Bu romanda "Herkes Çıplak!" Elif Şakar'ın yeni romanı üzerine söyleşi...

Yazar Elif Şakar ile İnkilap Kitabevi etiketi ile raflarda yerini alan Herkes Çıplak adlı romanı üzerine söyleştik...Mario Levi ve Murat Günsoy gibi usta isimlerin atölyelerinde de yer alan Şakar’ın ismine belki Türkiye’nin ilk özel radyosu Genç Radyo’dan veya Show Radyo’da sabah saatlerinde yayınlanan Elif’in Çalar Saati programından aşina olabilirsiniz. Ancak Boğaziçi Üniversitesi Ekonometri mezunu Şakar’ın çok uzun yıllardır gönlünde yatan aslan yazarlık.Kendini bildi bileli edebiyatın hayatının içinde yer aldığını söyleyen Şakar’ın tutkunu olduğu pek çok konu var ve bu konular onun yazarlığını besliyor, derinleştiriyor. Klasik otomobil merakı, caz müziğine olan düşkünlüğü derken, romanında onun bu tutkularının izlerini de görüyoruz. Daha önce Ulusal TV kanallarında kültür sanat ve caz programları da yapan Şakar, bu sırada pek çok öyküye ve denemeye imza atmış. ,Gelelim yazarın ilk romanı “Herkes Çıplak”a. Öncelikle çok akıcı, sürükleyici bir ilk romana imza atılmış. Herkes Çıplak'ta romanda adı geçen her bir karakterin en çıplak haline şahitlik ediyoruz.Kimliği belirsiz bir kadın cinayetiyle başlayan roman ardından çorap söküğü gibi her aşamasında, her durakta başka bir detayını öğrendiğimiz olaylar zincirini bize aktarıyor. Okuyucuya her bir sayfada başka bir ipucu veriyor. Sonunda bizi bambaşka bir sürpriz bekliyor. Romanda sayfa sayfa ilerlerken de günümüz insanının; kadın erkek fark etmeksizin sıkışmışlığına şahitlik ediyoruz. İç dünyalarına sorgusuz sualsiz misafir oluyoruz. Bu anlamda bugüne dokunan, edebiyattan kopmayan ancak günümüz insanının dertlerine de şahitlik eden bir roman okuyoruz. İşte bu nedenle Şakar ile bir röportaj yaptık ve onunla kitabının ve yazarlık sürecinin derinliklerine indik. Her ne kadar daha önce pek çok öyküye ve denemeye imza atmış olsanız da ilk roman her zaman zordur. Sizi bu romana iten süreç nasıl oldu? Ne kadarlık bir sürece yayıldı?Elif Şakar: Ben hayatım boyunca hep birçok deneme ve makale yazmıştım zaten. Kendimi bildim bileli yazıyorum. Pek çok dergide yazdım ama kurguyu öğrenmek ayrı bir konuydu. Kurguyu öğrenmek istedim çünkü bir romanı yazabilmek için kurguyu bilmek lazım. Bu yüzden farklı atölyelerde farklı hocalarla çalıştım. Bunlardan bazıları; Mario Levi ve Murat Günsoy gibi hocalar oldu. Kurguyu öğrendikten sonra romanı yazmak çok keyifli oldu çünkü kurgu bir matematik işi. Maceraperest ve çok keyif aldığım bir iş. Ardından roman yazmaya soyundum, yaklaşık olarak bir yıl sürdü bu macera. Bir yılın sonunda romanı bitirmiştim ama sonra tekrar yazmak zorunda kaldım. Bazı karakterleri beğenmedim, onları çıkarttım. Romanın akışını tekrar yerine oturtmak için ikinci bir kurgu yaptım. Dolayısıyla bu da bir yıl öyle sürdü. Toplamda yaklaşık iki yılı buldu. Günümüz insanının kendin kapattığı hapishanelerin anahtarı sizce kimde? Kitapta bunun yanıtını bir nebze veriyorsunuz ancak bir de sizden duymak istiyorum.Elif Şakar: Günümüz insanının kendini kapattığı hapishanelerin anahtarları yine kendinin içinde gizli. Bazen bir olayın tetikleyişiyle insan kendini buluyor. Ben burada bir haftada, bir kadının 7 karakterin hayatını nasıl değiştirebildiğini, kendi hapishanelerinin anahtarlarını nasıl bulabildiğini anlatmak istedim. Kurgu içinde kurgu yapmayı çok seviyorum. Arka planda da birçok karakterin uyanışı gibi oldu aslında. Kimisi için mutlu son vardı kimisi için mutsuz son. Çok da fazla tüyo vermeyeyim. Dolayısıyla hapishanelerin anahtarlarını bulma yolculuğunu anlattım bu romanımda.Eğitimli orta sınıf her ne kadar daha özgür gibi dursa da aslında o orta sınıfın getirdiği gizli kurallar var ve bu sınıf bu kuralların altında çokça eziliyor, kendine çıkış yolu arıyor. Sanıyorum ki bu kalıplar en çok bu sınıfı zorluyor. Siz bunun hakkında ne düşünüyorsunuz?E.Ş: Evet doğru, bu kalıplar en çok orta sınıfı zorluyor. Ama şu da bir gerçek ki romanda ben yedi farklı karakterin, aralarında sınıf farklılıkları olanlar da aralarında var. Kendi çıkış yollarını bulamamalarını ve sıkışmışlıklarını, toplum baskısı, aile baskısı ve düzenin getirdiği baskılar altında ezilmelerini anlatıyorum. Buradan çıkış yolunun da bazen çok kötü bir olayın iyi olaylara gebe olabileceği ve iyi sonuçlar doğurabileceğini anlatıyorum. Ama en çok ezilenenin orta sınıfa mensup karakterler olduğu kesinlikle benim tarafımdan da aslında altı çizilen bir mesaj. Bu romanda herkesin kendi özgürleşme, kendiyle tekrar karşılaşma anına tanıklık ediyoruz. Polisiye öğelerle harmanlanmış romanınızda, tanıklık ettiğimiz sıradan hayatlarının aslında ne kadar zengin olabileceğini ancak kilitli kaldığını görüyoruz. İçinizde bir yerde okuyuculara bakın, siz de bunu yapabilirsiniz! demek var mıydı? Bunu Melda karakteri ile mi söylüyorsunuz?E.Ş.: Çok enteresan bir şey oldu, bu romanı yazdıktan sonra iki farklı karakter bir kadın bir erkek, ikisi de romanın hayatlarını değiştirdiğini söylediler. Sonrasında bana mesaj attılar ve hiç tanımadığım kişilerdi bunlar. Daha sonra hem ilişkileriyle ilgili hem de işleriyle ilgili radikal karar alıp yeni başlangıçlar yaptılar. Bu benim için çok ilginç ve çok mutlu edici bir yorumdu. Büyük keyif aldım böyle bir geri bildirim almaktan. Yazdığınız kelimelerin insanların hayatına sızıp onları büyük değişiklikler yapmaya yönelik cesaret vermesi çok keyifli bir şey. Kitapta sadece Melda üzerinden anlatmıyorum, bütün karakterler üzerinden bu değişimleri anlatıyorum. Romanda yazmakta en çok zorlandığınız karakterler hangileri oldu? Tüm karakterle empati kurmak için ne tür yöntemler denediniz? Nazlı ve ona bir şekilde dokunan herkesle teker teker birebir karşılaşma imkanı buluyoruz. Bu karakterlerden en çok ilgimi çeken Şehnaz oldu. Konuşulmayan ama iyi bildiğimiz, duyduğumuz ancak iç dünyaları kapalı kutu olan Şehnazlar...E.Ş.: Romanda yazmakta en çok zorlandığım karakter Şehnaz’dı. Benim için hem çok kolaydı hem çok zordu diyebilirim. Şehnaz, gerçek bir karakterden esinlenmedir. Benim şahsen tanıdığım biri değil fakat, arkadaşımın şahsen tanıdığı biri olduğu için oradan çok ipucu topladım.Şehnaz’ın durumu içime dokunduğu için onu anlatmakta bazen çok duygulandım ve zorlandım. Ama aynı zamanda da yaratma sürecinde çok keyifli bir karakterdi. Karakterlerin hepsinin önce fiziksel özellikleri, sonra duygularıyla ilgili detaylı bir araştırma yapıyorum. Ayrı ayrı yazıyorum, hangi müzikten hoşlandıklarından nasıl giyindiklerine kadar. Onlarla ilgili bir profil çıkartıyorum, duyguları ile ilgili çalıştıktan sonra yazdım. Sanırım etkili olan buydu, okuyucuya bu samimiyet çok fazla geçmiş. Karakterini yazmakta en zorlandığım Şehnaz oldu tamamen bu sebeplerden dolayı.Aslında sokakta gözlemlediğim tüm insanlar bütün roman kahramanlarım için bana esin kaynağı ayrıca dinlediğim hikayeler, öyküler, izlediğim filmler, tiyatro eserleri, okuduğum kitaplar da destek oluyor diyebilirim. Hatta bir vapurda giderken konuşulanlara kulak misafiri oluyorsunuz, oradan duyduklarınız bambaşka hikayeler ve öyküler olarak çıkabiliyor. Özellikle Nazlı karakteri çevremizde daha çok bulunuyor. Dolayısıyla yazması çok daha kolay bir karakterdi benim için.Özellikle benim jenerasyonumun bu coğrafyadaki en büyük sıkıntısıdır toplum ve aile baskısında var olmaya çalışmak. Hayata parmak izini bırakabilmek kolay değildir. Bunu Nazlı karakteri üzerinden anlatmak istedim.Romanda her bir karakter iç dünyasındaki fırtınayla farklı bir şekilde savaşıyor. Farklı çıkış yolları arıyor. Bu arayış sırasında sizce en çok zarar görenler kimler oluyor?E.Ş.:Bence bu fırtınalı iş hesaplaşma sırasında en çok zarar gören yine kişinin kendisi oluyor. Varoluşunu ortaya koymaya çalışırken psikolojik olarak çok yıpranıyor kişi. Bir de geçmiş zamanda yaptıkları tamamen sanki birer kayıpmış gibi geliyor insana. Ben bütün bu tecrübeleri boşuna mı yaşadım dedirtiyor. Ama aynı zamanda bu büyük bir mücadelede, eğer bu mücadeleyi kişi kazanabilirse, hangi yaşta olursa olsun yepyeni bir başlangıç yapabiliyor. Bu sıkışmışlıkları aşmak, bir romanın buna vesile olması beni heyecanlandıran bir süreç oldu. Çok fırtınalı iç hesaplaşmaları vurgulamak istedim. Her kahraman kendi iç sesiyle konuşuyor. O fırtınanın okuyucuyu daha net hissedebilmesi açısından bunu bilerek yaptım. Romanınıza ilham olan eserler, olaylar var mı? Yazı masanızda kimler var, üçüncü sayfa haberleri size eşlik etti mi, defterinize hangi notları düştünüz?E.Ş.: Açıkçası 3. Sayfa haberleri eşlik etmedi ya da onlardan hiç ilham almadım. Ben insanların yaşadığı bazı olaylardan, bütün kurgusal işlerden, tiyatro eserlerimiz, filmler ve okuduğum kitaplardan ilham aldım. Polisiye soslu yazmayı, insan ilişkisi yazmayı çok seviyorum. İnsan başlı başına bir bilmece. Yaşadıkları hayatında geçirdiği süreçler bir bilmece. Bu bilmeceleri çözmeyi çok seviyorum. Son dönemde yeni kitabıma başladım. O da aynı şekilde insan ilişkileri ile ilgili olacak. Başucumda birçok kitap var. Bunlar da genelde Güney Amerikalı yazarlardan oluşuyor. Norveçli polisiye edebiyat yazarı Jo Nesbø'nun Harry Hole karakterini de çok severim. Bana insan profilini çok iyi anlatıyor. Aynı şekilde Jack London da çok seviyorum. Daha beğendiğim birçok yazar var. Bu romanın bir fon müziği olsaydı, neleri seçerdiniz? Sanki bir yerde Édith Piaf duydum ben… E.Ş.: Doğru söylüyorsunuz, bu romanda sadece Edith Piaf olabilir. Simone de Beauvoir ile ilgili bir not olduğu için de (*) belki öyle düşünüyor olabilirsiniz. Ama aynı zamanda U2, Police, Sting ve Cold Play de var bence. Kısacası etkilendiğim birçok grup var. Yani yedi farklı karakterin beyninin kıvrımları arasında dolaştığımız için onların müzikleri de yansıyor.Kitapta caz da var. Çünkü, ağabeyim Kemal cazdan çok hoşlanıyordu. Bütün caz klasiklerini biriktiriyordu Kapalı Çarşı'daki odasında. Sahnede şarkı söylüyordu Müge, dolayısıyla doğru duymuşsunuz; müzik çok var bu kitapta. Müziğin tınıları bana göre kitabın her bölümünde hissediliyor.(*) Nasıl olur da insan kendine uygun olduğunu gördüğü rol uğruna kendini ortadan kaldırır. Simone de Beauvoir Sizin için bu kitap neleri ifade ediyor?E.Ş.: Benim için bu kitap çok şey ifade ediyor. Benim için çok özel olmasını getiriyor beraberinde. Aynı zamanda şu da var, bir insan mozaiği ve kendi meselemi anlatmak istedim. Mesleki olarak farklı bir meslek yapmak isterken daha az sevdiğim bir işi yaptım uzunca bir müddet. Sonra el yordamıyla içgüdüsel olarak doğru mesleğe ulaştım ve uzun süredir çok mutluyum. Dolayısıyla bu süreci yaşayan biri olarak en çok bunu anlatmak istedim. Bu kitap benim için hayatımdaki bir dönüm noktasıdır diyebilirim. Her ne kadar daha önce pek çok öyküye ve denemeye imza atmış olsanız da ilk roman her zaman zordur. Sizi bu romana iten süreç nasıl oldu? Ne kadarlık bir sürece yayıldı?Elif Şakar: Ben hayatım boyunca birçok deneme ve makale hep yazmıştım zaten. Kendimi bildim bileli yazıyorum. Değişik dergilerde de yazdım ama kurguyu öğrenmek ayrı bir konuydu. Kurguyu öğrenmek istedim çünkü bir romanı yazabilmek için kurguyu bilmek lazım. Bu yüzden farklı atölyelerde farklı hocalarla çalıştım. Bunlardan bazıları; Mario Levi ve Murat Günsoy gibi hocalar oldu. Kurguyu öğrendikten sonra romanı yazmak çok keyifli oldu çünkü kurgu bir matematik işi. Maceraperest ve çok keyif aldığım bir iş. Ardından roman yazmaya soyundum. Yaklaşık olarak bir yıl sürdü bu macera. Bir yılın sonunda romanı bitirmiştim ama sonra tekrar yazmak zorunda kaldım. Bazı karakterleri beğenmedim, romanın akışını tekrar yerine oturtmak için onları çıkarttım; ikinci bir kurgu yaptım. Dolayısıyla bu da bir yıl öyle sürdü. Toplamda yaklaşık iki yılı buldu. Bu eseri ben yazmış olmayı dilerdim diyeceğiniz birkaç eseri söyleyebilir misiniz?E.Ş.: Gabriel García Márquez'den Yüzyıllık Yalnızlık ve Patrick Süskind'dan Kokuyu yazmak isterdim.Size ilham veren yazarlar, eserler veya türler hangileri?E.Ş.: Benim en sevdiklerim genelde polisiye, gizem içeren ve kurgusal olarak da ters köşe yapan eserler yaratanlar. Karakter çıkarma, karakter analizi olarak Jo Nesbø'nun Harry Hole karakterinin güzel bir tarzı var. Polisiye olmasına rağmen insan ilişkilerindeki dramayı iyi anlatıyor bence. O yüzden de tüm serilerini okumuş durumdayım. Dünyada milyonlarca okuyucusu olan birisi.Yeni dönem Türk edebiyatında takip ettiğiniz yazarlar var mı?E.Ş.: Türk edebiyatında yeni yazarlardan Nermin Yıldırım en sevdiklerimden. Ayfer Tunç, Alper Canıgüz, Afşin Kum gibi isimler beni heyecanlandıran işler yapıyorlar. Zaman zaman Hakan Günday’ın birkaç işini de severek takip ediyorum.Bu roman sonrasında bizi nasıl bir eser bekliyor? Planlarınız var mı?E.Ş.: Yeni kitabımda değil ikincisinde şu an iki bölüm yazdım, iç içe geçen farklı hayatları anlatıyorum. Kitabımda birkaç farklı kurgu birden var. Beni çok heyecanlandıran bir proje. Kitabı bitirmek için bir senelik süreç koydum kendime. Önde yine akan bir kurgu olacak ama arka planda bambaşka işler dönecek diye planlıyorum. Kitaplarımda kurguyu ince ince planlamayı seviyorum. Hayatımızdaki seçimlerin başımıza ne işler açabileceğine yönelik bir hikaye tasarlıyorum. Ayrıca bu güzel röportaj için size çok teşekkür ederim. Sorularınız çok özeldi. Hatta şimdiye kadar sorulmuş en özel sorular diyebilirim.Yurtdışında olmasına rağmen bize vakit ayırıp röportaj veren Elif Şakar'a ve Feveran İletişim'e teşekkürlerimizle...