Nakilde şok iddia mercek altında

Kol ve bacak nakli yapılacağı haberini alınca büyük umutlarla Ankara’ya gelen Şevket Çavdar’ın, ameliyattan 3 gün sonra hayatını kaybetmesi “hastaneler ve doktorlar arası rekabetin sonucu” iddialarını gündeme getirince Sağlık Bakanlığı harekete geçti.

Bakanlık, Kompozit Doku Nakli Bilim Komisyonu’nu toplayarak, ölümün “Akdeniz Üniversitesi ile Hacettepe Üniversitesi arasındaki rekabet sonucu mu?” meydana geldiğini değerlendirecek.

>> ÇAVDAR, UZUVLARININ YANINA GÖMÜLDÜ

>>BAKAN AKDAĞ: YANLIŞ YAPILMIŞSA KARŞILIĞINI BULUR

Sağlık Bakanlığı’ndan konuyla ilgili yapılan açıklamada son dönemde gündeme gelen kol, bacak ve yüz nakillerinin Nakil Bilim Komisyonu’nda görüşüleceği bildirildi. Bakanlık, 2012 yılının ilk toplantısının bugün yapılacağını, toplantıda Antalya Akdeniz Üniversitesi ve Ankara Hacettepe Üniversitesi’nde yapılan kompozit doku nakilleriyle ilgili sürecin değerlendirileceğine işaret etti. Açıklamada ayrıca Kompozit Doku Nakli Bilim Komisyonu’ndan çıkan sonucun kamuoyuyla paylaşılacağı belirtildi.

Türk Tabipler Birliği'nden yapılan yazılı açıklamada da Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Ocak ayında ve ardından geçen hafta da Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinde yapılan nakil işlemlerinin kamuoyu tarafından yakından izlendiği belirtildi.

Yıllar süren birikimlerle ulaşılan bu süreçte, yoğun emek harcayan bütün ekip üyelerine çabaları için teşekkür edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

''Tıbbın temel önceliği, insan yaşamının biricikliğini bilerek, tek tek bireylerin ve bir bütün olarak toplumun sağlığını korumak, geliştirmektir. Hiçbir başka gerekçe bunun önüne geçemez, geçmemelidir. Ne var ki, nakil işlemlerine yönelik kamuoyunda süren tartışmalarda bu önceliğin göz ardı edilmiş olabileceği kuşkusu da dile getirilmektedir. Bu kuşkunun doğmuş olması bile çok önemli bir sorundur. Söz konusu nakiller gibi çok özellikli örnekler için önceliğin şu ya da bu gerekçeyle göz ardı edilebildiği tartışması, konunun bütün yönlerini kapsayan çerçevede, gerek tıp gerekse de genel kamuoyunu tatmin edecek şeffaflıkta, sadelikte açıklamaları zorunlu kılmaktadır. TTB mesleki ve bağımsız kimliğiyle konuyla ilgili kapsamlı bir değerlendirme çalışmasını başlatmıştır. Oluşturulacak raporun paylaşılacağını kamuoyuna duyururuz.''

Ailesi, “üniversiteye haksızlık etmemek gerek” dese denakil yapılan Çavdar’ın “mesleki rekabet kurbanı mı olduğu?” sorusu, ölümüyle dile getirildi. Akdeniz Üniversitesi’ndeki nakil ekibinin başında bulunan Doç. Dr. Ömer Özkan ile Hacettepe Üniversitesi’nde yapılan operasyonların başındaki Doç. Dr. Serdar Nasır’ın, aynı dönemde Hacettepe’de uzmanlık yapmış olması da söylentileri artırdı. Nasır, iddialarla ilgili “Konuşmak istemiyorum” dedi.

NAKİL RUHSAT SIRASINA GÖRE NAKİL

Organ naklinde hastaneler arasında nakli önce kimin yapacağı konusunda da spekülasyonlar çıktı. Ancak ilk kompozit doku ruhsatını Akdeniz Üniversitesi aldığı için öncelik onlara verildi. Organ bağışı yapabilecek 40 yaşında bir verici çıkınca, önce ruhsatlandırmada ikinci sırada olan Gazi Üniversitesi’ne haber verildi. Ancak yüz nakli bekleyen hastanın 17 yaşında olması nedeniyle Gazi nakli geri çevirdi. Bunun üzerine sıradaki nakil merkezi olan Hacettepe Üniversitesi’ne bilgi verildi. Üniversite, verici ve alıcı arasındaki uyuma baktıktan sonra süreci başlattı.

'BAĞIŞLARDA DÜŞME OLUR MU?' ENDİŞESİ

Gazi Üniversitesi Tıp FakültesiTıp etiği ve Tıp Tarihi anabilim dalı BaşkanıProf. dr. Nesrin Çobanoğlu, organ nakilleri konusundaki olumsuz gelişmelerin,organ bağışlarını düşürmesinden korktuğunu söyledi. Nakillerin rekabet duygusuyla yapılmadığını belirten Çobanoğlu, “ Nakli yapan hekimlerin bu kadar gözönünde olması etik açıdan doğru değil. Tıpta yüksek bir yarar için kısmi bir zarar göze alınır” dedi.

'İHMAL ÇIKARSA SORUŞTURMA AÇILIR'

Ankara Tabip Odası Başkanı Bayazıt İlhan, yaşanan talihsizlikle ilgili,bilimsel kurul toplayacaklarını açıkladı. İlgili uzmanlık alanlarından oluşan bir bilim kurulu toplayacaklarını belirten İlhan şunları söyledi: “Tabip Odası olarak konuyu takip etmek yasal görevimiz. Bilimsel kurulun raporlarına göre hareket edeceğiz. Denek olarak kullanıldı diye bir şey söyleyemem. ihmal olduğu kesinleşirse cerrahinin sorumluluğunda kikişilere soruşturma açılır. Uyarıdan geçici süre meslekten mene kadar müeyyideler uygulanır”

'KOCAMIN KOLUNU, BACAĞINI GERİ VERİN'

İzmir'de, organlarıyla 5 kişiye hayat veren Nazım Akan’ın kollarının ve bacaklarının nakledildiği Şevket Çavdar’ın ölüm haberi, bağışçı aileyi yıktı. Çeşme İlçes’nin Alaçatı Beldesi’nde yaşayan nazım Akan’ın eşi Meliha Akan, Çavdar’ın ölümüne çok üzüldüklerini belirterek, “Bir kez daha yıkıldık. Onu evladımız yerine koymuştuk. Madem olmadı, organları geri versinler, nazım’ın cenazesinin yanına gömelim” dedi.

'O UZUVLAR EŞİME AİT'

Organları geri almak için gerekli girişimlerde bulunacaklarını belirten Meliha Akan, “Çünkü o uzuvlar benim eşime ait. Ve onun yanına gömülmesi gerekiyor” diye konuştu.

‘EVLADIM GİBİYDİ’

Çavdar’ın ölümüne çok üzüldüklerini belirten Akan’ın annesi Cemile Akan ise, “Oğlumun kollarını bacaklarını taşıyacak diye onu da evladım gibi görüyordum. Sağlığına kavuşması en büyük temennimizdi” dedi. Anne Akan, “Oğlumun kol ve bacaklarını da mezarına koysunlar” derken, baba Kazım Akan’da, “Çavdar’ın ölümüyle acımız daha da büyüdü. Onu da evladımız gibi görüyorduk. Nazım’ın organları dışarda kalsın istemiyoruz. Versinler bize cenazesinin yanına gömelim” diye konuştu.

CENAZEYE PROTEZ BACAK, SİLİKON YÜZ

Nakillerde uzuvların alınmasından sonra definişleminin nasıl yapılacağı merak konusu oldu. Sağlık Bakanlığı’nın kompozit doku Nakli Merkezler iYönergesi’ne göre, vericinin gömülürken vücut bütünlüğünün sağlanması şartı aranıyor. Tedavi Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Arif Kapuağası’nın verdiği bilgiye göre, alınan kol ve bacakların yerine protez, yüzün yerine ise silikon takılarak defin işlemi gerçekleştiriliyor. Eski Diyanet İşleri Yüksek Kurulu Üyesi Prof. dr. Saim Yepremde, alınan organlar olmaksızın gömü işleminin yapılmasında dinen bir sakınca olmadığını belirtti.

HABERTÜRK / Deniz BİLİROĞLU - Neşet DİŞKAYA