Giriş
Mangalda et pişirirken 15 santim kuralına dikkat!
Mangal alışkanlığı olanlar, mangal ile et arasında 15 cm olmasına dikkat etmeli. Çünkü et mangalda fazla kaldığında kanserojen madde oluşumu artıyor ve bu da kalın bağırsak kanserine (kolorektal kanser) yol açabiliyor
Türk Cerrahi Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Sekreter Prof. Dr. Ömer Alabaz, dünya çapında her yıl yaklaşık 1 milyon kişiye kalın bağırsak kanseri tanısı konulurken 500 bin hastanın bu hastalık nedeniyle kaybedildiğini söyledi. Kolorektal kanserlerin erkekte ve kadında eşit oranda ve 3. sıklıkta görüldüğünü belirten Prof. Dr. Ömer Alabaz şöyle devam etti:
Kolorektal kanser (kalın bağırsak kanseri), erken tanıyla önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Ancak tarama ve toplumu bilinçlendirmek büyük önem taşıyor. Bilinçlendirme kampanyaları ile yılda binlerce insanın kolon kanserinden kurtarıldığı bir gerçek. Bu nedenle her yılın mart ayında kolorektal kanser konusu farkındalık çalışmaları yapmayı son derece önemsiyoruz. Kolon kanserinin; karın ağrısı, halsizlik, kansızlık, kabızlık, ishal gibi belirtileri sıklıkla başka hastalıklarla karıştırıldığından hastaların doktora başvurmaları gecikiyor.
Belirtiler ciddiye alınmalı, rutin kontroller ihmal edilmemelidir. Gerekli yaşam tarzı değişiklikleri kolorektal kanseri riskini yüzde 50-60 oranında azaltmaktadır.
MANGALDA ET PİŞİRİRKEN BUNLARA DİKKAT!
Kırmızı et pişirme tekniğinin de kolon kanseri ile ilişkili olduğunu belirten Prof. Dr. Alabaz şunları söyledi:
Kolon kanserinin oluşmasında hayvansal yağların tüketiminin etkili olduğu araştırmalar sonucu saptanmıştır.
MANGAL İLE ET ARASINDA 15 CM OLMALI
Özellikle kırmızı et ne çok yanmış ne de az pişmiş olmalıdır. İsli, dumanlı, fazla kömürleşmiş döner veya mangal etlerinden uzak durulmalıdır.
Mangal ile et arasında 15 cm olmalı ve etin mangalda fazla kalması kanserojen madde oluşmasına neden olduğu için dikkat edilmelidir.
Belirtilerin ciddiye alınması, gerekli tahlil ve yaşam değişikliklerinin dikkat edilmesi kolon kanseri riskini yarı yarıya azaltabiliyor. Obezite, diyabet ve metabolik sendrom, kolon kanseri ile bağlantılı hastalıklar olarak görülüyor.
LİFLİ BESLENMEK ÖNEMLİ
İnsanlarda bol miktarda lifli besinlerin tercih edilmesi kolon kanseri görülme sıklığını azaltıyor. Neredeyse bütün kanserlerde olduğu gibi kolon kanserlerinde de alkol ve sigara en önemli nedenlerden.
Bazı hastalıkların ve genetik yatkınlığın da kolon kanserine yakalanma riskini artırdığını belirten Prof. Dr. Ömer Alabaz Gardner Sendromu, ülseratif kolit ve ailesel polipozis hastalığının da kolon kanserine neden olabileceğini söyledi.
Prof. Dr. Ömer Alabaz, hastalığın tanısı, tarama yöntemleri ve tedavisi hakkında da şu bilgileri verdi:
KOLOREKTAL KANSER NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Hastalığın tanısı günümüzde oldukça kolaydır. Kolonoskopiyle hastanın bütün kalın bağırsağı görüntülenir. Bu sırada polip varsa alınır ve incelenir. Risk altındaki kişiler ve polip alınan kişiler kolonoskopiyle takip edilir.Diğer bir yöntem video görüntülemeyle yapılan sigmoidoskopidir. Kolonun alt bölgesinin incelenmesinde kullanılır. Ayrıca gaitada gizli kan araştırılır. Yani dışkıda kan arama yöntemiyle dışkıda saptanması zor olan az miktardaki kanamalar saptanır. Bunların dışında gerekirse bağırsaktan parça alınır ve incelenir.
Tarama ve teşhiste dışkıda gizli kan bakılması tavsiye edilmekteyse de mutlaka risk taşıyan bir hasta ise kolonoskopi gerekir. İşlem uyutarak yapılmakta olduğundan hasta için zor bir tetkik değildir. Kolon kanseri ve rektum kanseri yüzde 90 poliplerle gelişir ve 50 yaşın üstünde polip görülme oranı yüksektir. Kolonoskopi ile polip aşamasında yakalanırsa polip alınır ve hastalık tamamen yok edilmiş olur."