Sevakin adası nerede? Türkiye açısından Sevakin adası neden önemli?

Sudan ve Türkiye işbirliği ile Sevakin adasında yapılacak çalışmalar 2018’in son aylarında gündeme gelmişti. Dün yaşanan Golan adaları krizinin ardından Sevakin adası ile ilgili aramalar da arttı. Sevakin adası internette en çok aratılan konuların başında geliyor. Peki, Sevakin adası nerede? Türkiye açısından Sevakin adası neden önemli? İşte detaylar…

SEVAKİN ADASI NEREDE?

Sudan'ın kuzeydoğusunda yer alan Sevakin Adası, geçmişte Nubye bölgesinin en önemli limanıydı. Osmanlı döneminde ise denizden gelebilecek tehlikelere karşı Kızıldeniz ve Hicaz'ın güvenliği Sevakin Adası üzerinden sağlanıyordu.

Afrika'nın dünyaya açılan kapısı konumundaki adada, tarihi Osmanlı limanı ile gümrük binası, Hanefi ve Şafi camileri ve muhafaza binası gibi önemli eserler bulunuyor.

Sudan'ın turizm sektörünün gelişmesine katkı sağlanması amacıyla 2011'de başlayan çalışmalarla Osmanlı dönemine ait Hanefi ve Şafi camileri ile gümrük binası TİKA tarafından restore edildi. Muhafaza binasının restorasyonu ise devam ediyor.

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2017 aralık ayındaki Sudan ziyaretinde restore edilmesini istediği Sevakin Adası'nda 2. etap saha çalışmalarını 2018 Mart ayında tamamlanmıştı.

TİKA teknik uzmanları, Ocak 2018’deki 1. etap çalışmalarında jeoloji, jeofizik, zemin sondajı, harita alımı, mimari, restorasyon ve şehir bölge planlama çalışmalarının tamamlandığını anımsatarak 12 ve 20 Mart 2018 arasındaki ikinci etap çalışmalarında da yıkıntı haldeki binaların rölöve ve mimari projelerine esas lazerle tarama ölçüm çalışmalarının bitirildiğini duyurmuştu.

Kızıldeniz ve Hicaz'ın güvenliğinin sağlandığı stratejik bir konuma sahip olan adanın, restorasyon saha etüdü çalışmaları devam ediyor.

"ASKERİ ÜS ANLAŞMASI DEĞİL RESTORASYONDU"

Aralık 2018’de MÜSİAD EXPO’nun açılışına davet edilen Sudan Devlet Başkanı Yardımcısı İbrahim es-Senusi burada yaptığı konuşmada Arap ülkelerinin de aralarında olduğu bazı ülkelerin, Sevakin adasındaki restorasyon çalışmaları için yapılan anlaşmayı "askeri üs anlaşması" gibi değerlendirmelerini eleştirmişti.

SEVAKİN ADASI TÜRKİYE İÇİN NEDEN ÖNEMLİ?

Sevakin Adası, 1517'de Yavuz Sultan Selim'in Mısır'ı fethi ile Türk topraklarına katıldı. 1882'de Mısır'ın İngilizler tarafından işgal edilmesiyle Osmanlı yönetiminden çıktı. Sudan'ın 1956 yılında bağımsızlığını kazanmasıyla, Sevakin Adası Sudan topraklarının bir parçası oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sudan temasları kapsamında 400 yıl boyunca Osmanlı'nın adası olan Sevakin'i ziyaret etti.

Sudan’ın kuzeydoğusunda Kızıldeniz’in batı kıyısında düz ve oval bir ada olan Sevakin, yüzyıllardır önemli bir kültür ve ticaret limanı olarak hizmet gördü. Sevakin Adası 3 bin yıldır güçlü imparatorluklar için stratejik ve hayati öneme sahip liman oldu. Sevakin Adasında 3. Ramses Milattan Önce 10. yüzyılda bir liman inşa etti. Afrikan’ın Kızıldeniz’e açılan ticaret limanı olan Sevakin yine Afrikalı Müslümanların Mekke'ye gitmek için hac kapısı oldu.

Osmanlı İmparatorluğunun idaresi altındayken doğrudan İstanbul'dan yönetilen bu adada, Araplar, Afrikalılar, Türkler ve Hintliler gibi çok milletten insan yaşıyordu. Burada farklı milletlerden insanların aralarında yaptıkları evliliklerle çok zengin bir kültür oluştu. Sevakin geliştikçe Sudan sahillerine zenginlik getirdi.

Sevakin’de binalar taşlaşmış mercanlardan inşa edilmiş. Binaların duvarları işlenmiş ağaç ve taşlarla süslenmişti. Sevakin, 19.yüzyılda Doğu Afrika'dan getirilen kölelerin başka ülkelere gönderilmek üzere toplandığı bir ada haline gelmişti. Köle ticareti ortadan kalkmaya başladığı zaman önemini kaybetmeye başladı.

1918’deki büyük depremden sonra Sevakin harabeye döndü. Adanın sığ suları ve mercan yapısı sebebiyle ve 20. yüzyılda Sudan limanının inşasıyla ticari önemini kaybetti ve hayalet bir şehre döndü. Bir zamanların mercan şehri olan Sevakin şimdi eski kalıntılarıyla bir turizm sanayine dönüştü. Sevakin hala Hac için kullanılan bir liman olarak hizmet vermeye devam ediyor.