Giriş
Taş hastalığı nedir? Böbrek ve idrar yolu taşlarının belirtileri ve tedavi yöntemleri
Üroloji Uzmanı Opr. Dr. Gürkan Özkan, "Teknolojik gelişmeler ve modern yaklaşımlar sayesinde böbrek ve idrar yolu taşlarının sebep olduğu hastalıklarda uygulanan tedavi yöntemleri ile büyük oranda başarı sağlanmaktadır" dedi. Taş hastalığının belirtileri neler? Böbreklerde taş neden olur? Özkan, taş hastalığı, taş hastalığının belirtileri, böbreklerde taş oluşması ve idrar yolu taşları hakkında bilgi verdi.
Büyük Anadolu Hastaneleri Üroloji Uzmanı Opr. Dr. Gürkan Özkan, böbrek ve idrar yolu taş hastalıkları hakkında önemli bilgiler vererek uyardı. Opr. Dr. Gürkan Özkan şu açıklamalarda bulundu:
Taş hastalığının belirtileri neler?
- Yan ağrısı
- Bulantı kusma
- İdrarda kanama
- Yanma
Taş hastalığı nasıl teşhis edilir?
En sık uygulanan inceleme yöntemleri direkt karın grafiği ve ultrasonografi. Hastalara herhangi bir uygulama zorluğu oluşturmayan, basit ve pratik yöntemler. Bu yöntemlerin yetersiz kaldığı durumlarda ilaçlı böbrek filmi (IVP) veya spiral bilgisayarlı tomografi gibi radyolojik yöntemlerle teşhis konulabilir.
Böbreklerde taş nasıl olur?
Taş hastalığı ülkemizde diğer ülkelere nazaran daha sık (ortalama yüzde 15) görülebiliyor.Taş oluşumunda etkili olan en belirgin faktörler, iklim ve beslenme alışkanlıkları. Genetik yatkınlık en önemli risk faktörlerinden. Taş hastalığı olan hastaların ailelerinde yüzde 10-40 arasında değişen oranlarda taş hastalığı öyküsü mevcut.
Taş Hastalığı genellikle yirmili yaşlarda başlamakta ve erkeklerde biraz daha sık görülüyor. Böbrekte taşların oluşumu birçok faktörün bir araya gelmesi ile ortaya çıkıyor. Böbreklerde şekillenen ve atılan idrarın miktarı çok önemli olup, bir takım faktörlerin etkisi ile bazı kimyasal maddelerin idrar yoluyla atılımı artmakta ve alınan sıvı miktarına bağlı olarak azalabilen idrarda bu maddeler kolayca çökerek, küçük kristallerin oluşmasına yol açar. Bu kristaller şekillendikten sonra hızla büyüyerek böbrek taşlarını oluşturuyor.
Kimler risk altında?
Böbrek taşları erkeklerde kadınlara göre 2-3 kat daha fazla oluşmaktadır. Sıcak iklimlerde (ülkemizin özellikle güney ve güneydoğu bölgelerinde olduğu gibi) yaz aylarında terlemeye ve yetersiz sıvı alımına bağlı olarak daha sık gerçekleşir. Taşların oluşmasını önlemede en önemli faktör, alınan sıvı miktarı.
Bünyesi taş oluşturmaya yatkın kişiler, yeteri kadar su içmezse (günde en az 2-2.5 litre ) idrar miktarı azalacak, idrar daha yoğun bir duruma gelecek ve idrardaki taş oluşturan maddelerin çökmesi ile yeni taşlar oluşacaktır.
Taş hastaları neler yapmalı?
Her gün yeteri kadar sıvı alınması ( 2-2.5 litre, 10-12 bardak), sık tekrar eden taş hastalığı durumunda yiyeceklerin düzenlenmesi, düzenli yürüyüş ve egzersizler, stresten uzak bir yaşam tarzının sağlanabilmesi, sık tekrar eden taş hastalıklarında vücutta taş oluşumuna yol açan sebeplerin aydınlatılması amacıyla kan ve idrar örneklerinin incelenmesi ve gereken tedavinin başlatılması, mevcut taşların büyümeden gereken önlemlerin alınması ve taşların uygun yöntemlerle temizlenmesi, ailesinde yaygın taş hastalığı bulunan ve sık sık taş oluşumu ile karşılaşan bireylerin bu konuda deneyimli merkezlerde genetik incelemelerden geçmesi.
Tedavi yöntemleri neler?
Tedavi yöntemi: Üretoroskopi. Üreter kanalı içerisindeki taşlar düşmezse veya ESWL ile kırılmazsa idrar yolundan üreteroskop denilen aletler yardımıyla girilerek tedavi edilebilirler. Üreteroskoplar 2.5-3 mm çapında, uzunlukları boyunca bir çalışma kanalı ve görüntüyü sağlayan bir mercek bulunan cihazdır.
Rijid yani sert üreteroskoplar ile dış idrar yolu veya mesane geçilip üreten içine girilerek taşlar Holmium lazer veya pnömotik taş kırıcı ile kırılarak tedavi edilir. Bu üreteroskoplar ile alt ve orta üreterdeki taşlar tedavi edilebilirler. Üreterorenoskopik taş tedavisi sonrası, hastalar aynı gün veya bir gün sonra evlerine taburcu edilirler.