serkut.bozkurt@posta.com.tr

https://twitter.com/SerkutBozkurt

Ağustos ayında yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi "Ben buradayım" diyenler var. "O aday olabilir" diyenler de. Kimse şu ana kadar resmen adayım demedi ama ima etti. İsmi, kurmayları tarafından zikredilen Tayyip Erdoğan şu ana kadar adaylığı ile ilgili açıklama yapmadı. Abdullah Gül de öyle. Bu iki ismin dışında adaylığı konuşulanlara bakalım.

Haşim Kılıç: Eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer'in Cumhurbaşkanı olmasından son açılan bir kapı olarak görüldü. Tarafsızlığın en yüksek makamı olarak bilinen AYM'den, Çankaya Köşkü'ne geçişte eleştiriler hep az olmuştur. Haşim Kılıç da, Sezer sonrası aralanan bu kapıyı yokluyor. Anayasa Mahkemesi Başkanı olarak "siyasi kimlikten uzağım, Köşke aday olabilirim" sinyalleri gönderiyor. Parti desteği zayıf.

İlker Başbuğ: AYM'ye itirazı sonucu tutukluluk süresi kalkan İlker Başbuğ, CHP saflarından aday olarak gösterilebilir. Başbuğ şu ana kadar adaylığı için hiç bir cümle kullanmadı, ima bile etmedi. Kendisi dışında konuşulan Cumhurbaşkanlığı konusu ise bazı CHP ve MHP'liler dile getiriyor. Yüksek sesle konuşulmazsa bile Başbuğ'un önündeki engeller (Tutuksuz yargılanıyor) kalkarsa adaylığı öne çıkacak. Parti desteği var.

Mansur Yavaş: CHP Ankara büyükşehir belediye başkanığı adaylığı döneminde kamuoyunun iyice tanıdığı bir isim. MHP kökenli. "İlk kez CHP'ye oy veriyorum" diyerek adaylığı sırasında iki partiden de (CHP-MHP) destek gören bir isim.

Metin Feyzioğlu: Türkiye Barolar Birliği (TBB) başkanı Feyzioğlu'nun da adı Cumhurbaşkanı adayları arasında geçiyor. Özel Yetkili Mahkemelerin kaldırıldığı süreçte yaptığı çalışmalar, partiler üstü uzlaşı denemeleri ile gündeme gelen Feyzioğlu hem eleştiri hem övgü aldı. Ağustos ayındaki Cumhurbaşkanlığı seçimi için yapılan en büyük eleştiri ise yaş ve tecrübe. Ancak bir sonraki Cumhurbaşkanlığı seçimi için öne çıkacak adaylardan biri Feyzioğlu. Parti desteği orta.

Prof. Dr. Deniz Ülke Arıboğan: Arıboğan uzlaşmacı ve entelektüel kimliği ile çıkıyor. Köşk'te kadın Cumhurbaşkanı görmek istiyoruz diyenlerin öne çıkardığı bir isim. Dış politikaya hakim olması, siyasi yapıyı tarafsız analiz etmesi en büyük avantajları. CHP lideri Kılıçdaroğlu'nun Köşk'te kadın Cumhurbaşkanı görmek istiyoruz açıklamasından sonra ismi öne çıkan adaylardan biri. AK Parti'den de, CHP'den de destek bulabilir.

Kemal Derviş: Komşularla "Sıfır" politikasının çökmesinden sonra, ismi öne çıkan adaylardan. Son yıllarda kamuoyu önüne çıkmasa da, kendisini hatırlatıyor. Teknokrat kökenli. AB ve ABD ile ilişkileri güçlü. Koalisyon hükümeti döneminde DSF saflarından ekonomiden sorumlu bakan olan Derviş aday olabilir.

Meral Akşener: MHP'nin en güçlü adaylarından. TBMM Başkan vekilliği de yapan Akşener, merkez sağdan da oy alabilir (DYP kökenli). Parti desteği var.

PEKİ KRİTERLER NE VE CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ NASIL YAPILIYOR?

(Analizin devamını okumak için 2. sayfaya geçiniz.)

Cumhurbaşkanı olmak için adayın, kırk yaşını doldurmuş ve yüksek öğrenim yapmış olması gerekiyor.

Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk oylaması ile seçiliyor.

Cumhurbaşkanlığına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri içinden veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi yirmi milletvekilinin yazılı teklifi ile mümkündür. Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde onu geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilir.

Cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.

Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa siyasi partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer.

Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki altmış gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden altmış gün içinde tamamlanır.

Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.