Restorasyonda yeni bulgulara ulaşılan tarihi camide kazı

Altınordu ilçesine bağlı Eskipazar Mahallesi’nde, kentin en önemli simgelerinden olan ve Hacıemiroğulları Beyliği tarafından 1380'de inşa edilen Merkez Camii’nde başlatılan restorasyon sırasında yeni yapılar ile seramik ve çömlek parçalarına ulaşıldı. Durumun bildirilmesi üzerine restorasyon durduruldu, alanda inceleme yapıldı. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu izni ile restorasyonu durdurulan cami ve çevresinde arkeolojik kazı yapılacak. Ordu İl Kültür ve Turizm Müdürü Uğur Toparlak, alanda yürütülecek çalışmalarla ilgili açıklamalarda bulundu. Restorasyon çalışmaları sırasında özellikle Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait pek çok eser elde edildiğini belirten Toparlak, “Burası Selçuklu'nun yani Hacıemiroğulları Beyliği’nin ikinci başkenti dolayısıyla Selçuklularının, Türklerin hem Türkleşmesi sürecinde hem de İslamlaşması sürecinde bölgede çok önemli rol oynamıştır. Burası Hacıemiroğulları Beyliği’ne başkentken burada yaşanılmış, çevredeki tarihi eserleriyle birlikte hamamları ve özellikle camiinin restorasyonunda ortaya çıkan mimari yapılarıyla beraber görüyoruz ki burada ciddi yaşam sürülmüş. Bu süre zarfında o döneme ait, özellikle Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait pek çok eser elde ediyoruz. Bu süre zarfından burada yaşama dair etrafta hem kalıntılar hem de onların mezarlarından tutun da bütün mimari yapıları şu anda hem çıplak gözle görüyoruz hem de restore noktasına getirdik” dedi. Camiyi aslına uygun hale getirmek için restorasyon başlattıklarını söyleyen Toparlak, Zaman zaman buradaki çalışmalar esnasında mimari parçalar elimize geliyor. Buradaki restorasyonu daha sağlıklı yürütebilmek için kazı çalışmalarına başlayacağız. Kazı çalışmaları için kurul kararı çıktı. Çalışmalar hocalarımızın gözetiminde olacak dolayısıyla alandaki döneme ait ne varsa araştıracağız. Bu çalışmalarla alanda yeni bulgulara rastlayacağız. Döneme ait yeni eserler müzemize gelecek. Buradan çıkan bütün bulguları da kamuoyuyla önümüzdeki günlerde paylaşacağız. İlk göz ağrımız olan bu alanı çok önemsiyoruz. Buradaki çalışmalar biraz uzun sürecek ama kentin kültürüne ve tarihine ışık tutacak. Aynı zamanda yeni bir kültür destinasyonu olarak Ordu’nun kültür mirası olacak” diye konuştu. Kazı çalışmalarının sağlıklı yürütülebilmesi için mezarların kaldırılacağını kaydeden Toparlak, “Bugüne kadar cami bahçesindeki yaklaşık 10 mezar kaldırıldı ancak yeni kalıntıların ortaya çıkması için bundan sonraki mezarların büyük bir kısmının da devrini gerektiriyor çünkü zeminde mimari yapılar bulduk. Bu mimari yapıları açmamız gerekiyor. Bunları rahat açabilmemiz ve çalışabilmemiz için mezarların buradan kaldırılması gerekiyor. O mezarlar kalkınca hızlı bir şekilde kazı çalışmalarımıza başlayacağız. Buranın inşallah önümüzdeki dönemlerde bir miras köyü olarak değerlendirileceğine inanıyorum. Kısmet olursa bizim buradaki hayalimiz o dönemin komutanlarının, özellikle Süleyman beyin, İbrahim beyin anıtlarının buraya dikilmesini ve o döneme ait yaşam malzemeleri ve kapılı bir müze oluşturulmasını arzu ediyoruz” dedi. Eskipazar Mahallesi'nin muhtarı İlhan Karaağaç da kazı çalışmaları için yetkililere teşekkür ederek, “Burada restorasyon yapılıyordu. Burayı arkadaşlar eşerken baktım tarihi eserler çıkıyor. Burada eskiden yer altı çarşısı varmış, daha önceden şehir olduğunu söylüyorlar. Burada büyük cevherlerin çıkacağını umuyorum” diye konuştu. Mahalleliden Hüseyin Avni Çebi ise “Burada kazı çalışması yapılması güzel olur. Buranın Ordu’nun ilk kurulduğu yer olduğunu biliyorum, inşallah tarihimize sahip çıkarız. Belki bilmediğimiz, görmediğimiz eserleri görürüz. Ceddimizin nelerle uğraştığını öğreniriz” dedi.1300’lü yıllarda ilk olarak Mesudiye ilçesindeki merkezleri Kale köy olan Hacıemiroğulları Beyliği, 1320’li yıllarda sahil bandını kontrol etmek amacıyla Ordu’nun Altınordu ilçesine bağlı Eskipazar Mahallesi’nde Ordu Kasabası kurdu. Burada cami, hamam, ticarethane ve birçok yerleşim alanı yapan Beylik, 1427 yılında Osmanlı egemenliğine girdi. 1800’lü yıllara kadar merkez vilayet unvanını sürdüren bölge, kent merkezinin değişmesinin ardından köy statüsüne geçti.