Sağlık açısından en ideal ayakkabı yaklaşık 5 cm yüksekliğinde topuğu olandır. Ayakkabıyı, topuk yüksekliğinin yanı sıra ideal yapan özelliği ön kısmının parmakların rahat edebileceği genişlikte olmasıdır. Böyle bir ayakkabı spor ayakkabısı kadar sağlıklıdır. 8 cm’den uzun topuklu, sivri uçlu bir ayakkabı ise uzun süreli kullanıldığında bel, kalça, diz, ayak bileği ve ayağın ön kısmında anormal yüklenmelere neden olur.
Kollar, bacaklar ve başın yer çekimine göre bir pozisyonu vardır. 8 cm’den yüksek topuğu olan bir ayakkabı postürü bozarak dizlerin ve kalçanın hafif bükülmesine, belin öne doğru kamburlaşmasına ve belin normal olan çukurluğunun artmasına neden olur. Belde, kalçada, dizde, bacak kaslarında, ayak bileğinde ve ayağın ön kısmında postür bozukluğundan kaynaklanan anormal kuvvet yoğunlaşması ise çeşitli hastalıklara yol açar.
Anormal yüklenme yerlerinde kas kısalmaları olur. Örnek olarak; bel çukurluğu artınca belin arka kasları; kalçanın yükü arttığı için ise kalçayı büken kaslar, en önemlisi de bacak kasları kısalır. Bu kısalma, eklem hareketlerinin fizyolojik genişliğini azaltır. Eklem esnekliğinin azalması eklem kıkırdağına anormal yük bindirerek kireçlenmeye neden olur. Özellikle bacak kaslarının kısalarak ayak bileği eklemine yük bindirmesi ayak tabanında bulunan zarı kısaltır, topuk ağrılarına yol açar.
Sürekli topuklu ayakkabı giyme sonrasında ayak parmaklarında pençeleşme görülebilir. Pençeleşme sonucunda ayak parmak sırtlarının ayakkabıyla çok sık teması bu bölgelerde nasır oluşumuna yol açar. Önleri çok dar ayakkabılar ise başparmak çarpıklıklarını meydana getirir. Ayrıca ayağın önde sıkışması, parmakların dar bir alanda birbirlerine doğru itilmelerine neden olur ve parmak arasından geçen parmak sinirlerinin sıkışmasıyla sinir hasarına zemin hazırlar. Bu bölgede Morton Nöroması denen sinirde kalınlaşma, ayak önünde uyuşma ve ağrı ile belirti veren rahatsızlıklara neden olur.
1. Eğer topuklu ayakkabılardan vazgeçemiyorsanız, ayağınıza uygun formda bir ayakkabı alın.
2. Öne doğru eğimi daha hafif, parmakları sıkıştırmayan modelleri seçin.
3. Basılan alan geniş olduğunda daha iyi denge sağlandığı için, kalın topuklu ayakkabıları almayı tercih edin.
4. Sol ve sağ ayağınız birbirinden farklıysa büyük ayağınızın rahat ettiği numarayı alın.
5. Topuklu ayakkabıyla bütün gün ayakta durmak hem iskelet yapısına hem de bacak kaslarına zarar verir. Çok ayakta kalmamaya, aralarda oturmaya dikkat edin.
6. Uygun ayakkabıların içerisine ayaklarınızın daha rahat etmesi için ortopedik taban yerleştirin veya ayaklarınızın önüne veya arkasına silikon yastıkçıklar koyun.
7. Her gün aynı ayakkabıyı giymeyin, farklı boyda topuklu ayakkabılar giymeyi tercih edin.
8. Topukların puntosu arttıkça rahatsızlık artar bu nedenle 7.5 cm’den yüksek topuklu ayakkabıların kullanımını mümkün olduğunca sınırlayın.
9. Ayakta durduğunuzda postürünüzün nasıl olduğunun farkında olun. Omuzlarınızı kare pozisyona getirin, omurganızı uzatın ve ağırlığı her iki ayağa eşit dağıtın. Omuzlarınızı, kalçalarınız ve dizlerinizi bir hizada tutun.
10. Adımlarınızı atarken yere ilk olarak topuklarınızın ardından da ayakucunun değmesini sağlayın.
11. Merdivenden inerken topuklarınız ve ayakucunuz aynı anda yere basacak şekilde inin, merdiven çıkarken de tüm ağırlığınızı ayakucunuza verin.
12. Çalışmadığınız günlerde maksimum 5 cm yüksekliğinde topuklu ayakkabı tercih edin.
13. Önü geniş ayakkabı ya da spor ayakkabı giyerek ayaklarınızın dinlenmesini sağlayın.
14. Yürüyüş, koşma gibi egzersizler yapın.
15. Yapılan egzersizlerde bacak arkası kaslarının gerildiği hareketlere yer verin.
