Giriş
Taliban'dan kaçmak için uçağın iniş takımlarına tutunan Afganların yeni görüntüleri ortaya çıktı
Son dakika haberi... Taliban'dan kaçan Afganların uçakların kanatlarına tutunduğu görüntü yankı uyandırmıştı. Yeni görüntüler ortaya çıktı. Uluslararası haber ajansları, bugün Kabil Havalimanı çevresinde içeri girmek için sırada bekleyen yüzlerce kişinin fotoğraflarını dünyaya servis ediyor. Afgan yerel medyasında tarihi bir yayın yapıldı.
Son dakika haberlere göre, Kabil'den kaçanların uçakların kanatlarına tutunduğu görüntülerin ardından yeni bir video kaydı ortaya çıktı. Taliban hiçbir büyükelçilik ve eve girilmeyeceğini duyurdu, militanları ise ABD Büyükelçiliği önünde nöbet tutuyor. Afgan yerel medyası ülke tarihinde görülmemiş bir yayın yaparken, havalimanı çevresinde uzun kuyruklar var.
Taliban'ın elini kolunu sallayarak iktidarı devirdiği Afganistan dünya gündeminin ilk sırasına yerleşti, Kabil'deki havalimanından gelen kaotik görüntüler ise yeryüzünün her ülkesinde yankı buldu. Yerel medya, daha önce yayınlanmamış bir kaydı ekrana getirdi.
Söyleyecekleri merakla beklenen ABD lideri Joe Biden, televizyonların canlı yayınladığı konuşmasında kameralar karşısına geçti ve Afganistan'dan çekilme kararının arkasında durdu. Göreve geldiğinde eski başkan Donald Trump döneminde Taliban'la yapılmış bir anlaşma devraldığını hatırlatan Biden, söz konusu metne göre 1 Mayıs 2021'de Afganistan'dan çıkmaları gerektiğini kaydetti:
"Afganistan'a neredeyse 20 yıl önce gittik. El Kaide'nin Afganistan’ı bir üs olarak kullanmasını engelleme amacımız vardı bunu başardık. El Kaide lideri Usame bin Ladin'in peşini bırakmadık ve yakaladık. Bu da 10 yıl önceydi. Bizim Afganistan’da görevimiz buydu. Hiçbir zaman Afganistan’da bir ulus inşa etmek gibi bir görevimiz olmadı. Hiçbir zaman Afganistan’a bir demokratik düzen kurmak amacıyla gitmedik. Bu yüzden de asker sayısının arttırılmasına Başkan Yardımcısı'yken de itiraz ettim. Bugün de ediyorum...
Görevi devraldığımda Afganistan’daki ABD askeri sayısı zaten azalmıştı. 15 bin 500 askerden 2 bin 500’e düşmüştü. Taliban, 2001’den bu yana en güçlü konumundaydı. Benim elimde iki seçenek vardı; ya anlaşmaya sadık kalacak ya da yeniden savaş riskini göze alacaktım. 1 Mayıs’tan itibaren askerlerimizi orada koruyacak hiçbir anlaşma ya da statüko da var olmayacaktı. Ya anlaşmaya uyacak ya da yine binlerce ABD’li yeniden bir savaşa sokacak ve Afganistan’daki savaş 30. yılına başlamış olacaktı. Ben net olarak kararımın arkasındayım. Afganistan'daki siyasiler pes etti ve ülkeden kaçtılar. Afgan ordusu çöktü ve savaşmayı dahi denemediler. Bu noktada ABD askerleri hiçbir şekilde böylesi bir savaşa dahil olmamalılar.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise, Salı günü yaptığı açıklamada müttefiklerin bugün tahliyeler için ek uçakları Kabil'e gönderdiğini ve Taliban'ın Afganistan'dan ayrılmak isteyen herkese izin vermesi gerektiğini söyledi. Afganistan'da sonsuza kadar kalmayı planlamadıklarını kaydeden Stoltenberg, ittifakın son birkaç haftada yaşanan askeri ve siyasi çöküşü öngöremediğini itiraf etti.
TAHLİYE OPERASYONU YENİDEN BAŞLADI
Taliban vahşetinden kaçıp Kabil Havalimanı'na yığılan Afganlar uçaklara binmek için umutsuzca çırpınırken, askıya alınan tahliye uçuşları güvenliğin sağlanmasıyla Salı gecesinden itibaren yeniden başladı.
Pazartesi günü havalimanına ulaşmak isteyenler duvarlara tırmanıp içeri girmeyi denedi, içerideki pistte ise bir ABD askeri kargo uçağının kanadına tutunan onlarca kişinin yer aldığı video kaydı bütün dünyada şok etkisi yarattı.
Amerikan askeri uçağının kanadına binenlerden birinin çektiği video ise, Afgan yerel medyası tarafından yayınlandı. Söz konusu kaydı çeken kişi, etraftakilerin yanı sıra kendisini de görüntülüyor.
Pazartesi günü havalanan uçaklardan düşüp hayatını kaybedenler oldu, uluslararası haber ajansları havalimanını koruyan ABD askerlerinin ateş açtığını ve 'son dakika' koduyla duyurdu. Eşi benzeri olmayan kaosta onlarca insan öldü ve yaralandı.
Dünyanın saniye saniye izlediği Kabil Havalimanı'ndaki kaos, uydu görüntülerine de yansıdı. Uydu görüntüleri sağlayan Maxar Technologies adlı şirket, havalimanı ve çevresindeki kalabalığı aktardı.
Maxar'ın Twitter üzerinden paylaştığı karelerde, pistlerin kenarında bekleyen binlerce kişi, uçakların etrafındaki kalabalık ve ABD ordusuna ait zırhlı araçlar net şekilde görüldü.
UÇAK İÇİNDEN ÇEKİLEN KARE
Pazartesi akşam saatlerinde ise yeni bir fotoğraf yayınlandı. ABD'ye ait C-17 kargo uçağı 150 kişi taşıması için tasarlanmıştı ve büyükelçilik personelini tahliye etmesi planlanıyordu.
Ancak havalimanında canhıraş bir şekilde bekleyen kalabalık da uçağa alındı ve C-17 tam 640 kişiyle havalandı. Afgan göçmenlerin Teksas veya Wisconsin'e götürüldüğünü Pentagon doğruladı.
Uluslararası haber ajansları, bugün Kabil Havalimanı çevresinde içeri girmek için sırada bekleyen yüzlerce kişinin fotoğraflarını dünyaya servis ediyor.
ABD BÜYÜKELÇİLİĞİ ÖNÜNDE NÖBET
Kabil Havalimanı dışında ise, başkent Pazartesi sabahı olağanüstü bir güne uyandı. Tüm kontrol noktaları ve sokaklarda eli silahlı Taliban militanları vardı, polis araçlarıyla şehirde devriye gezdiler. Bugün ise, militanlar ABD büyükelçiliği önünde nöbet tutarken görüntülendi.
Taliban'dan yapılan açıklamada, militanlara kimsenin evine girmeme ve özellikle başkent Kabil'deki büyükelçilik araçlarına müdahale etmeme emri verildiği belirtildi. Açıklama, Taliban kılığına giren bazı silahlı erkek gruplarının bir gün önce yağmalama olaylarına karıştığı haberleri üzerine yapıldı.
Taliban, hükümet yetkilileri için genel af ilan ederken, Kabil'deki fırın ve eczanelerin yeniden açıldığı, başkent sokaklarında da geçmişe kıyasla daha çok trafik olduğu bildiriliyor. Kabil sakinleri, Kabil'in yavaş yavaş açılmasına karşın, halk arasında herhangi bir yönetimin olmadığı kaygıları ve belirsizliği olduğunu söylüyor.
Genel affın Afganistan'daki devlet memurları ve askerleri de kapsadığını belirten Taliban, ülke tarihinde daha önce tanık olunmayan bir yeniliğe imza attı. Taliban'ın medya ekibinden Mevlevi Abdulhak Hamid, yerel televizyon kanalı ToloNews'e çıkıp bir kadın spikere röportaj verdi. Behesti Arkand'ın yaptığı söyleşi büyük ses getirdi.
Associated Press (AP) haber ajansı ise, bu sabah Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda dalgalanmaya devam eden Afganistan bayrağının fotoğrafını servis etti. Taliban, şimdiye kadar ele geçirdiği her kente kendi bayrağını dikti.
TÜRKİYE'DEN RESMİ AÇIKLAMA
Ankara'nın Taliban dahil tüm taraflarla diyalog içinde olduğunu aktaran Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ""Şu ana kadar Taliban'ın verdiği mesajları olumlu karşıladığımızı söylemek isteriz. Afganistan'ın ekonomik kalkınmasını, istikrarını, barışını, huzurunu desteklemeye devam edeceğiz" dedi.