Giriş
Yalancı corona virüse karşı 8 öneri
Corona virüs hayatımıza girdiğinden beri yaşam şeklimiz de değişti. Evden çıkmamaya, evden çalışmaya başladık ve sosyal faaliyetlerden uzak durduk. Corona virüs korkusu ise her geçen gün insanları daha da meşgul etti. Ancak uzmanlar, corona virüs korkusu nedeniyle insanların yalancı corona virüs belirtileri gösterdiğini ortaya çıkardı. Yalancı corona virüs ve salgın sırasında psikolojinizi korumanızı sağlayacak 8 öneri haberimizde.
Yeni tip corona virüsün küresel bir salgına yol açmasıyla birlikte birçok insan sürecin belirsizliğinden dolayı korku ve kaygı yaşıyor. Sokağa çıkan, alışveriş yapan, işe giden ya da marketten sipariş veren pek çok insan psikolojik olarak corona virüs belirtileri yaşayabiliyor. Kişi “Boğazım mı ağrıyor?”, “Ateşim mi çıktı?” gibi düşüncelerle kendini dinlerken, bu kaygı döngüsü zamanla kişiyi gerçekten bu şikayetleri yaşadığına inandırabiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Uz. Psikolog Ayşe Burcu Durak, bulaş gerçekleşmediği halde psikolojik olarak ortaya çıkan yalancı corona virüs belirtileri ve korunma yolları hakkında bilgi verdi.
“Pseudo-Corona” yani yalancı corona hastalığı
Yaşanan yüksek kaygının ortaya çıkardığı sahte corona virüs vakaları ülkemizde de görülüyor. İngiltere, Kanada ve Mısır'da yapılan bilimsel bir çalışmada, son dönemlerde insanların %70'inin kaygı seviyesinin yüksek olduğu ve “sahte corona” vakalarının ortaya çıktığı belirtildi. Çalışma, “Pseudo-Corona” yani yalancı corona virüs adı verilen psikolojik kökenli bir hastalığın varlığını gösteriyor. Bu tabloda; yüksek kaygı düzeyi, kişileri belirtileri yaşadığına inanıyor.
Yüksek kaygı, yalancı covid-19 semptomları ortaya çıkarabiliyor
Covid-19’a yakalanmadığı halde yüksek kaygı nedeniyle psikolojik olarak kendini kötü hisseden, belirtileri yaşadığını zannederek hastanelere başvuran kişiler olabilmektedir. Kaygı bozukluğu yaşayan kişiler, yaşadıkları en ufak bir sıkıntı halinde salgına yakalandıklarını düşünerek panikle soluğu hastanede alabilmektedir. Beden semptomlarını yoğun olarak dinlemeye başlayan biri ateşi çıktığını, boğazının acıdığını düşünebilir. Bunları düşünmeye başladığında gerginlik yaşar, kalp ritmi değişir, solunum hızı farklılaşır. Sonuç olarak kişi kendisinde virüs olduğunu düşünür, hastaneye gidip ısrarla test yaptırmak isteyebilir.
Uyku problemleri, yeme bozuklukları, obsesif düşünceler ve fobiler gelişebilir
Kişilerin yaşadığı yoğun kaygı, endişe ve belirsizlik durumu vücutlarının farklı tepkiler vermesine, yaşam kalitelerinin bozulmasına yol açabiliyor. Özellikle sosyal medyada Covid-19 hakkında paylaşılan videolar ve yazılan yazılar kişiler üzerinde yüksek düzeyde stres, korku, kaygı oluştururken; beraberinde uyku problemleri, yeme bozuklukları, obsesif (takıntılı) düşünceler ve bazı fobiler gelişmesine de neden olabiliyor. Kaygının çıkış noktasına odaklanmak, kaygıyı daha da pekiştiren bir rol oynuyor. Kısıtlanan ve farklılaşan yaşam faaliyetleri, kişilerin kaygılarını artırarak olan bitene daha fazla şüphe duymalarına sebep olabilir. Kişiler için hapşırma, öksürme gibi durumlar bile tehlike sinyalleri oluşturmakta, en ufak bir durumda bile felaketleştirme eğilimi göstermelerine neden oluyor. Korku ve kaygı yaşayan kişiler olumsuz düşünmeye daha yatkın olabilmekte, risk algıları abartı bir şekilde seyir gösterebiliyor. Bu kişiler çoğunlukla ortamda hiç tehdit unsuru yokken de kaygı yaşayabilen kişilerdir. Ayrıca, bu kişilerde bilişsel çarpıtmalar da gözlemleniyor. Yoğun şekilde bilişsel çarpıtmaları olan kişiler zihinlerinin doğru olmayan durumlar hakkında kendilerini ikna ettiğini deneyimlerler ve kişi zihninde tasarladığı kurguya inanarak öyle olmadığına bir türlü ikna olmaz
Çaresizlik hissi psikolojik destek ihtiyacını doğuruyor
“Markette yanımda biri hapşırmıştı/öksürmüştü. Acaba bana da bulaşmış olabilir mi?”, “Bu kargo paketinde virüs olabilir mi?” gibi hassasiyetler yaygınlaşıyor. Bulaşma korkusu elbette gün içinde en çok yaşanılan endişelerden biri. Bunun sonucunda kişinin kaygı düzeyi aldığı önlemleri şekillendirmektedir. Aşırı kaygı yaşayan kişiler gerekli olmayan ve işlevselliği bulunmayan önlemler alırlar. Örneğin; sirke içmek, ağzına burnuna fön makinesi tutmak gibi yanlış uygulamalar haberlerde son zamanlarda sıkça karşılaşılan olaylar haline gelmiştir. Bu örneklerdeki işlevsiz önlemleri alanlar genellikle çaresizlik, yoğun kaygı, korku yaşayan kişilerdir ve bu durumda kendileri için yapabilecekleri en iyi şey psikolojik destek almak olabilir.
Salgının psikolojik etkilerinden korunmak için 8 öneri
Covid-19 süreci tüm dünyanın ilk kez deneyimlediği geçici bir süreç ve elbette içerisinde birçok duyguyu barındırmaktadır. Bu geçici süreci psikolojik açıdan da sağlıklı bir şekilde atlatmak için bazı önerilere uymak sizin ve sevdiklerinizin geleceği için önemli.
- Panik duygusuyla hareket etmek yerine, daha sakin ve bilinçli bir şekilde hastalığa karşı “uzmanlar tarafından önerilen” gerekli tüm önlemler alınmalı.
- Psikolojik dayanıklılığı ve dolayısıyla da bağışıklık sistemini güçlendirmek için sağlıklı beslenmeye dikkat etmek gerekiyor.
- Psikolojik dayanıklılığı artırmanın en önemli yollarından biri de sağlıklı ve düzenli bir uyku.
- Stresle mücadelede günlük nefes egzersizleri (oksijen ve karbondioksit dengesi) olmazsa olmaz bir diğer yöntem.
- Kişinin aile fertlerinin ve sevdiği insanların iyi olduğunu bilmesi de kaygıyı azaltmada yardımcı bir etkendir. Bu nedenle kişi sevdikleri ile bağlantı içinde olmalı.
