, halsizlik çekenler, yüksek enerjili diyetle beslenmesi gerekenler ve ağır iş temposunda çalışanlara önerilebilir.
HAMİLELER VE EMZİREN ANNELER BOZA İÇEBİLİR Mİ?
Boza, A, B grubu, E vitaminleri ve kalsiyum, demir, fosfor mineralleri bakımından zengindir. Bu zengin enerji ve vitamin içeriği dolayısıyla da sporcular, gebeler ve emziren anneler de tüketebilir. Zengin kalsiyum içeriği ile yetişkinlerde kemik erimesini önler. Yapılan bir araştırma darıdan yapılan bozanın anne sütünü arttırdığını kanıtlamıştır. Boza emziren annede hem prolaktin salgılanmasını sağlamakta, hem de yüksek kalsiyum içeriği ile süt miktarının artmasına katkıda bulunmaktadır. Bu sayede bebeğin kemik gelişimine de katkı sağlanmış olur. Dikkat edilmesi gereken önemli bir konu ise anne ve bebek için bozanın güvenilir ve hijyenik koşullarda üretilmiş olmalıdır.
BOZANIN FAYDALARI NELERDİR?
Beslenme ve Diyet Uzmanı Ulaş Özdemir, "Boza, kemik sağlığının korunmasına, stresle mücadele edilmesine yardımcı olur” açıklamasında bulundu.
Darı irmiği veya un, şeker ve su bazlı bir içecek olan boza, içerdiği demir, fosfor, A, E, B1 ve B2 vitamin ve mineralleri sayesinde tam bir şifa kaynağı. Bozada bulunan bakteriler, hem kolon kanseri riskini düşürüyor hem de kısa vadede kabızlığa iyi geliyor. Özdemir: “Bozanın fermantasyonu sırasında yapısında üreyen yararlı laktat bakterileri bağırsak sağlığı için çok önemli” şeklinde konuştu.
BOZANIN KALORİSİ NE KADARDIR?
Bozaya yüksek kalorili olması sebebiyle temkinli yaklaşılması gerekiyor. Bir bardak bozada yaklaşık 30 gram karbonhidrat var. Aynı zamanda boza şeker de içerdiği için hamileler ve diyabet hastaları boza tüketimine çok dikkat etmeli. 1 su bardağı boza, ortalama 200-250 kalori ve bu nedenle sağlıklı ve spor yapan bireyler bozayı rahatlıkla tüketebilirken, kilo verme dönemindeki bireyler 1 çay bardağı kadar bozayı ara öğün olarak tüketebilir.
BOZA BOZULUR MU?
Bozanın ideal tüketim süresinin 3-5 gün civarında olduğunu söyleyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Ulaş Özdemir “Karışım heterojen olduğu için tüketilmeden önce çalkalanması doku dağılımı açısından daha doğru olacağı gibi bekletilen günlerde mayalanma devam edeceği için tadında ekşime olabilir. Daha fazla bekletilen bozalar gıda zehirlenmesine sebep olabilir. Bu yüzden bozayı ortalama 2-3 gün içinde tüketmek en sağlıklısı” dedi.
