Giriş
Kendi kendine doğru elle meme muayenesi nasıl yapılır?
Türkiye’de her 100 bin kadının 22’sinde meme kanseri görülüyor. Meme kanserinin erken tanısı için herkesin 20 yaşından başlayarak ömür boyu, ayda bir kez kendi kendine elle meme muayenesi yapması gerektiği konusunda uyaran uzmanlar, meme kanserinde erken tanının, daha etkili tedavi ve çoğu durumda tam iyileşme anlamına geldiğini belirtiyor. Ancak bu muayeneyi ömür boyu, düzenli ve disiplinli olarak yapmayı alışkanlık haline getirmesi şart!
Ülkemizdeki her 100 bin kadından 22'sinde görülen meme kanserinin, sadece kadınları etkilediği düşünülse de bu kanser türü erkeklerde de görülebiliyor. Meme kanserinde kendi kendine yapılan muayenenin erken tanıya büyük bir destek olacağının altını çizen Radyoloji Uzmanı Prof. Dr. Işıl Günhan Bilgen, “Her bilinçli kadın, kendi kendine meme muayenesi yapmayı öğrenmeli ve bu muayeneyi ömür boyu, düzenli ve disiplinli olarak yapmayı alışkanlık haline getirmeli” diyor.
Sıklıkla kadınlarda rastlanan meme kanseri, Türkiye’de her 100 bin kadının 22’sinde görülüyor. “Kişinin kendi kendine yapacağı meme muayenesi, hayat kurtarır’’ diyen Prof. Dr. Günhan Bilgen, meme kanserinin kadınlarda önemli oranda ölüme neden olan hastalıklar arasında yer aldığını belirtiyor.
Meme kanserinin erken tanısı için herkesin 20 yaşından başlayarak ömür boyu, ayda bir kez kendi kendine elle meme muayenesi yapması gerektiği konusunda uyaran Prof. Dr. Bilgen, memedeki kitlelerin çoğunun kadınlar kendisi tarafından tesadüfen veya kendi kendine elle meme muayenesi sırasında keşfedildiğini ancak bu kitlelerin genellikle büyük kitleler olduğunu belirtiyor.
Tesadüfen keşfedilen kitleler genellikle çok büyük kitleler oluyor. Oysa doğru yapılan kendi kendine meme muayenesinde daha ufak çaptaki kitleler ve meme kanserine işaret edebilecek bazı belirtiler de fark edilebilir.
Meme kanserinde erken tanının, daha etkili tedavi ve çoğu durumda tam iyileşme anlamına geldiğini aktaran Prof. Dr. Bilgen, her bilinçli kadının, kendi kendine meme muayenesi yapmayı öğrenmesini ve bu muayeneyi ömür boyu, düzenli ve disiplinli olarak yapmayı alışkanlık haline getirmesinin şart olduğunu söylüyor. Ayrıca yıllık olağan muayenelerde doktorun yaptığı meme muayenesi, mamografi ve/veya meme ultrasonografisi, meme kanserinin erken tanısında önemli rol oynuyor.
KENDİ KENDİNE DOĞRU MUAYENE NASIL YAPILIR?
Prof. Dr. Bilgen, kendi kendine muayenenin gözle inceleme ve elle dokunarak, iki adımda yapılması gerektiğinin altını çiziyor. Gözle incelemeyi ayna karşısında önden ve her iki yana dönerek memelerin büyüklüğüne, simetrisine, derinin rengine, şekline, meme başlarına, meme altı bölgelere ve koltukaltlarına bakılması olarak açıklayan Prof. Dr. Bilgen, bu incelemenin önce kollar iki yanda sarkık ve gevşek, daha sonra kollar belde, daha sonra kollar her iki yanda başın üzerine kaldırılmış ve son olarak da gövde öne doğru eğik, kollar her iki yanda iken olmak üzere dört farklı pozisyonda yapılmasının şart olduğunu da hatırlatıyor.
Prof. Dr. Bilgen, doğru şekilde elle muayene sırasında yapılması gerekenleri açıklıyor.
Muayene her meme için çapraz elle yapılır; yani sağ meme için sol el, sol meme için sağ el kullanılır. Muayene sırasında memeye elle uyguladığınız basınç, olası kitlelerin farklı derinliklerde olabilmesi nedeniyle önce hafif, sonra orta, daha sonra da yüksek şiddette olmalıdır. Köprücük kemiğinin altından başlayarak, sütyen alt sınırına kadar tüm meme bölgesi muayene edilir. Elinizi kaldırmadan kaydırarak birbirine paralel dikey çizgiler çizerek veya köprücük kemiğinin altından başlayarak saat ibresi yönünde giderek iç içe geçen daireler çizerek, veya meme başında sonlanan oklar şeklinde tüm meme muayene edilmelidir.
BU BELİRTİLER VARSA DİKKAT!
- Kendi kendine muayene sırasında görülen meme cildindeki damarlarda belirgin genişleme
- Memelerden birisinin diğerinden daha sarkık olması
- Meme cildinde yara oluşumu
- Meme başında ve cildinde yeni gelişen içe çekinti – çöküntü oluşması
- Üst kolda şişlik
- Memede görünür veya ele gelen kitle
- Meme, boyun, koltuk altı lenf bezlerinde büyüme
Meme başından kendiliğinden, müdahale olmadan (yani memeyi sıkmadan) gelen, özellikle tek taraflı, siyah ya da kanlı, kırmızı renkli akıntılar da meme kanseri açısından şüpheli olduğu için incelenmesi gerekiyor.
Prof. Dr. Bilgen, bu bulgulardan bir veya daha fazlasının bulunması durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini belirtiyor. Prof. Dr. Işıl Günhan Bilgen, muayene sırasında dikkat edilmesi gereken diğer bulguları da açıklıyor.
- Sağ ve sol memenin boyutunda farklılık, asimetrik görünüm: Kadınların iki memesi birbirinden farklı boyutta olabilir. Özellikle ergenlik döneminde memenin gelişimi sırasında memede boyutsal farklı büyüme, karşı memeye göre farklılaşma, asimetri olabilir. Gebelik ya da bazı sistemik hastalıklarda her iki memede boyut artışı olabilir. Ancak, tek memede olan büyüme, özellikle hızla giden boyut artışları meme kanseri açısından uyarıcı olmalıdır.
- Meme cildinde kızarıklık, şişlik, kabalaşma, “portakal kabuğu görünümü”: “İnflamatuar meme kanseri” olarak adlandırılan saldırgan bir meme kanseri türü, memede kitle oluşturmaktan ziyade, memenin genelinde sanki bir iltihap varmış gibi meme cildinde kızarıklık, kalınlaşma, ısı artışı, meme dokusunda şişlik, ödem oluşturabilir. Bu bulguların olduğu hastalar vakit kaybetmeden doktora başvurmalıdır.
- Memede ağrı: Meme ağrısı genellikle bir kanser bulgusu olarak karşımıza çıkmaz. Ancak yine de, meme kanserine eşlik eden bir bulgu olabilir. Meme ağrısı adet dönemiyle de ilişkili olabilir. Adet kanaması ile ilişkili olmayan ağrılar ise genellikle 40 yaşından sonra ve menopoz dönemindeki kadınlarda daha sık görülür. Bu tür ağrılar kanser açısından daha şüphe uyandırıcı olmalıdır.
-
Göz kaşınmasına dikkat! Alerjisi olanlar sakın yapmasın, kör kalabilirsiniz!
-
Uzmanı uyardı: Sivas'ta sık görülmeye başlandı, sakın keneyi kendiniz çıkarmaya çalışmayın!
-
Uzmanlardan kene uyarısı: “Kesinlikle çıplak elle dokunmayın”
-
Sayıları artmaya başladı, sivrisineklerdeki ölümcül tehlikeye dikkat!
-
Bahar aylarındaki göz alerjisine dikkat: Görme kaybına yol açabilir
