Türk sinemasında devlet desteği raporu açıklandı

Yapımcı Yamaç Okur, son 15 yılda yerli sinemadaki devlet desteğini mercek altına altığı “Türk Sinemasında Devlet Desteği Raporu”nu yayınladı. İlki 2013 yılında olmak üzere daha önce üç benzer rapor yayınlayan Okur, “Türk Sinemasında Devlet Desteği Raporu 2020” başlıklı yeni raporunda, 2005-2020 yılları arasında yerli sinemadaki devlet desteğini mercek altına aldı. Okur, rapordan elde ettiği sonuçları blog sitesinde de yayınladı. İşte raporun Okur'un ağzından yorumları. Bakanlık destekli filmlerin izlenmediği ve verilen desteklerin boşa gittiğiyle ilgili kamuoyunda sıklıkla dile getirilen bir görüş var. Sınırlı kaynağın doğru dağıtılmasıyla ilgili sorunlar olduğu aşikâr. Ancak bütün sorunlarına rağmen desteklenen uzun metraj sinema filmleri verilen desteklerin çok üzerinde bir katma değer yarattılar.Bakanlık bugüne kadar tüm projelere 288 milyon TL, uzun metraj yapım desteklerine ise 238 milyon TL ayırdı. Bu filmlerin sadece sinema salonlarında elde ettiği hasılat 375 milyon TL. Buna televizyon ve internet satışları gibi diğer gelirler eklendiğinde verilen desteğin 2 katının sektöre geri döndüğünü rahatlıkla söylemek mümkün. Ayrıca sinema fimlerinin istihdama olan katkısını da unutmamak lazım.Bakanlık destekli filmlerin bir bölümünün ortak yapım olarak yapıldığını ve bazı ortak yapımların da Eurimages gibi uluslararası fonlardan kaynak sağladıklarını da hatırlatalım. Ulusal ve uluslararası festivallerde başarı elde eden filmlerin büyük bölümünün Bakanlık destekli filmler. Daha geniş bir çerçevede bakarsak desteklenen filmlerin ülke temsili ve tanıtımına, kültür-sanat hayatının çeşitliliğine, ekonomik değeri kolay kolay -ölçülemeyecek bir katkı yaptığını söyleyebiliriz. Özetle Bakanlık destekleri işe yaramıyor argümanı dayanağı olmayan bir argüman. Bu haliyle bile Bakanlık destekleri işe yarıyor. Demek ki daha doğru işleyecek bir fon sistemi yaratılıp kaynaklar artsa bu destekler çok daha işe yarayabilir… Destekler çeşitlendi. İlk defa küçük ortaklı Türk yapımları (minority co-production) için destek başladı. Ancak teminat şartları bu destek kategorisi için de devam ederken gerçekten ortak yapım yapan şirketler buraya başvurur mu emin değilim.Destek alan yapım şirketinin tekrar desteğe başvurabilmesi için eskiden 4-5 yıl olan süre yeni yönetmelikle 2-3 yıla inmiş durumda. Filmi teslim ettiği zaman tekrar desteğe başvurabiliyor. Ancak desteği alması için yine hesabını kapatması lazım. Yeni yönetmelikle birlikte yapım desteği kategorisinde yapımcı şirketin başvuru yapabilmesi için şirketin üzerine en az bir sinema filminin kayıt tescil yapması zorunluluğu getirildi. Bu da sektörde garip bir durum yarattı. Zira yukarıda da anlattığım sebeplerden dolayı yapım şirketlerin tekrar başvuru yapabilmesi epey bir zaman gerekiyor. Birçok yapımcı farklı şirketler aracılığıyla filmleri gerçekleştirmek zorunda kaldıkları için filmografisinde birçok filmi olan yapımcıların bu fondan yararlanamaması durumu ortaya çıktı. Yeni destek türleri arasında ilk defa sinema salonlarına da destek verilmeye başlandı. Bu kapsamda belirli bir sayıda Bakanlık destekli filmi gösterme taahhütü veren sinema salonlarına 70-90 bin TL bandında destekler verilmeye başlandı. Yeni dönemde ilk defa bir yılın takvimi açıklandı. Kurulların takribi olarak ne zaman toplanacağına dair bilgilendirme Sinema Genel Müdürlüğü tarafından yapıldı. Uzun metraj için iki Kurul toplantısı, proje ve belgesel için tek toplantı planlanmış durumda 2020 yılında. Toplantı sayıları yurtdışındaki benzer ulusal sinema fonlarına göre epey az. Daha sık toplantı yapılması ve projelerin hızlıca değerlendirilmesi gerekiyor.Başvuru sistemi online hale gelmiş durumda. E-devlet üzerinden yapılıyor başvurular. Projelerin Kurul gündemine alınması için son değişiklik ile ilgili bir deadline konulmadığı için Kurul toplantısına kadar projelerde değişiklik yapmak mümkün. Bu başka herhangi bir ülkede olmayan bir uygulama.Raporun tamamı için tıklayın.Okur'un sektöre dair çıkarımlarını buradan okuyabilirsiniz.